Bajram Haxhiu

Biografia

Familja Haxhiu është një familje autoktone,intelektuale,fisnike,patriotike,atdhetare,arsimdashëse e sportdashëse e qytetit të Lushnjes.Bajram Haxhiu ose Xha Bami ashtu siç njihet nga të gjithë lushnjarët lindi më 3 maj 1877 në Lushnjë,patriot,atdhetar,nacionalist,anëtarë i komisionit nismëtar të thirrjes së Kongresit të Lushnjës.Bajram Haxhiu shkollën fillore dhe të mesme i bëri në gjuhën turke në Lushnje dhe të lartën për financë në Kolegj në Stamboll ,ku u njoh me patriotët e mëdhenjë të kombit shqiptarë.Idetë e tyre atdhetare bënë që Bajram Haxhiu gjatë gjithë jetës dhe lëvizjes së tij patriotike t’ja kushtonte atdheut dhe çështjes kombëtare shqiptare.Bajram Haxhiu shkrim e lexim shqipë i ka mësuar autodidakt.

Bajram Haxhiu është një nga organizatorët e lëvizjeve antiosmane në Lushnje në fillim të shekullit XX dhe mori pjesë aktive në demonstratën e majit 1906 në qytetin e Lushnjës.Për këtë ai u arrestua dhe u dënua nga qeveria Osmane.Pas daljes nga burgu Bajrami nuk u ndal por përsëri vazhdoi të merrte pjesë në lëvizjen antiosmane.Në këtë periudhë ai bashkëpunoi me çetat kryengritëse të Myzeqesë për organizimin e kryengritjes së përgjithshme të Shqipërisë.Në 1912 përkrahu qeverinë e Ismail Qemalit duke luftuar kundërshtarët e saj serbë dhe kuislingët e Esat Pashë Toptanit.

Bajram Haxhiu nuk u pajtua me pushtimin e Shqipërisë nga ushtritë ndërluftuese të Luftës së Parë Botërore.Kur u pushtua qyteti i Lushnjës,Bajrami u ngrit me armë kundër austro-hungarezëve,të cilët nisën të ndërtonin hekurudhën “Dekovil” e cila kalonte përmes qytetit me stacion në qëndër të Lushnjes.Për qëndrueshmërinë dhe kundërvënien që bëri Bajram Haxhiu,pushtuesit austo-hungarezë morën masa te ashpra ndaj tij.Bajramin e internuan në Shkodër,ku kishte rezidencën komanda e përgjithshme e kësaj ushtrie,për ta patur më mirë nën mbikëqyrje.

Pas Luftës së Parë Botërore,Bajram Haxhiu u kthye në vendlindje në Lushnje,ku nuk e ndali veprimtarinë e tij patriotike kundër vendimeve antishqiptare të Konferencës së Parisit për copëtimin e Shqipërisë në favor të vëndeve fqinje.Kjo situatë e re politike shtroi para shqiptarëve detyrën e ruajtjes së Pavarësisë e cila ishte tronditur shumë nga shtetet ndërluftuese të Luftës së Parë Botërore si dhe qëndrimi i shteteve fqinjë.Për këtë duhej që shqiptarët të ruanin me çdo kusht tokat e teritorit të Shqipërisë dhe ndaj patriotët kërkuan mbledhjen e një kongresi kombëtar shqiptar,që tu bënte thirrje shqiptarëve që të ngriheshin në këmbë dhe ta mbronin me gjak atdheun.Mbledhjen e kongresit e morën përsipër patriotët e qytetit të Lushnjës duke filluar nga organizimi,sigurimi i qetësisë gjatë mbledhjes,garantimi i kushteve të delegatëve si dhe organizimi i forcave vullnetare të mbrojtjes deri në përfundimin e plotë me sukses të tij.Një nga anëtarët e komisionit nismëtar të thirrjes së Kongresit të Lushnjës ishte Bajram Haxhiu.Ai pati një detyrë tepër të rëndësishme në letërkëmbimin midis Aqif Pashë Elbasanit dhe personaliteteve të tjera.Ai u vu në shërbim të qeverisë që nxorri kongresi dhe e përkrahu atë gjatë gjithë kohës që ajo i qëndroi besnike vendimeve të Kongresit të Lushnjës.

Bajram Haxhiu përkrahu gjithashtu Luftën e Vlorës më 1920 për përzënien e ushtrive pushtuese italiane nga Shqipëria.Bajram Haxhiu në prill të vitit 1922 ishte anëtarë në komisionin për zgjedhjen e Kryetarit të Bashkisë Lushnje.

Bajram Haxhiu ishte një besimtarë myslimanë i devotshëm dhe në vitet ’30 ka qënë një nga kontribuesit financiar për ndërtimin e Xhamisë së re të Lushnjes.

Pushtimin e Shqipërisë nga fashistët italian në prill të 1939 dhe pushtimin nga nazistët gjerman në shtator të vitit 1943 atdhetari Bajram Haxhiu i priti me urrejtje.Bajrami mori pjesë gjatë Luftës së Dytë Botërore në Shqipëri përgjatë viteve 1939-1944 në Luftën Antifashiste Nacional-Çlirimtare,gjithashtu i gjithë fisi i Haxhillarëve e përkrahu luftën kundër pushtuesve deri në çlirimin e plotë të Shqipërisë në 29 nëntor 1944.Bajram Haxhiu luftoi kundër pushtuesve në vitet 1939-1944 për një Shqipëri të lirë e demokratike dhe jo për mbylljen e vendit siç ndodhi me instalimin e regjimit diktatorial komunist në vend në vitin 1945.Bajram Haxhiu e kundërshtoi që në fillim e gjerë sa jetoi regjimin diktatorial komunist dhe kjo gjë bëri që një nga pronarët më të mëdhenjë të qytetit të Lushnjes siç ishte Bajram Haxhiu më 9 maj të vitit 1967 të shpronësohej krejtësisht pa asnjë pagesë dhe të shpallej “kulak” i dyti në Lushnje.

Bajram Haxhiu u nda nga jeta më 11 gusht 1972 në Lushnjë në moshën 95 vjeç,duke u lënë në harresë nga regjimi i kohës dhe duke mos iu vlerësuar puna e tij gjatë gjithë jetës dhe lëvizjes së tij patriotike në shërbim të atdheut.

Me rastin e 75 vjetorit të Kongresit të Lushnjes Bajram Haxhiu (pas vdekjes) u dekorua nga Presidenti i Republikës së Shqipërisë Prof.Dr.Z.Sali Berisha me Urdhërin “Naim Frashëri” të Klasit të Parë me dekretin nr.1008 datë 18.01.1995 me motivacionin “Eshtë shquar për veprimtari patriotike në organizimin dhe mbrojtjen e punimeve të Kongresit Kombëtarë të Lushnjes”.Për nder të patriotit të shquar shqiptarë rruga pranë shtëpisë muze Kongresi i Lushnjes dhe që vazhdon drejt qëndrës së qytetit të Lushnjes,mban emrin Rruga “Bajram Haxhiu”.

Bajram Haxhiu është edhe i ati i deshmorit të sportit shqiptar legjendës Abdurrahman Roza Haxhiu dhe veprimtarit të shquar për çështjen kombëtare shqiptare Qerim Haxhiu.