Memoriali i Skënderbeut: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Refuzoi ndryshimin e fundit të tekstit (nga Urisbiy) dhe riktheu rishikimin 2194224 nga Ikranjani Etiketa: Manual revert |
No edit summary |
||
| Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
[[Skeda:AL Skanderberg Mausoleum Lezha.JPG|parapamje| |
[[Skeda:AL Skanderberg Mausoleum Lezha.JPG|parapamje|Memoriali i Skënderbeut]] |
||
'''Memoriali i Skënderbeut''' është një objekt përkujtues i [[Skënderbeu|Gjergj Kastriotit]] të ndërtuar më 1981 në gërmadhat e '''Xhamisë Selimije''' në [[Lezhë]]. |
'''Memoriali i Skënderbeut''' është një objekt përkujtues i [[Skënderbeu|Gjergj Kastriotit]] të ndërtuar më 1981 në gërmadhat e '''Xhamisë Selimije''' në [[Lezhë]].<ref name=":0">{{Cite web|date=2013|title=Bashkia Lezhë: Plani Strategjik për Zhvillimin e Qëndrueshëm të Komunitetit të Lezhës, 2013 – 2030|url=http://www.lezha.gov.al/web/plani_strategjik_2013_2030_alb_349.pdf|url-status=live|website=lezha.gov.al|language=sq}}</ref> |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
Katedralja e dikurshme e Lezhës, e cila i kushtohej [[Nikolla i Mirës|Shën Nikollës]], qe një ndërtesë e stilit gotik kolonial. Qe në duart e të krishterëve deri në çerekun e fundit të shekullit XVI, dhe gjatë viteve '80 të atij shekulli aty u ndërtua xhamia. Gjatë viteve 1620-1630 kjo xhami u braktis dhe mbeti rrënojë deri nga fundi i shekullit XVIII, kohë gjatë së cilës, u rindërtua nga [[Sulltani|Sulltan]] [[Selimi III]].<ref name=":Kiel">{{Cite book|last=Kiel|first=Machiel|title=Arkitektura osmane në Shqipëri (1385-1912)|publisher=IRCICA|year=2012|isbn=9789290632429|location=Stamboll|pages=282, 285-286|language=sq|translator=Holta Vrioni|authorlink=Machiel Kiel|origyear=1990}}</ref> |
|||
Për vlerësimin e katedrales së varrimit të Skënderbeut në të u ngrit përkujtimorja, e cila pati si ide qëndrore përkujdesjen dhe vënien në pah të vlerave historike, nëpërmjet një ndërtimi të ri të trajtuar me anë të një kollonade brenda së cilës ruhen pjesët origjinale të shek.XV-te. |
|||
Deri me [[Revolucioni Kulturor|Revolucionin Kulturor]], objekti ishte në pronësi të [[Komuniteti Mysliman i Shqipërisë|Komunitetit Mysliman të Shqipërisë]], duke qenë xhami. Më pas kaloi në pronësi të Institutit të Monumenteve në Tiranë.<ref name=":1">{{Cite web|date=18 gusht 2017|title=Misteri i varrit të Skënderbeut, si qëndron e vërteta|url=https://www.kultplus.com/trashegimia/misteri-varrit-te-skenderbeut-si-qendron-e-verteta/|url-status=live|website=Kultplus|language=sq}}</ref> Minareja qëndroi deri më 1978, por me [[Tërmeti në Mal të Zi|tërmetin e 1979]] u shemb.<ref name=":Kiel" /> |
|||
Faza e parë e ndërtimit i takon shek.XIV-të. |
|||
Me gërmimet e bëra më 1968 u nxorrën në pah mbetjet e një katedraleje të shekullit XV.<ref name=":1" /> Prej gërmimeve të drejtuara nga [[Frano Prendi]] dhe [[Koço Zheku]], u mendua se gjurmët e kishës ishin pikërisht të katedrales së Shën Kollit - megjithëse këtë e ka kundërshtuar [[Kristo Frashëri]]. Më tej u zbuluan themele ndërtimesh pagane të shekullit të III, disa pagëzimore paleokristiane të ndërtuara në gjysmën e parë të shekullit të VI dhe dy faza ndërtimi kishtar të periudhës bizantine.<ref>{{Cite journal|last=Hoxha|first=Gëzim|date=2011|title=Një pagëzimore paleokristiane nën themelet e kishës së Shën Kollit në Lezhë|url=https://www.persee.fr/doc/iliri_1727-2548_2011_num_35_1_1111|journal=Iliria|language=sq|issue=35|pages=285-306}}</ref> |
|||
Faza e dytë është katedralja e shek. të XV-të. |
|||
Gjatë rindërtimit të qytetit pas tërmetit të 1979, u vendos heqja e shtresës osmane dhe shndërrimi i themeleve të kishës së vjetër në një monument madhështor modern.<ref name=":Kiel" /> Punimet u kryen në vitet në vazhdim dhe përfunduan më 1981<ref name=":0" /> ose pak para 1983.<ref name=":Kiel" /> |
|||
Faza e tretë katedralja shndërrohet në xhami gjatë shekujve XVII-XVIII-të. |
|||
Në punimet e restaurimit të monumentit u nxorrën në pah gjurmët origjinale të shek.XV-të. Në brendësi të monumentit u vendos busti I Skënderbeut si dhe një serë objektesh që evokojnë veprat e heroit. Për të simbolizuar varrin e heroit afër qëndrës së kishës u vendosën kopjet e përmendores dhe shpatës së Skënderbeut sipas origjinaleve që ruhen në Vjenë. |
|||
Gjatë punimeve të restaurimit për vlerat e rëndësishme që paraqiste u vendos që monumenti të rikthehej në fazan e dytë të ndërtimit. Ne vitin 1981 përfundoi restaurimi i plotë i kishës. |
|||
== Shiko edhe == |
== Shiko edhe == |
||
| Rreshti 20: | Rreshti 16: | ||
== Referime == |
== Referime == |
||
[https://web.archive.org/web/20120116002514/http://www.mtkrs.gov.al/web/Vendvarrimi_i_Skenderbeut_539_1.php] |
|||
[[Kategoria:Lezhë]] |
[[Kategoria:Lezhë]] |
||
Versioni i datës 22 shkurt 2021 16:58
Memoriali i Skënderbeut është një objekt përkujtues i Gjergj Kastriotit të ndërtuar më 1981 në gërmadhat e Xhamisë Selimije në Lezhë.[1]
Historia
Katedralja e dikurshme e Lezhës, e cila i kushtohej Shën Nikollës, qe një ndërtesë e stilit gotik kolonial. Qe në duart e të krishterëve deri në çerekun e fundit të shekullit XVI, dhe gjatë viteve '80 të atij shekulli aty u ndërtua xhamia. Gjatë viteve 1620-1630 kjo xhami u braktis dhe mbeti rrënojë deri nga fundi i shekullit XVIII, kohë gjatë së cilës, u rindërtua nga Sulltan Selimi III.[2]
Deri me Revolucionin Kulturor, objekti ishte në pronësi të Komunitetit Mysliman të Shqipërisë, duke qenë xhami. Më pas kaloi në pronësi të Institutit të Monumenteve në Tiranë.[3] Minareja qëndroi deri më 1978, por me tërmetin e 1979 u shemb.[2]
Me gërmimet e bëra më 1968 u nxorrën në pah mbetjet e një katedraleje të shekullit XV.[3] Prej gërmimeve të drejtuara nga Frano Prendi dhe Koço Zheku, u mendua se gjurmët e kishës ishin pikërisht të katedrales së Shën Kollit - megjithëse këtë e ka kundërshtuar Kristo Frashëri. Më tej u zbuluan themele ndërtimesh pagane të shekullit të III, disa pagëzimore paleokristiane të ndërtuara në gjysmën e parë të shekullit të VI dhe dy faza ndërtimi kishtar të periudhës bizantine.[4]
Gjatë rindërtimit të qytetit pas tërmetit të 1979, u vendos heqja e shtresës osmane dhe shndërrimi i themeleve të kishës së vjetër në një monument madhështor modern.[2] Punimet u kryen në vitet në vazhdim dhe përfunduan më 1981[1] ose pak para 1983.[2]
Shiko edhe
Referime
- ^ a b "Bashkia Lezhë: Plani Strategjik për Zhvillimin e Qëndrueshëm të Komunitetit të Lezhës, 2013 – 2030" (PDF). lezha.gov.al. 2013.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ a b c d Kiel, Machiel (2012) [1990]. Arkitektura osmane në Shqipëri (1385-1912). Përkthyer nga Holta Vrioni. Stamboll: IRCICA. fq. 282, 285–286. ISBN 9789290632429.
- ^ a b "Misteri i varrit të Skënderbeut, si qëndron e vërteta". Kultplus. 18 gusht 2017.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ Hoxha, Gëzim (2011). "Një pagëzimore paleokristiane nën themelet e kishës së Shën Kollit në Lezhë". Iliria (35): 285–306.