Stojan Risteski
Stojan Risteski (Стојан Ристески, 1932, Leshani) është shkrimtar, poet dhe historian nga Maqedonia e Veriut .
Biografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Risteski u lind më 2 nëntor 1932 në fshatin Leshani të Ohrit, atëherë në Jugosllavi . Ka studiuar në Leshani, Belçishtë dhe Ohër. Në Manastir mbaroi shkollën pedagogjike, kurse në Shkup - Shkollën e Lartë Pedagogjike dhe historinë e letërsisë së popujve të Jugosllavisë në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Shkupit . Më 30 qershor 1975 mbrojti disertacionin e doktoraturës në Fakultetin Filozofik në Novi Sad me temën “Vepra letrare dhe jeta e Radosllav K. Petkoski”. [1]
Risteski punoi në shkollat fillore në fshatrat Orovnik, Zlest dhe Trebenishtë, si dhe në shkollën pedagogjike dhe në gjimnazin e Ohrit (1960 - 1978). Punoi si konsulent pedagogjik i vetëpunësuar për gjuhën maqedonase (1978 - 1983). Nga viti 1983 deri në pensionimin e tij në vitin 1993, ai ishte profesor i gjuhës maqedonase në universitetet e Prishtinës dhe Nishit, dhe në Fakultetin e Turizmit dhe Menaxhmentit të Restoranteve në Ohër dha mësim për trashëgiminë kulturore dhe kulturën e shërbimit.
Një pjesë e rëndësishme e punës së tij shkencore sqaron krijimin e gjuhës letrare zyrtare maqedonase në vitet 1944-1945. Ai e kritikoi këtë proces dhe veçanërisht rolin e kodifikuesit të gjuhës kryesore Blazhe Koneski, i konsideruar si baba themelues dhe ikonë e kulturës jugosllave maqedonase. Duke mbetur qartazi në kuadrin e maqedonizmit, Ristevski mban qëndrime alternative-disidente lidhur me disa dogma gjuhësore dhe historike të Shkupit.
Mënyra e tij individuale dhe liridashëse e të menduarit tërhoqi vëmendjen e shërbimeve sekrete jugosllave maqedonase, të cilët e vunë nën kontroll të rreptë. Kjo u dokumentua në librin Tutorët e mi (2001), ku Ristevski botoi pjesë të gjera të dosjes për të.
Publikimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Methodia Patche (1974)
- Dejan Vojvoda (1974)
- Estreya Ovadya Mara (roman, 1978; shkurtuar në gjuhën hebraike në Izrael, 1984)
- Jubori (përmbledhje poezish, 1978)
- Lazar Pop Trajkov (1980)
- Kosta Abrash (1981)
- Velgoshti Arkivuar 27 gusht 2008 tek Wayback Machine Архив на оригинала от </link> (1982)
- Hetimet letrare (1983)
- Shtojca për detyrat e shkruara dhe gjuhën letrare (1983)
- Lirika maqedonase (1987)
- Krijimi i një gjuhe letrare moderne maqedonase (1988)
- Vajzat e Perch (1988)
- Dy fate maqedonase (1988)
- Grigor Prliçev – faqe të reja (1989)
- Orovnik dhe Podmolje (1989)
- Legjendat dhe legjendat e Shën Naumit (1990)
- Nightingale Guerrilla Squad (1990)
- Përralla, legjenda dhe zakone popullore tek egjiptianët në Maqedoni (1991)
- Një Golgota Lakuriq (1991)
- Një gramatikë e pabotuar maqedonase e vitit 1944 nga George Kiselinov (1991)
- Sleep Under Albania (1993)
- Gjykuar për Maqedoninë Arkivuar 20 prill 2012 tek Wayback Machine (1993 / 1995 / libri 2, 1996)
- Tema tabu: Kiselinov – Koneski (1994)
- Viktimat e pafajshme Basili dhe Stojanço (1994)
- Volino (1995)
- Neprobol (përmbledhje poezish, 1995)
- Golgota e mbesës së Gocevës Katerina (1997)
- Shtojcat letrare-folklorike (1999)
- Rishikimi i Temave Historike (2000)
- Shtojcat e historisë së gjuhës maqedonase (2000)
- Leshani (2000)
- Stuhia (histori, 2000)
- Shënime Stenografike të Komisionit të Parë të Gjuhëve (2000)
- Estreya (2001)
- Tutorët e mi (2001)
- Naked Confession (2003)
- Liqeni i Ohrit dhe mbrojtja e tij (2003)
- Duart e Artë të Vangel Dereban (2003)
- Duka Argir Marinçe (2003)
- Prifti Vasil Popangelev (2003)
- Zinxhiri (2004)
- Para karikaturës (2004)
- Records për Mićunović (2005)
- Kodi i Metropolit të Ohrit (2005)
- Kisha e Qershisë së Shën Petkës (2007)
- Dimitar Uzunov (2007)
- Manastiri i Shenjtë i Kërçovës (2007)
- Si Sveti (Të Gjithë Shenjtorët) nga fshati Leshani (2007)
- Shenjtëria e Bardhë (2008)
- I dëbuar për një ide, Sllave Tsirkoski (2008)
- Voislav I. Ilić: Lidhja e dy letërsive, e dy kulturave (2010)
- Kujtimet e gjeneralit Vasko Karangelski (2011) [2]