Telematika

Telematika është një fushë ndërdisiplinore që përfshin telekomunikacionin, teknologjitë e automjeteve (transporti rrugor, siguria rrugore, etj.), Inxhinieria elektrike (sensorë, instrumente, komunikime pa tel, etj.), dhe shkenca kompjuterike (multimedia, internet, etj.). Telematika mund të përfshijë ndonjë nga sa vijon:

Teknologjia e dërgimit, marrjes dhe ruajtjes së informacionit duke përdorur pajisje telekomunikuese për të kontrolluar objektet në distancë
Përdorimi i integruar i telekomunikacionit dhe informatikës për aplikim në automjete dhe për të kontrolluar automjetet në lëvizje
Teknologjia e sistemit satelitor të navigimit global e integruar me kompjuterët dhe teknologjinë e komunikimit celular në sistemet e navigimit të automobilave
(Më ngushtë) Përdorimi i sistemeve të tilla brenda automjeteve rrugore (i quajtur edhe telematika e automjeteve)

Historia

Telematika është një përkthim i fjalës franceze télématique, e cila u krijua për herë të parë nga Simon Nora dhe Alain Minc në një raport të vitit 1978 drejtuar qeverisë franceze mbi kompjuterizimin e shoqërisë. Ai i referohej transferimit të informacionit mbi telekomunikacionet dhe ishte një portmanto që përziente fjalët franceze télécommunications ("telekomunikacion") dhe informatique ("shkenca kompjuterike"). Kuptimi origjinal i gjerë i telematikës vazhdon të përdoret në fushat akademike, por në tregti tani në përgjithësi nënkupton telematikën e automjeteve.^[1]

Telematika e automjeteve

Telematika mund të përshkruhet si më poshtë:

Konvergjenca e telekomunikacionit dhe përpunimit të informacionit, termi më vonë evoloi për t'iu referuar automatizimit në automobila, siç është shpikja e sistemit të paralajmërimit të urgjencës për automjetet. Navigimi GPS, telefonat celularë të integruar pa duar, komunikimet e sigurisë pa tela dhe sistemet automatike të ndihmës në drejtimin e automjetit janë të gjitha nën ombrellën e telematikës.
Shkenca e telekomunikacionit dhe e informatikës e aplikuar në teknologjitë pa tela dhe sistemet llogaritëse. 802.11p, standardi IEEE në familjen 802.11 dhe i referuar gjithashtu si Akses me valë për mjedisin e automjeteve (WAVE), është standardi kryesor që adreson dhe përmirëson Sistemin Inteligjent të Transportit .

Telematika e automjeteve mund të ndihmojë në përmirësimin e efikasitetit të një organizate.^[2]

Gjurmimi i automjeteve

Gjurmimi i automjeteve është monitorimi i vendndodhjes, lëvizjeve, statusit dhe sjelljes së një automjeti ose flotës së automjeteve. Kjo arrihet nëpërmjet një kombinimi të një marrësi GPS (GNSS) dhe një pajisjeje elektronike (zakonisht që përfshin një modem GSM GPRS ose dërgues SMS) të instaluar në çdo automjet, duke komunikuar me përdoruesin (njësia e dërgimit, emergjencave ose bashkërendimit) dhe PC.-software i bazuar ose i bazuar në ueb. Të dhënat shndërrohen në informacion nga mjetet e raportimit të menaxhimit në lidhje me një shfaqje vizuale në softuerin e kompjuterizuar të hartës. Sistemet e gjurmimit të automjeteve mund të përdorin gjithashtu odometrinë ose llogaritjen e vdekur si një mjet alternativ ose plotësues lundrimi.

Gjurmimi me GPS është zakonisht i saktë në rreth 10–20 metra,^[3] por Agjencia Evropiane e Hapësirës ka zhvilluar teknologjinë EGNOS për të ofruar saktësi deri në 1.5 metra.^[4]

Gjurmimi i rimorkios

Gjurmimi i rimorkios i referohet gjurmimit të lëvizjeve dhe pozicionit të njësisë së rimorkios së një automjeti të artikuluar përmes përdorimit të një njësie vendndodhjeje të vendosur në rimorkio dhe një metode për kthimin e të dhënave të pozicionit nëpërmjet rrjetit të komunikimit celular, IOT (Interneti i gjërave) ose sateliti gjeostacionar komunikime për përdorim nëpërmjet kompjuterit ose softuerit të bazuar në ueb.

Rimorkiot e mallrave në dyqane të ftohta që ofrojnë ushqime të freskëta ose të ngrira po përfshijnë gjithnjë e më shumë telematikën për të mbledhur të dhëna të serive kohore mbi temperaturën brenda kontejnerit të ngarkesave, si për të shkaktuar alarme, ashtu edhe për të regjistruar një gjurmë auditimi për qëllime biznesi. Një grup gjithnjë e më i sofistikuar sensorësh, shumë që përfshijnë teknologjinë RFID, po përdoret për të siguruar zinxhirin e ftohtë .

Gjurmimi i kontejnerëve

Kontejnerët e mallrave mund të gjurmohen nga GPS duke përdorur një qasje të ngjashme me atë të përdorur për gjurmimin e rimorkios (dmth. një pajisje GPS me bateri që komunikon pozicionin e saj nëpërmjet telefonit celular ose komunikimeve satelitore). Përfitimet e kësaj qasjeje përfshijnë rritjen e sigurisë dhe mundësinë për të riprogramuar lëvizjet e transportit të kontejnerëve bazuar në informacionin e saktë për vendndodhjen e tij. Sipas Berg Insight, baza e instaluar e njësive gjurmuese në segmentin e kontejnerëve të transportit intermodal arriti në 190,000 në fund të 2013.^[5] Duke u rritur me një normë të përbërë rritjeje vjetore prej 38.2 përqind, baza e instaluar arriti në 960,000 njësi në fund të 2018.

Shih edhe

Literatura

Matthew Wright, Editor, UK Telematics Online Arkivuar 7 shtator 2024 tek Wayback Machine
IEEE Communications Magazine, April 2005, "Ad Hoc Peer-to-Peer Network Architecture for Vehicle Safety Communications"
IEEE Communications Magazine, April 2005, "The Application-Based Clustering Concept and Requirements for Intervehicle Networks"
Jerzy Mikulski, Editor, "Advances in Transport Systems Telematics". Monograph. Publisher Jacek Skalmierski Computer Studio. Katowice 2006. ISBN 83-917156-4-7
Jerzy Mikulski, Editor, "Advances in Transport Systems Telematics 2". Monograph. Publisher Chair of Automatic Control in Transport, Faculty of Transport, Silesian University of Technology. Katowice 2007. ISBN 978-83-917156-6-6
World Health Organization. World report on road traffic injury prevention

Referime

^ "What is telematics? A Webopedia Definition". www.webopedia.com (në anglisht). 27 qershor 1997. Marrë më 16 gusht 2015.
^ Mesgarpour, Mohammad; Landa-Silva, Dario; Dickinson, Ian (2013). "Overview of Telematics-Based Prognostics and Health Management Systems for Commercial Vehicles". përmbledhur nga Mikulski, Jerzy (red.). Activities of Transport Telematics. Communications in Computer and Information Science (në anglisht). Vëll. 395. Berlin, Heidelberg: Springer. fq. 123–130. doi:10.1007/978-3-642-41647-7_16. ISBN 978-3-642-41647-7.
^ "GPS explained: Position accuracy" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 gusht 2012. Marrë më 8 gusht 2012.
^ "What is EGNOS?". esa (në anglisht).
^ "Berg Insight". www.berginsight.com (në anglisht).

[1] "What is telematics? A Webopedia Definition". www.webopedia.com (në anglisht). 27 qershor 1997. Marrë më 16 gusht 2015.

[2] Mesgarpour, Mohammad; Landa-Silva, Dario; Dickinson, Ian (2013). "Overview of Telematics-Based Prognostics and Health Management Systems for Commercial Vehicles". përmbledhur nga Mikulski, Jerzy (red.). Activities of Transport Telematics. Communications in Computer and Information Science (në anglisht). Vëll. 395. Berlin, Heidelberg: Springer. fq. 123–130. doi:10.1007/978-3-642-41647-7_16. ISBN 978-3-642-41647-7.

[3] "GPS explained: Position accuracy" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 gusht 2012. Marrë më 8 gusht 2012.

[4] "What is EGNOS?". esa (në anglisht).

[5] "Berg Insight". www.berginsight.com (në anglisht).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]