Tempulli Nageshvara në Begur
Kompleksi i Tempullit Nageshvara (i shkruar edhe Nagesvara dhe nga vendasit i quajtur Naganatheshvara) është një tempull hindu i gjendur në Begur, një qytezë brenda distriktit urban të Bangalores në shtetin indian Karnataka. Nga mbishkrimet, mësohet se Beguri dikur quhej Veppur dhe Kelele (në mbishkrimin e dhurimit Mollahalli të mbretit të dinastisë perëndimore Ganga, Durvinita të viteve 580-625 të e.s.). Dy faltoret brenda kompleksit tempullor, Nageshvara dhe Nageshvarasvami u projektuan gjatë sundimit të mbretërve të dinastisë perëndimore Ganga, Nitimarga I (i quajtur edhe Ereganga Neetimarga, që mbretëroi në vitet 843-870) dhe Ereyappa Nitimarga II (i quajtur edhe Ereganga Neetimarga II, që mbretëroi në vitet 907-921). Faltoret e mbetura janë konsideruar një trashëgimi më e vonë e sundimit të dinastisë Chola.[1] Një mbishkrim i vjetër kannada, i datuar rreth vitit 890, që përshkruan një "luftë Bengaluru" (qyteti modern i Bangalores) u zbulua në këtë kompleks tempullor nga epigrafisti R. Narasimhachar. Mbishkrimi është regjistruar në "Epigraphia Carnatica" (Vol. 10 suplementar). Kjo është dëshmia më e hershme e ekzistencës së një vendi të quajtur Bengaluru.[2]
Plani i tempullit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Tempulli Nageshvara ka një shenjtërore (garbhagriha) të thjeshtë katrore, një vestibul (antarala) që lidh shenjtëroren me një "holl të madh të mbyllur" (maha-mandapa ose navaragna) që të çon në një holl të hapur (agra-mantapa). Hyrja te holli i hapur bëhet nëpërmjet shkallëve me balustra në këndet jug-perëndimorë dhe veri-perëndimorë.[3] Holli i hapur ka gjashtë kollona të pabarabarta, me një imazh të Nandit (gjogu ose mjeti vahana i zotit Shiva) i vendosur mbi një "platformë zambaku" (padma-pitha) në gjirin e jashtëm (ndarje e formauar midis katër kolonave). Kolonat prej graniti të bardhë janë të thjeshta në dizajnë; me një bazë (pitha) katrore, pjesë të poshtme të thjeshtë dhe tetëkëndore me hulliza në qendër. Shumë pjesë të tempullit, duke përfshirë edhe hollet e hapur dhe të mbyllur duket se kanë qenë rinovuar në periudha të mëvonshme. Shenjtërorja ka një linga, simboli universal i zotit Shiva.[3]
Tavani në hollin e mbyllur (navaranga) ka punim karakteristik në stilin Ganga, skulpturat në rrjetën me tetë panele katrore (të quajtur gardianët tetë drejtimeve ose ashta-dik-palaka) që përfshijnë një imazh me katër krahë të Uma-Maheshvara-s (zoti Shiva me bashkëshorten e tij Parvati). Tavani i hollit të hapur ka gjithashtu skulptura në rrjetën katrore me tetë panele me një imazh të ulur të Shivës dhe Parvatit në qendër. Skulptura të tjera në holl përfshijnë Mahishasuramardini-n (një formë e hyjneshës Durga), një Ganesha unik me dy krahë dhe Kalabhairava-n (një formë po e Shivës). Korniza vertikale e derës (sakha) ka skalitje tipike të bimës kacavjerrëse me gana-t (ndihmësa të zotit Shiva nga mitologjia hindu) në rrathë me zambakë (padma) nëpër skaje. Në krye të kornizës së derës, në qendër të trarit (lalata), është një imazh i Gajalakshmi-t (një formë e hyjneshës Lakshmi) me elefantë në të dy krahët.[3] Tempulli Nageshvarasvami, gjithashtu një ndërtim i stilit Ganga, është i drejtuar nga lindja, ka një plan katror për shenjtëroren, një vestibul, një holl të hapur, një holl të veçuar të quajtur mukha-mantapa, tavani i të cilit mbahet nga tetë kolona. Në mukha-mantapa është vendosur një imazh i Nandit duke e bërë ti shërbei qëllimit të një Nandi-mantapa (holl Nandi). Baza e hyjres (dvara) ka anash kamare me imazhet e figurave Ganga-Yamuna me shërbyese. Kjo duket se është një ndikim i dinastive Chalukya-Rashtrakuta.[4]
Galeri imazhesh
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]-
tempulli Nageshvara. -
Tempull në Begur (foto rreth vitit 1868), nga Henry Dixon, marr nga koleksioni i ASI-t.
_at_Begur,_Bengaluru.JPG)
,by_Henry_Dixon,_from_the_Archaeological_Survey_of_India_Collections.jpg)
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Arkitektura e dinastisë perëndimore Ganga
- Arkitektura Dravidiane
- Arkitektura e Karnatakas
- Arkitektura e tempujve hindu
- Tempulli Rameshvara në Narasamangala
- Tempulli Kalleshvara në Aralaguppe
- Mbishkrimi Doddahundi nishidhi
- Tempulli Arakeshvara në Hole Alur
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Sarma (1992), fq. 78
- ^ "Inscription reveals Bangalore is over 1,000 years old". The Hindu. 20 gusht 2004. Arkivuar nga origjinali më 12 shtator 2004. Marrë më 28 dhjetor 2012.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Sarma (1992), fq. 79
- ^ Sarma (1992), fq. 83
Bibliografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Henry Dixon: Archaeological Survey of India Collections; 1868, kontrolluar më 26 janar 2015.
- I.K. Sarma: Temples of the Gangas of Karnataka; 1992, Archaeological Survey of India, New Delhi, isbn 0-19-560686-8.
- "Alphabetical List of Monuments - Karnataka -Bangalore, Bangalore Circle, Karnataka". Archaeological Survey of India, Government of India. Indira Gandhi National Center for the Arts. Marrë më 15 korrik 2012.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)
