Tempulli shpellor Kunandarkoil

Hyrja e Tempullit shpellor Kunnandarkoil

Tempulli shpellor Kunnandarkoil në Kunnandarkoil, një fshat në distriktin e Pudukottait në shtetin jugor indian Tamil Nadu, është një tempull hindu kushtuar Shivës. I ndërtuar në Arkitekturën e skalitur në shkëmb, tempulli mendohet se është ndërtuar gjatë shekullit të VIII nga mbretërit Muttaraiyarë, vasalë të Dinastisë Pallava, me zgjerime të mëvonshme nga Perandoria Vijayanagara. Arkitektura e skalitur në shkëmb në tempull është një shembull i Artit të vonë Pallava dhe një shembull i hershëm i Artit Chola. Tempulli ka mbishkrime të ndryshme nga dinastitë Chola, Chalukya, Pandya dhe Perandoria Vijayanagara. Tempulli është konsideruar një nga tempujt më të vjetër prej guri në Indinë e Jugut. Tempulli mirëmbahet dhe administrohet nga Deparatamenti i Archaeological Survey of India si një monument i mbrojtur.

Historia

Pamje nga jashtë e sallës me 100 kolona

Pamje e brendshme e sallës me 100 kolona

Kunnandarkoili e ka marrë emrin nga Kundru-Andan-Koil që do të thotë Zoti i kodrës në tempull. Kunnandarkoili dhe rajoni përreth tij sundohej nga Dinastia Muttaraiyara gjatë shekujve të VII deri në të IX, që ishin vasalë të Dinastisë Pallava. Rajoni më vonë u mor nën kontroll nga Dinastia mesjetare Chola. Tempulli shpellor u ndërtua fillimisht nga mbreti Muttaraiyar që ishte vasal i mbretit Pallava, Nandivarmani II (710-775), që quhet edhe Nandivarman Pallava Malla. Mbishkrimi më i hershëm i përket periudhës së Nandivarmanit dhe djalit të tij Dantivarman që tregon kontribute bujare për banorët vedik gjatë festës Thiruvadirai. Soundara Rajani e identifikon tempullin me një shtesë gjatë gjysmës së parë të shekullit të VIII. Në tempull gjenden mbishkrime edhe nga Dinastia Chola, Chalukya, Pandya dhe Perandoria Vijayanagara. Gjatë shekullit të XIV, fshati kishte dy lagje për bashkësinë e kastës Kallar. Disa nga studimet mbishkrimore tregojnë se kishte ndëshkime të rrepta për njerëzit që vidhnin në fshatra të largëta si Kunnandarkoili. Në kohët moderne, tempulli mirëmbahet dhe administrohet nga Departmenti i Archaeological Survey of India si një monument i mbrojtur.

Arkitektura

Salla me 100 kolona

Tempulli është i vendosur në Kunnandarkoil, një kodër shkëmbore në distriktin e Pudukottait në Tamil Nadu të Indisë Jugore. Shpella bart tre skulptura në madhësi natyrore të formave të ndryshme të Shivës. Faltorja kryesore është e drejtuar nga lindja dhe shenjtërorja bujt imazhin e lingamit, një paraqitje jo ikonike e Shivës. Shiva në këtë tempull adhurohet si Parvathagiriswarari. Muret e shenjtërores janë të thjeshtë, ndryshe nga tempujt e mëvonshëm Chola që kanë nike për të bujtur imazhe të ndryshme. Shenjtërorja arrihet nëpërmjet një ardhamandapa, një sallë e mbajtur nga kolona. Shenjtërorja ruhet nga dvarapala (hyjni gardiane) në të dy krahët. Mbishkrimet janë bërë në bazën e dvarapalave. Në tempull gjenden dy portrete, njëri prej të cilëve është identifikuar si prijësi Muttraraiyar që ndërtoi tempullin dhe tjetri si ndihmësi i tij.

Domethënia

Tempulli në Arkitekturë të skalitur në shkëmb është një shembull i hershëm i Artit Chola, që vazhdoi traditën e atij Pallava. Imazhet individuale të marra nga vendi mirëmbahen në Pudukottia Government Museum. Nrita Mandapa ka kolona të skalitura, një shembull tipik i Artit Vijayanaagara. Imazhet prej bronxi në tempull janë shembujt më të hershëm të imazheve të skalitura mjeshtërisht në Artin e Indisë Jugore. Imazhi prej bronxi i Somaskandas me Shivën dhe Parvatin, me fëmijën e tyre Skanda është skulptura më e shquar e bronxeve të tempullit.

Galeri imazhesh

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Shiko edhe

• Lista e tempujve të Shivës në Tamil Nadu
• Arkitektura Pallava
• Arkitektura shkëmbore e Indisë
• Arkitektura Chola

Bibliografia

• Bradnock, Robert; Bradnock, Roma (2000). India Handbook. Trade & Travel Publications. fq. 821. ISBN 978-1-900949-81-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Soundara Rajan, K.V. (1998). Rock-cut temple styles: early Pandyan art and the Ellora shrines. Somaiya Publications. ISBN 9788170392187. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Rao, A. V. Shankaranarayana (2012). Temples of Tamil Nadu. Vasan Publications. ISBN 978-81-8468-112-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Tirumalai, R. (1994). Collected Papers: Studies in South Indian Epigraphy and History of Land Organisation, Development and Accounts and Select Chola, and Pandyan Townships. Department of Archaeology, Government of Tamilnadu. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Epigraphical Society of India (2003). Studies in Indian Epigraphy. Vëll. 29. Geetha Book House. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)