Vaji i kërpit
Vaji i kërpit (vaji i farës së kërpit) është vaji i marrë duke shtypur farat e kërpit. Vaji i kërpit i shtypur në të ftohtë, i parafinuar është me ngjyrë të gjelbër të çelur të errët në të pastër, me një aromë arrore. Sa më e errët të jetë ngjyra, aq më e fortë është aroma. Nuk duhet të ngatërrohet me vajin hash, një vaj që përmban tetrahidrokanabinol, i bërë nga lulja e kanabisit.
Përshkrimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Vaji i rafinuar i farës së kërpit është i qartë dhe i pangjyrë, me pak aromë. Përdoret kryesisht në produktet e kujdesit për trupin. Vaji industrial i farës së kërpit përdoret në lubrifikantë, bojëra, lëndë djegëse dhe plastikë. Vaji i farës së kërpit përdoret në prodhimin e sapunëve, shampove dhe detergjenteve. Vaji ka një raport 3:1 të acideve yndyrore esenciale omega-6 me omega-3.[1] Mund të përdoret gjithashtu si lëndë ushqyese për prodhimin në shkallë të gjerë të biokarburanteve.[2]
Prodhimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Vaji i farës së kërpit është prodhuar nga varietetet e cannabis sativa-s që nuk përmbajnë sasi të konsiderueshme të tetrahidrokanabinolit (THC), elementi kryesor psikoaktiv i pranishëm në bimën e kanabisit. Ky proces prodhimi zakonisht përfshin pastrimin e farës në 99,99% të saj përpara se të shtypet vaji. Nuk ka THC brenda farës së kërpit, megjithëse sasi të vogla të THC mund të gjenden në vajin e farës së kërpit kur lënda bimore ngjitet në sipërfaqen e farës gjatë prodhimit. Prodhimi modern i vajit të farës së kërpit, veçanërisht në Kanada, ka ulur me sukses vlerat e THC që nga viti 1998.[3] Mostra e rregullt e akredituar e THC në vajin kanadez të farës së kërpit tregon nivelet e THC zakonisht nën kufirin e zbulimit prej 4 ppm (pjesë për milion, ose 4 mg/kg). Kufiri ligjor për përmbajtjen e THC në produkte ushqimore në Kanada është 10 ppm.[4] Në BE disa vende kanë kufij të përcaktuar si 5 ppm ose "pa asnjë gjetje", ndërsa vendet e tjera të BE-së nuk kanë kufizime të përcaktuara.
Të ushqyerit
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Rreth 49% e peshës së farës së kërpit është një vaj ushqimor[5] që përmban 76% yndyra të pangopura, duke përfshirë acidet yndyrore omega-6 si acidi linoleik (LA, 54%) dhe acidi gama-linolenik (GLA, 3%) dhe acide yndyrore omega-3 si acidi alfa-linolenik (ALA, 17%) dhe acidi stearidonik (2%).
Të dy LA dhe ALA janë acide yndyrore thelbësore. Përveç kësaj, vaji i farës së kërpit përmban 5% deri në 11% yndyrë të pangopur dhe 5% deri në 7% yndyrë të ngopur.[5][6] E përbashkët me vajrat dhe yndyrnat e tjera, vaji i farës së kërpit siguron 9 kcal/g.[6]
Krahasuar me vajrat e tjerë të kuzhinës, vaji i farës së kërpit është i ulët në yndyrna të ngopura dhe i pasur me yndyra të pangopura. Ka një pikë tymi relativisht të ulët dhe nuk është i përshtatshëm për tiganisje. Përdoret kryesisht si vaj ushqimor dhe shtesë dietetike.
Galeria
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]-
Shishe me vaj farë kërpi -
Një grumbull eksperimental i vajit të kërpit të prodhuar në shishe në Burjati -
Farat e kërpit nga të cilat mund të nxirret vaji i farës së kërpit
- ^ Callaway, J. C. (2004). "Hempseed as a nutritional resource: An overview". Euphytica (në anglisht). 140 (1–2): 65–72. doi:10.1007/s10681-004-4811-6.
- ^ Agua Das (16 nëntor 1997). "Hemp Oil Fuels & How to Make Them" (në anglisht). HempFarm.com. Arkivuar nga origjinali më 29 tetor 2006. Marrë më 18 nëntor 2006.
- ^ Holler JM, Bosy TZ, Dunkley CS, Levine B, Past MR, Jacobs A (2008). "Delta9-tetrahydrocannabinol content of commercially available hemp products". J Anal Toxicol (në anglisht). 32 (6): 428–32. doi:10.1093/jat/32.6.428. PMID 18652749.
- ^ "Cannabis Hemp THC in the Food–Cosmetic Supply" (në anglisht). drugwatch.org. Arkivuar nga origjinali më 21 dhjetor 2018. Marrë më 20 dhjetor 2018.
- ^ a b "Basic Report: 12012, Seeds, hemp seed, hulled" (në anglisht). USDA National Nutrient Database. prill 2018. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2019. Marrë më 22 shkurt 2019.
- ^ a b Tom Sanders; Fioa Lewis (26 shkurt 2009). "King's College Review of Nutritional Attributes of Cold Pressed Hemp Seed Oil" (PDF) (në anglisht). Londër: Nutritional Sciences Division, King's College. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 26 shkurt 2009.