Vaksina e murtajës
Vaksina e murtajës është një vaksinë e përdorur kundër Yersinia pestis për të parandaluar murtajën.[1] Vaksinat bakteriale të çaktivizuara janë përdorur që nga viti 1890, por janë më pak efektive kundër murtajës pneumonike, kështu që vaksinat e gjalla, të dobësuara dhe vaksinat e proteinave rekombinante janë zhvilluar për të parandaluar sëmundjen.[2]
Imunizimi kundër murtajës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Vaksina e parë e murtajës u zhvillua nga bakteriologu Waldemar Haffkine në 1897.[3][4] Ai e testoi vaksinën tek vetja për të provuar se vaksina ishte e sigurt. Më vonë, Haffkine kreu një program masiv vaksinimi në Indinë Britanike dhe vlerësohet se 26 milionë doza të vaksinës kundër murtajës së Haffkine u dërguan nga Bombei midis 1897 dhe 1925, duke ulur vdekshmërinë nga murtaja me 50%-85%.[5]
Një vaksinë kundër murtajës përdoret për të nxitur imunitetin specifik aktiv në një organizëm të ndjeshëm ndaj murtajës me anë të administrimit të një materiali antigjenik (një vaksinë) nëpërmjet një sërë rrugësh për njerëzit në rrezik të prekjes së ndonjë forme klinike të murtajës. Kjo metodë njihet si imunizimi ndaj murtajës. Ka prova të forta për efikasitetin e administrimit të disa vaksinave të murtajës në parandalimin ose përmirësimin e efekteve të një sërë formash klinike të infeksionit nga Yersinia pestis. Imunizimi ndaj murtajës përfshin gjithashtu shfaqjen e një gjendje të imunitetit specifik pasiv ndaj murtajës në një organizëm të ndjeshëm pas administrimit të një serumi të murtajës ose imunologjik i murtajës te njerëzit me një rrezik të menjëhershëm për zhvillimin e sëmundjes.[6]
Një rishikim sistematik nga Cochrane Colaboration nuk gjeti studime të cilësisë së mjaftueshme për t'u përfshirë në rishikim, dhe kështu nuk ishin në gjendje të bënin ndonjë deklaratë mbi efikasitetin e vaksinave moderne.[7]
Shiko edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Stampa:MeshName
- ^ Bubeck SS, Dube PH (shtator 2006). "Yersinia pestis CO92ΔyopH Is a Potent Live, Attenuated Plague Vaccine". Clin. Vaccine Immunol. 14 (9): 1235–8. doi:10.1128/CVI.00137-07. PMC 2043315. PMID 17652523.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Waldemar Haffkine: The vaccine pioneer the world forgot". BBC News (në anglishte britanike). 2020-12-11. Marrë më 2021-01-20.
- ^ "WALDEMAR MORDECAI HAFFKINE". Haffkine Institute. Arkivuar nga origjinali më 2015-09-24. Marrë më 2021-01-20.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Waldemar Haffkine: The vaccine pioneer the world forgot". BBC News (në anglishte britanike). 2020-12-11. Marrë më 2021-01-20.
- ^ "WHO | Zoonotic Infections". www.who.int. Arkivuar nga origjinali më 22 mars 2006. Marrë më 15 janar 2022.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Jefferson T, Demicheli V, Pratt M (2000). "Vaccines for preventing plague". Cochrane Database Syst Rev. 1998 (2): CD000976. doi:10.1002/14651858.CD000976. PMC 6532692. PMID 10796565.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)