Kili është një shtet që gjendet në shkallën më të lartë në jugperëndim të Amerikës së Jugut. Emri i tij zyrtar është Republika e Kilit dhe kryeqyteti është Santiago de Chile.
Kili përfshin një tokë të gjatë e të ngushtë, e njohur si tokë kontinentale Kiliane, midis Oqeanit Paqësor dhe Andeve, dhe kufizohet në veri nga Peruja, në lindje nga Bolivia dhe Argjentina, dhe në jug dhe nga një ngushticë detare. Ai ka gjithashtu edhe ishuj në Oqeanin Paqësor, dhe arkipelagun Juan Fernandez, Sala Gomez y Desventuradas, si dhe Ishuj e Pashkëve (të vendosura në Polinezi), që kapin një sipërfaqe prej 755,838.7 km ².
Për më tepër, Kili pretendon sovranitetin mbi një zonë prej 1,250,257.6 km ² në Antarktik, e njohur si territori antarktik kilian, dhe në mes të meridianëve 90 dhe 53º jugorë që shtrihet në perëndim të kufirit me Polin e Jugut. Kjo kërkesë është e ngrirë, në përputhje me dispozitat e Traktatit Antarktik, dhe pa nënshkrimin e tij, përbën një dokument i heqjes dorë. Për shkak të pranisë së Kilit në Amerikën e Jugut, dhe Oqeanit Antarktik, Kili e përcakton veten si një vend trikontinental.
Kili ka një popullsi prej 17 milion banorësh dhe kryeson vendet e Amerikës Latine në listat të cilat masin indeksin e zhvillimit ekonomik, mirëqënien sociale, lirinë e medias, dhe renditet më ulët nga çdo vend tjetër i rajonit në indeksin e perceptimit të korrupsionit. Në maj të 2010 Kili u bë vendi i parë anëtar i OECD nga Amerika e Jugut.
- Lexo më tej...
Temat kryesore : Kriza në zonën e euros
- 27 janar 2018 - Një protestë masive, e thirrur nga drejtuesi i opozitës shqiptare Lulzim Basha, zhvillohet para ndërtesës së Kryeministrisë kundër lidhjes së qeverisë me krimin e organizuar dhe kapjes së institucionit të drejtesise nga kryeminstri Edi Rama (Foto në të djathtë).
- 6 tetor 2017 Çmimin Nobel për Paqe e mori Fushata ndërkombëtare kundër armëve nukleare (ICAN) për shkak “të punës që të tërheqë vëmendjen për pasojat katastrofale e humanitare që mund të ketë përdorimi i armëve nukleare dhe tentimeve për të arritur një marrëveshje për parandalimin e këtyre armëve”.
- 3 tetor 2017 Tre shkencëtarët Rainer Weiss, Barry Barish, dhe Kip Thorne fituan Nobelin e Fizikës si personat kyç në punën e Observatorit LIGO, i cili mat dhe deformimet më të vogla që valët i shkaktojnë hapësirës dhe kohës kur kalojnë nëpër Tokë.
- 13 maj 2017 - Një protestë e madhe me pjesëmarrjen e qindra mijra vetëve zhvillohet në Tiranë për largimin e Kryeministrit Rama dhe krijimin e nje qeverie teknike per organizimin e zgjedhjeve të lira e të ndershme.
- 6 shkurt 2017 - Shkrimtari i madh shqiptar Dritëro Agolli, vdes në moshën 89 vjeç.
- Vdekje së fundmi
- 1931 - Al Capone dënohet për shkak të manipulimit me taksat e të hyrave. (figura)
- 1933 - Albert Einstein largohet nga Gjermania naziste dhe vendoset në ShBA.
- 1937 - Huey, Dewey dhe Louie, tre nipat gati të ngjashëm të Donald Duck paraqiten për herë të parë në strip komik në gazetë.
- 1968 - Tommie Smith dhe John Carlos bënë përshëndetjen me grushtin e fuqisë së zezakëve në Lojërat Olimpike Verore të vitit 1968.
- 1973 - OPEC fillon embargon e vajit të motorëve nga një numri të shteteve perendimore duke konsideruar ndihmimin e Izraelit në luftë kundër Sirisë.
- 1979 - Nënë Tereza fiton Çmimin Nobel.
|
|
|
Wikipedia ( Enciklopedia e lirë), synon krijimin e një enciklopedie të plotë, pa gabime, në të gjitha gjuhët, e korrigjueshme nga të gjithë dhe e lirë për përdorim. Uikipedia përdor teknikën Wiki si mjet bashkëpunimi midis autorëve.
Çdokush prej jush mund të kontribuojë vullnetarisht me dijen e tij për zgjerimin e mëtejshëm të kësaj enciklopedie të lirë. Hapat fillestare janë më se të thjeshta. Shikoni edhe këtu.
Vini Re! - Jeni të lutur të emëroni faqet që krijoni në trajtën e shquar dhe të përdorni germat Ë, Ç, ë, ç në fjalët e duhura.
Kush e shkruan Wikipedian?
Komuniteti i Wikipedias në gjuhën shqipe përbëhet nga 107.567 përdorues të regjistruar, 244 prej të cilëve kanë kontribuar me të paktën një redaktim gjatë muajit të fundit, ndërsa 9 prej tyre gëzojnë privilegjet e burokratit dhe administratorit. Përdoruesit përbëjnë një shoqatë ku të gjithë anëtarët e saj koordinojnë veprimet e tyre për përmirësimin e artikujve, duke u konsultuar herë pas here në kuvend, duke diskutuar me njëri-tjetrin, por edhe duke bashkëpunuar në projekte të ndryshme.
|
