Zuzana Çaputova
Zuzana Čaputová | |
|---|---|
 | |
| Presidente e zgjedhur e Sllovakisë | |
| Do marrë detyrën 15 qershor 2019 | |
| Kryeministri | Peter Pellegrini |
| Duke pasuar | Andrej Kiska |
| Zëvendëskryetare e Progressive Slovakia | |
| Në detyrë 15 mars 2018 – 19 mars 2019 | |
| Udhëheqësi | Ivan Štefunko |
| Paraprirë nga | Pozita e krijuar |
| Pasuar nga | Zbrazët |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | Zuzana Strapáková 21 qershor 1973 (51 vjeçe) Bratislavë, Çekosllovaki |
| Partia politike | Progressive Slovakia (2017–2019) Independent (2019–present) |
| Bashkëshortja/et | Ivan Čaputa (të ndarë) |
| Bashkjetuesja/et | Peter Konečný |
| Fëmijët | 2 |
| Arsimimi | Universiteti Comenius |
Zuzana Çaputova ose Zuzana Čaputová ( Shqiptimi sllovak: [ˈzuzana ˈtʃaputɔʋaː]; mbiemri i vajzërisë Strapáková; e lindur më 21 qershor 1973) është një politikane, avokate dhe aktiviste sllovak e cila është presidentja e zgjedhur i Sllovakisë , për të marrë detyrën më 15 qershor 2019. Çaputova do të jetë gruaja e parë që do të mbajë presidencën, si dhe presidentja më e re në historinë e Sllovakisë, në moshën 45 vjeçare. [1]
Ajo u bë e njohur fillimisht duke mbizotëruar në një luftë dhjetëvjeçare kundër situatës së një deponie toksike në qytetin e saj të Pezinok. Për këtë, Çaputova u nderua me Çmimin e Mjedisit Goldman 2016.
Jeta e hershme dhe arsimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Zuzana Strapakova ka lindur në një familje të klasës punëtore [2] në Bratislavë.[3] Ajo u rrit në qytetin e afërt të Pezinok,[3] në atë që ishte Çekosllovakia për dy dekadat e para të jetës së saj. Ajo e ka përshkruar edukimin e saj si të ket ndodhur brenda "një shtëpie me mendje të hapur". [2]
Ajo ka studiuar në Fakultetin Juridik të Universitetit Comenius në Bratislavë,[3] duke diplomuar në vitin 1996.[4] Ndërmjet viteve 1998 dhe 1999 ajo përfundoi ciklin e trajnimit "Menaxhimi i Përgjithshëm - Menaxhimi i Ndryshimit" dhe në vitin 1999 kurs ARK - Ndërmjetësimi, i akredituar nga Ministria e Arsimit të Sllovakisë.[5]
Aktivitetet politike
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në dhjetor 2017, Çaputova njoftoi hyrjen e saj në Partinë Progresive Sllovake , dhe në janar të vitit 2018 ajo u zgjodh nënkryetar në kongresin e parë të partisë, duke ndihmuar Ivan Shtefunko të sigurojë përfaqësimin e një alternative të besueshme social-liberale ndaj status quo-it konservator në Sllovaki. [ citim i nevojshëm ] Si anëtare bashkë-themeluese [6] e Progressive Sllovakia, një parti social liberale dhe progresive jo-parlamentare, ajo ka shërbyer si zëvendëskryetare e saj deri në mars 2019, kur ajo dha dorëheqjen për shkak të kandidaturës së saj presidenciale. [7] Çaputova ishte kandidate e partisë në zgjedhjet presidenciale të Sllovakisë në 2019[8] dhe vazhdoi për t'u zgjedhur president në raundin e dytë, pas marrjes së mbi 58% të votave dhe duke mposhtur kundërshtarin e saj nënkryetarin e Komisionit Evropian, Maroš Šefčovič, një i pavarur i cili u mbështet nga partia për gjatë kohë dominante në vend, Smer-SD.[9]
Pozicionet politike
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Barazia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në uebfaqen e saj të fushatës, Çaputova thotë se "drejtësia në Sllovaki nuk zbatohet gjithmonë në mënyrë të barabartë për të gjithë". Në përputhje me deklaratat e saj gjatë fushatës, ajo planifikon të bëjë ndryshime në sistemin policor dhe gjyqësor të Sllovakisë. Ajo bëri fushatë për forcën policore të jetë një institucion i pavarur pa ndikim politik, i kryesuar nga një profesionist i paanshëm me shërbim të provuar. Ajo më tej pohon se është e nevojshme transformimi i zyrës së prokurorit në një institucion të menaxhuar publikisht.[10]
Mjedisi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Çaputova konsideron se mbrojtja e mjedisit duhet të përfshijë ndalimin e shpyllëzimit të paligjshëm dhe se 5% e territorit më të vlefshëm për mjedisin duhet të mbetet si një zonë e mbrojtur në mënyrë strikte.[10]
Të drejtat LGBT
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Çaputova ka deklaruar se mbështet partneritetet e regjistruara për çiftet e të njëjtit seks dhe edukimin e publikut e gjerë për këto marrëdhënie. Në një diskutim të organizuar nga SME Journal , ajo ligjeroi mbi mundësinë e adoptimit nga çiftet homoseksuale: "Më pëlqen që fëmija të ketë një nënë biologjike dhe një baba biologjik. Nëse ai do të rritet në kujdesin institucional, mendoj se do të ishte më mirë me dy qenie të dashura, edhe sikur të ishin me të njëjtin seks." [11]
Aborti dhe të drejtat riprodhuese
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Çaputova mbështet ruajtjen e status quos lidhur me abortin: "Nëse ka një situatë ekstreme dhe dilema është në mes të vendosjes nëse duhet të miratojë një normë ligjore që do të ndërhyjë në jetën personale të qytetarëve ose do ta lërë atë në përgjegjësinë e grave dhe zgjedhjen e tyre personale, unë zgjedh përgjegjësinë e një gruaje ". [12]
Jeta personale
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Çaputova është e divorcuar dhe ka dy vajza. [1] Ajo praktikon Zen yoga . [2] Ajo ende jeton në Pezinok. [1]
Çmime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Për udhëheqjen e saj të fortë dhe të vendosur në lidhje me çështjen e deponisë Pezinok, Çaputova-s iu dha Çmimin e Mjedisit Goldman në vitin 2016. [13] Fituesit e këtij çmimi përzgjidhen nga një juri ndërkombëtare dhe ekspertë nga e gjithë bota të cilët kanë dalluar veten për një ndikim të qëndrueshëm dhe të rëndësishëm në mbrojtjen e mjedisit. Çmimi Goldman iu dorëzua në Çaputova-s në San Francisko. Lufta e saj e gjatë dhe përfundimisht triumfuese është krahasuar me atë të amerikanit Erin Brockovich.[8] Teksti i çmimit shprehet se ajo u nderua për "fushatën e pandërprerë kundër hapjes së një deponi në qytetin e Pezinok, i cili, nëse hapej, do të përkeqësonte më tej rreziqet e mundshme shëndetësore dhe do të kontribuonte në ndotjen urbane".[14]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b c Santora, Marc; Germanova, Miroslava (30 mars 2019). "Zuzana Caputova Is Elected Slovakia's First Female President". The New York Times (në anglishte amerikane). ISSN 0362-4331. Marrë më 31 mars 2019.
- ^ a b c Kalan, Dariusz (28 mars 2019). "Can Zuzana Caputova Save Slovakia?". Foreign Policy (në anglisht). Marrë më 31 mars 2019.
- ^ a b c Juhasz, Laszlo (29 mars 2019). "Outsider Caputova wins Slovak presidency" (në anglishte amerikane). AFP. Marrë më 31 mars 2019 – nëpërmjet Yahoo! News.
- ^ Fabok, Martin. "Profile of Presidential Candidate Zuzana Caputova – News Now" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 31 mars 2019. Marrë më 10 prill 2019.
- ^ "Profile" (PDF) (në anglisht). Zuzana Čaputová. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 31 mars 2019. Marrë më 31 mars 2019.
- ^ a.s, Petit Press. "Progresívne Slovensko neprekvapilo, povedie ho Štefunko. Trúfa si na 15 percent". Domov.sme.sk (në sllovakisht). Marrë më 26 shkurt 2019.
- ^ a.s, Petit Press. "Čaputová sa vzdala funkcie podpredsedníčky Progresívneho Slovenska". domov.sme.sk (në sllovakisht). Marrë më 27 mars 2019.
- ^ a b Santora, Marc (15 mars 2019). "In Slovakia, Unlikely Presidential Candidate Signals a Backlash Against Populism". The New York Times (në anglishte amerikane). ISSN 0362-4331. Marrë më 16 mars 2019.
- ^ Santora, Marc and Miroslava Germanova (30 mars 2019). "Zuzana Caputova Is Elected Slovakia's First Female President" (në anglisht). The New York Times. Marrë më 31 mars 2019.
- ^ a b "Volebný program". zuzanacaputova.sk (në sllovakisht). Arkivuar nga origjinali më 12 maj 2019. Marrë më 25 mars 2019.
- ^ a.s, Petit Press. "Čaputová sa nevzdá v prospech Mistríka len preto, ak by mal vyššie preferencie". domov.sme.sk (në sllovakisht). Marrë më 2019-03-17.
- ^ a.s., Denník N (2019-02-17). "Zuzana Čaputová – pre kresťana neprípustný kandidát? Analýza". dennikn.sk (në sllovakisht). Marrë më 25 mars 2019.
- ^ "Zuzana Čaputová". Goldman Environmental Foundation (në anglishte amerikane). Arkivuar nga origjinali më 4 prill 2019. Marrë më 16 mars 2019.
- ^ ""Nobelovku" za životné prostredie dostala Slovenka. Za skládku v Pezinku". Aktuality.sk (në sllovakisht). Marrë më 26 shkurt 2019.
