Universiteti Komenski në Bratisllavë

Comenius University in Bratislava
Univerzita Komenského v Bratislave
	Comenius University building in central Bratislava
	Latin: Universitas Comeniana Bratislavensis
Former names	Bratislava University of Czechoslovakia; Slovak University;
Lloji	Public
Themelimi	1919
Academic affiliations	Erasmus, Utrecht Network
Buxheti	€ Stampa:Formatprice (2020)
Rektori	Marek Števček
Stafi akademik	2,152 (2020–2021)
Studentë	22,817 (2020–2021)
Undergraduates	10,198 (2020–2021)
Studentët e doktoraturës	1,884 (2020–2021)
Location	Bratislava, Slovakia; 48°8′28.4″N 17°6′57.4″E / 48.141222°N 17.115944°E
Faqja zyrtare	www.uniba.sk
	Universiteti Komenski në Bratisllavë (Earth)

Universiteti Komenski në Bratislavë (Sllovakisht: Univerzita Komenského v Bratislave) është universiteti më i madh në Sllovaki, me shumicën e fakulteteve të tij të vendosura në Bratislavë . Ajo u themelua në vitin 1919, menjëherë pas krijimit të Çekosllovakisë . Është emëruar pas Jan Amos Komenski, një mësues dhe filozof çek i shekullit të 17-të.

Në vitin 2020, Universiteti Komenski kishte rreth 23,000 studentë dhe 2,500 anëtarë të fakultetit. Ashtu si shumica e universiteteve në Sllovaki, ai financohet kryesisht nga qeveria.

Historiku

Universiteti Komenski u krijua në 1919 me ndihmën e Universitetit më të themeluar të Pragës . Ai kishte për qëllim të zëvendësonte ish-Universitetin Elisabeth, i cili ishte vendosur në Bratislavë që nga viti 1912, pasi ky i fundit ishte shpërbërë me forcë në 1919 nga Samuel Zoch, župan i plotfuqishëm i Sllovakisë, pasi profesorët hungarezë refuzuan të bënin betimin për besnikëri ^[3] në atë kohë në Republikën e Parë Çekosllovake . ^[4] Kjo kishte bërë që shumica e profesorëve të universitetit (dhe disa prej studentëve) të strehoheshin në Budapest, ku u rithemelua Universiteti Elisabeth. Më vonë u zhvendos në Pécs dhe u riemërua në Universitetin e Pécs . Ky persekutim i shtyllave të arsimit të dikurshëm (kryesisht hungarez) në Bratislavë bëri të nevojshme rekrutimin e akademikëve çekë . Prandaj, shumë profesorë të universitetit të sapokrijuar, përfshirë edhe rektorin e tij të parë, Prof. MUDr. Kristian Hynek, ishin çekë, pasi Sllovakia në atë kohë nuk kishte mjaft folës të arsimuar sllovak që mund të shërbenin si anëtarë të fakultetit. Përkundër vështirësive të personelit, financiar dhe hapësirës, universiteti zhvilloi programe kërkimore dhe mësimore. Fakulteti i Mjekësisë u hap në vitin 1919 dhe u pasua shpejt nga Fakultetet e Drejtësisë dhe Filozofisë në 1921. Fakulteti Filozofik, përveç ofrimit të programeve në shkencat humane dhe shoqërore, gjithashtu arsimoi mësues shumë të nevojshëm për shkollat e mesme të Sllovakisë.

Historia

Në vitin 1937, një ndërtesë e re universitare për Fakultetin Juridik dhe Filozofik u hap në qendër të Bratislavës. Ndërtesa përfshin Aula (sallë), e përdorur për ceremonitë e diplomimit dhe funksione të tjera formale.

Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Sllovakia u bë nominalisht një republikë, por në fakt ishte nën ndikimin e Gjermanisë naziste . Qeveria uli liritë akademike në universitet dhe profesorët çekë u detyruan të largoheshin. Universiteti u riemërua në Sllovake University në 1939, megjithëse emri origjinal u rivendos në 1954. Fakulteti i Shkencave u hap në 1940 dhe Fakulteti Katolik Romak i Teologjisë u krijua në 1941. Liria akademike u kthye pas përfundimit të luftës në 1945, por u anulua përsëri në 1948 pasi komunistët morën pushtetin në Çekosllovaki, duke zbatuar ideologjinë e marksizëm-leninizmit në universitetet çekosllovake. Fakulteti Katolik Romak i Teologjisë u mor nën kontrollin e drejtpërdrejtë të Ministrisë së Arsimit.

Sidoqoftë, universiteti vazhdoi të rritet dhe u krijuan fakultete të reja (kryesisht duke ndarë fakultetet ekzistuese):

Fakulteti i Pedagogjisë në vitin 1946,
Fakulteti i Farmacisë në vitin 1952,
Fakulteti i Edukimit Fizik dhe Sporteve në vitin 1960,
Fakulteti i Mjekësisë në Martin në 1969,
Fakulteti i Matematikës dhe Fizikës në vitin 1980.

Pas Revolucionit të Kadife në 1989, universiteti krijoi një vetëqeverisje demokratike dhe kurset e detyrueshme për ideologjinë marksiste u hoqën. Fakulteti Katolik Romak i Teologjisë dhe Fakulteti Teologjik Ungjillor iu bashkuan universitetit.

Transformimi i Sllovakisë në një ekonomi tregu krijoi nevojën për profesionistë në shkencat menaxhuese dhe financiare. Si rezultat, universiteti themeloi Fakultetin e Menaxhimit (1991) dhe Fakultetin e Shkencave Sociale dhe Ekonomike (2002). Në vitin 2000, sistemi evropian i transferimit të krediteve u zbatua për të përmirësuar lëvizshmërinë e studentëve dhe për të lehtësuar më shumë lidhje me universitetet e tjera evropiane.

Fakultetet

Fakulteti i Mjeksise
Fakulteti i Drejtësisë
Fakulteti i Arteve
Fakulteti i Shkencave të Natyrës
Fakulteti i Pedagogjisë
Fakulteti i Farmacisë
Fakulteti i Edukimit Fizik dhe Sportit
Fakulteti i Mjekësisë Jessenius në Martin
Fakulteti i Matematikës, Fizikës dhe Informatikës
Fakulteti i Teologjisë Katolike Romake të Kirilit dhe Metodit
Fakulteti Teologjik Ungjillor Luteran
Fakulteti i Menaxhimit
Fakulteti i Shkencave Sociale dhe Ekonomike

Alumni të shquar

Ľubomír Belák - këngëtar, muzikant, kompozitor dhe producent televiziv
Emil Benčík – gazetar dhe përkthyes
Zuzana Beňušková – etnologe
József Berényi – Kryetar i Partisë së Koalicionit Hungarez
Robert Fico – politikan, kryeministër i Sllovakisë
Eva Kolníková - numizmatiste dhe arkeologe
Rudolf Macúch - Teolog protestant dhe ekspert i gjuhës Mandaean dhe gjuhës samaritane
Zora Mintalová – Zubercová – etnografe, historiane dhe muzeologe
Milan Mišík – gjeolog dhe profesor universiteti
Vladimír Palko - ish -ministër i brendshëm i Sllovakisë
Ladislav Pataki - shkencëtar i sportit, trajner i atletikës, kampion i mjeshtrave të atletikës
Julián Podoba – endokrinolog
Tomáš Raček – aktor dhe diplomat
Iveta Radičová – ish kryeministre e Sllovakisë
Emire Khidayer - diplomate, sipërmarrëse dhe shkrimtare
Ernest Valko – avokat kushtetues i vrarë
Ján Vilček - shkencëtar biomjekësor, edukator, shpikës dhe filantrop
Štefan Znám – matematikan, i pari që meditoi problemin e Znám-it në matematikën moderne
Miroslav Lajçak – diplomat, kryetar i Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara për sesionin e 72-të
Zuzana Čaputová – politikane, Presidente e Sllovakisë
Lukáš Plank – patolog i vlerësuar me çmime i specializuar në hematopatologji .

Shih edhe

Referime

^ "Výročná správa o hospodárení UK za rok 202" (PDF). Marrë më 1 shtator 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ ^a ^b ^c ^d "Comenius University Bratislava 2020/2021" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 21 mars 2023. Marrë më 1 shtator 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Ferenčuhová, Bohumila; Zemko, Milan (2012). V medzivojnovom Československu 1918–1939 [In inter-war Czechoslovakia 1918–1939] (në sllovakisht). Veda. fq. 167. ISBN 978-80-224-1199-8.
^ Béla Angyal (2002). Érdekvédelem és önszerveződés – Fejezetek a csehszlovákiai magyar pártpolitika történetéből 1918–1938 (Protection of interests and self-organization – Chapters from the history of the politics of Hungarians in Czechoslovakia) (PDF) (në hungarisht). Lilium Aurum. fq. 18–19. ISBN 80-8062-117-9. Marrë më 9 tetor 2011.

Lidhjet e jashtme

Faqja zyrtare e internetit

[1] "Výročná správa o hospodárení UK za rok 202" (PDF). Marrë më 1 shtator 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[facts-2] "Comenius University Bratislava 2020/2021" (PDF). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 21 mars 2023. Marrë më 1 shtator 2022. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Ferenčuhová, Bohumila; Zemko, Milan (2012). V medzivojnovom Československu 1918–1939 [In inter-war Czechoslovakia 1918–1939] (në sllovakisht). Veda. fq. 167. ISBN 978-80-224-1199-8.

[4] Béla Angyal (2002). Érdekvédelem és önszerveződés – Fejezetek a csehszlovákiai magyar pártpolitika történetéből 1918–1938 (Protection of interests and self-organization – Chapters from the history of the politics of Hungarians in Czechoslovakia) (PDF) (në hungarisht). Lilium Aurum. fq. 18–19. ISBN 80-8062-117-9. Marrë më 9 tetor 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]