Martin Mato

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Martin Mato
U lind në9 gusht 1966
Tiranë, Shqipëri
Kombësiashqiptar
Njohur përlektor universitar, udhërrëfyes turistësh, përkthyes
Faqja në rrjetwww.martinmato.4t.com

Dr. Martin Jakup Mato (9 gusht 1966, në Tiranë) është Docent universitar në Fakultetin e Gjuhëve të Huaja të Universitetit të Tiranës.

Jeta[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lindur në Tiranë më 9 gusht 1966. Tre vitet e para të fillores i ka kryer në shkollën katërvjeçare "Kosova", vitin e katërt te Kongresi i Lushnjës. Tetëvjeçaren e kreu në shkollën "Fan Stilian Noli" ndërsa të mesmen në shkollën e gjuhëve të huaja "Asim Vokshi", dega Gjermanisht në Tiranë.

Në vitin 1990 mbaroi shkollën e lartë në Fakultetin e Histori Filologjise për "Gjuhë-Letërsi-Gjermanisht në Universitetin e Tiranës. Që student aktivizohet si udhërrefyes turistësh[1][2][3] dhe pranë Radio Tiranës. Specializohet më tej në Gëtingen dhe Vjenë per antropologji europiane.

Veprimtaria[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në gusht të vitit 1990 emërohet asistent pedagog në Katedrën e Letërsisë Shqipe në Fakultetin Histori Filologji duke dhënë kontributin e tij për lëndë si folklor, fillime të letërsisë shqipe, teori letërsie etj. Gjatë kësaj kohe punon si bashkëpunëtor i jashtëm i Radio Tiranës pranë sektorit të gjermanishtes si dhe për Rilindjen Javore për faqen gjermanisht e cila vazhdoi deri me nisjen e Luftës së Kosovës më 1999.

Në Departamentin e Gjuhës Gjermane [1] jep lëndë të teorisë së letërsisë, stilistikës gjermane dhe histori të letërsisë gjermane. Në vitin 2003 deri me 2008 shef i Departamentit të Gjuhës Gjermane i Fakultetit të Gjuhëve të Huaja në Universitetin e Tiranës[4][5].

Zv.kryetar i Shoqatës Shqiptare të Mësuesve dhe Studiuesve të gjuhës gjermane 1996-2000 Kryetar i Shoqatës Shqiptare të Mësuesve dhe Studiuesve të gjuhës gjermane 2000-2004

Zvkryetar i Shoqates Kombetare të Guidave Turistike që nga viti 2006. Nga 18 dhjetor 2014 kryetarGabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; refs pa emër duhet të kenë përmbajtjehttps://www.flickr.com/photos/145782326@N08/31581833395[6][7] i Shoqates Kombetare të Guidave Turistike(NATGA)(National Association of Tourist Guides in Albania)[8][9]

Z.Mato që nga viti 2002 ka titullin master. Ndërkohë mban dhe titullin Dr.në letërsi të krahasuar.

Ai ka ndjekur një seri kursesh e trajnimesh profe­sionale lidhur me kulturën popullore, letërsinë dhe gjuhësinë austriake e gjermane si edhe turizmin, të organizuara nga universitete të zonës gjermnishtfolëse si Bashkimi Evropian, USAID dhe institucione gjermane e austriake në Shqipëri, Itali, Angli, France e disa vende të tjera. Dr. Mato është marrë edhe me analiza të përktimeve [10] apo edhe ka sjellë në shqipe elemente të vjetra të letërsisë gjermane[11]. Anëtar i kësshillit drejtues të shoqatës kulturore 'Bilal Xhaferri'[12] Anëtar i Redaksisë së revistës "Sfidë" të Fakultetit të Gjuhëve të Huaja

Shkrime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lista e shkrimeve dhe artikujve:

  1. Një i fyer me apo pa revoltë (artikull) gazeta “Studenti” enjte 4 maj 1989
  2. Ç’duhet parë për organizimin e orës së seminartit; (artikull) Studenti enjte 17 maj 1990
  3. Andon Zako Çajupi – Një demokrat dhe patriot i madh (artikull) në gazetën Bashkimi 1993
  4. "Miku i madh i Shqipërisë" Rilindja. - Nr. 506, 5 shkurt, 1995, f.12
  5. Anton von Ippen një dashamirës i shqiptarëve; (artikull) gazeta Rilindja (e Kosovës) 1995
  6. Një himn kushtuar Pjetër Bogdanit Leka (Shtojcë e "Rilindjes". - Nr. 593, 21 maj, 1995, f.7
  7. Tematizimi i fenomentit – Një vit i hidhur në gazeten Rilindja Javore nr 3. 11 qershor 1995.
  8. Tipa të natyrshëm, ngjarje emocionuese :Romani "Një vit i hidhur" i Teodor Laços në gazetën "Drita" 2 korrik 1995 f 3
  9. Patriot, shkrimtar humanist e satirist i talentuar Rilindja. - Nr. 590, 18 maj, 1995, f.12
  10. Malësori shqiptar... Bujtina me patkua e A. den Doolaard; http://www.shmls.nl/sq/2012/01/mmato/ Rilindja(e Kosovës) ,Tiranë 30.5.1996
  11. Ai zgjodhi shqipen si mision të jetës së tij : (60- vjetori i vdekjes së albanologut të madh, N. Jokl)Ura. - Nr. 6, , qershor, 2002, f. 4-5
  12. Në deshifrim të motivit; (artikull) gazeta „Republika“ nr 94 e diel 23 prill f 16 2000
  13. Si u vlerësua studiuesi albanolog nga gjuhëtarët shqiptarë (artikull)„ Gazeta Shqiptare“ martë 18 qershor 2002
  14. Norbert Jokl zgjodhi shqipen si mision të jetës së tij (artikull) e shtunë 22 qershor 2002 gazeta „Fakti„ Shkupi Maqedonia
  15. „Pas portave te së magjishmes“ (mitologji jugore) (artikull) Krahu i shqiponjës Nr 72 tetor 2006]].
  16. "Dy heroina dhe dy botë" Botimi i akteve të konferencës shkencore ndërkombëtare Isbn 978-9928-105-90-5 Tirane 17-19 dhjetor 2009
  17. " Ekspresionizmi gjerman 1910-1925 gazeta "Nacional" f 21, 14-21 si edhe 21-27 shkurt 2010 Tirane
  18. "Rituali i pare pagan i dokumentuar ne Kosove" (artikull) në revisten "Albanica" f 34-37 nr 93; janar-shkurt 2010 Prishtinë
  19. "Eposi i veriut në gjermanishten e Majerit" gazeta "Nacional" f 21, nr 51 26 qershor 4 korrik 2010 Tirane
  20. "Lokalja si pjesë përbërëse e globales" gazeta "Nacional" f 3, nr 58 12-22 gusht 2010 Tirane
  21. "Për thesarin e paçmuar të një zone të vyer" gazeta "Integrimi" f 14-15, 16 prill 2011 Tiranë
  22. " Gjuetia e shtrigave dhe shekulli XX" f.43-54 "Kërkime universitare" 29/2011 Shtepia botuese "Argjiro" Gjirokastër
  23. "Një fjalor ri i një shkalle më të lartë integrimi" gazeta "Nacional" f 5, nr 103 03-07 korrik 2011 Tirane
  24. "Dhe vjen një kohë për "Kohën e ribërjes" gazeta "Infopress" f 12, nr 103 31 gusht 2011 Prishtinë
  25. "J.G.Hahn një nga themeluesit e albanologjisë" gazeta "Nacional" f 4, nr 125 04-11 dhjetor 2011 Tiranë
  26. " Inferno/Ferri i Komedisë hyjnore në kohët moderne" f. 43-53"Kërkime universitare" 32/2012 Shtepia botuese "Argjiro" Gjirokastër
  27. " Për një natë romantike apo për një terr dantesk" f. 289-294"Haemus plus haemus " Nr 2/2013 Shtepia botuese "A.C.Haemus" Bukuresht http://en.calameo.com/read/00074617365b0acb5d562
  28. " Anna Kove dhe letërsia femërore në shqip" Publikuar: 13.09.2014 gazeta "Zëri info" Kosova https://web.archive.org/web/20140917140253/http://www.zeri.info/artikulli/48728/anna-kove-dhe-letersia-femerore-ne-shqip
  29. 'Hildebrandi, kënga më e vjetër gjermanike e epikës heroike' në gazetën "Nacional" nr 515; 24 korrik-4 gusht 2019 Tiranë
  30. "Gjurmëve të një cikli ballkanik" (artikull) në revisten "Dardania" f 57-63 nr 2;2019 Prishtinë KDU 93/94(496.51)(05)
  31. "Mitologji popullore jugore" botuar në FGJH Nr 5/2022 Tiranë ISSN 2664-7346
  32. "Përkthimi i veprës së Heinrih Bëlit nga Robert Shvarc- i qëlluar apo i dështuar" botuar në 'Ndërkulturalizmi,shumëgjuhësia dhe politikat gjuhësore në një kontekst evropian' Nr prill2023 Tiranë ISBN 978-9928-279-81-1
  33. 'Dyzet e pafund të shenjtët e Sarandës-Mbi librin 'Fluturimi i bletës-Saranda' të Josif Papagjonit' në gazetën "Nacional" ; 25 nëntor 2023 Tiranë

Tregime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. "Përtej dritares" (tregim) Në përmbledhje tregimesh me titull libri “Stina e gonxheve” Sh.B. Naim Frashëri, 1987
  2. „Mor Zot“ (tregim) në revisten „Krahu i shqiponjës" Nr 70 maj 2006
  3. „Hija e Çamërisë“ (tregim) në revisten „Krahu i shqiponjës" Nr 74 janar 2007
  4. "Librat e tim eti" (tregim) në gazetën "Nacional" nr 5; 29 mars-12 prill 2009 Tiranë
  5. "Mbledhja" (skicë) në gazetën "Nacional" nr 82; 6 shkurt-13 shkurt 2011 Tiranë

Shkrime në gjuhë të huaj[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. "New View on old Text" (artikull) në gazetën “Albanian Daily News” f 10 30 nëntor 1996,Tiranë
  2. "Epos und Mythologie"; në librin „Albanien Reichtum und Vielfalt alter Kultur“ (ISBN 3-9807561-2-2) München 2001 [2][lidhje e vdekur][lidhje e vdekur]
  3. „Germanistik und ihr Werdegang in Tirana“ (artikull) Selanik/Greqi 20 November 2005 ISBN 960-6681-07-6 .[3][lidhje e vdekur]
  4. „Die aelteste Dokumentierung einer albanischen mythologischen Figur“ (artikull) Sfidë Nr3 f 439-445 viti i dytëi botimit verë/vjeshtë 2004.
  5. „Drei (alle) fuer Einen in der Dantesken Hoelle=Three (all) for One in the Dante's Inferrno“ (artikull) LCPJ ISSN-L 2073-5138 voll 7 Nr 1 2014.
  6. „De Albanese bergbewoner, het leven en de gewoonten van het land“ „de Volkskrant" 31-05-2006
  7. „Germanistik und DAF an der Universität von Tirana“ (artikull) Krahu i shqiponjës premte,21 mars, Nr mars 2008.[4]
  8. „Drei (alle) fuer Einen in der Dantesken Hoelle=Three (all) for One in the Dante's Inferrno“ (artikull) LCPJ ISSN-L 2073-5138 voll 7 Nr 1 2014.http://www.lcpj.pro/skedaret/1463948074-w.%20LCPJ%207.1_A.39.pdf
  9. "Documentations of paganism in the Kosovo Lands/Dokumentime të paganizmit në truall të Kosovës" (artikull) në revisten "Dardania" f 37-43 nr 1;2018 Prishtinë KDU 94 (496.51)(05) #904 (496.51)(05)

Shkrime me bashkautor[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

"Arritje në fushë të leksikologjisë gazeta" "Republika" Tirana 30 dhjetor 1998 f 16

Shqipërime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. "Fat"; (tregim i Maks Frish) f 41-47 në Revista Letrare 8 1998
  2. "Momo" (përkthim) nga Michael Ende në gazetën "Nacional" nr 4; 14 mars 2009 Tiranë
  3. "Ftohja" (përkthim) nga Marlene Haushofer në gazetën "Nacional" nr 490; 3-10 shkurt 2019 Tiranë
  4. "Kënga e Hildebrandit" në gazetën "Nacional" nr 515; 24 korrik-4 gusht 2019 Tiranë https://gazeta-nacional.com/prof-martin-mato-sjell-ne-gjuhen-shqipe-nje-nga-perlat-e-kultures-europiane/

Përkthime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. "Letër për fëmijët", Bertold Brecht Pionieri f 28-29 nr 2/29 janar 1987
  2. "Mbi qytetërimin" (përkthim) nga S.M.H. 1998 [5]
  3. "Iliria midis gjigandeve" (përkthim) nga Hansjörg Frommer në gazetën "Nacional" nr 3; shkurt 2009 Tiranë
  4. "Për fuqinë e etikës dhe të estetikës" (përkthim) nga Vjatsheslav Kuprijanov në gazetën "Nacional" nr 3; 12-19shtator 2010 Tiranë
  5. "Diagnozat e gabuara të doktorëve, ja ç'mendojnë mjekët" (përkthim) nga Jerome Groopman në gazetën "Telegraf" e përditshme; 05 maj 2016 Tiranë
  6. "Pasthënie nga Hajnrih Bël: "Nderi i humbur i Katharina Blum" 1984" (përkthim) në gazetën "Nacional"f 18-19 nr 479; 11 nëntor 2018 Tiranë
  7. "Historia e botimit të : "Nderi i humbur i Katerina Blumit" (përkthim) në gazetën "ExLibris"f 14-15 nr 9; e shtunë 12 janar 2019 Tiranë
  8. "Gazeta :Fterra jonë" (pjese artikulli) nga Martin Prohaska në gazetën "Fterra jonë" f.7. nr 112 mars 2021 Tiranë

Referime në konferenca[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. A ka vërtet ndikime klasiciste në poemën “Kënga e Sprasme e Balës” (i riu); (punim) (dokomunetuar te “Zëri i rinisë” Tirane 25 mars 1989)
  2. Tiparet e mbinjeriut ndikim niçean (referim në konferencë) Tirane 7 mars 1990
  3. Auf der Spur eines alten Rituals; (referim në seminar ballkanik në) Bllagojevgrad Bullgaria 09-26.02.1997
  4. Gjermanishtja midis kulturës dhe shkencës në seminarin e Fakultetit të Gjuhëve të Huaja „ Mësimdhënia e gjuhëve të huaja në sisitemin universitar: sfida dhe perspektiva. Tiranë 12. 05. 2003
  5. Perspektiva e guidave turistike ne rajonin Korçës konferencen „ Zhvillimi i turizmit te qendrueshem rajonal-Shqipëri ne rajonin e Korçës" Korçë 03-05. 10. 2008
  6. "Dy heroina dhe dy botë" konferencë ndërkombëtare Tirane 17-19 dhjetor 2009
  7. "Vlerat didaktiko pedagogjike ne nje veper te Bëlit dhe Kadarese " konferencë ndërkombëtare Tirane 13-14 maj 2011(botuar në "Building cultural bridges through language literature and translation" f 173-182 University of Tirana May 2011)
  8. "Çfarë ka nevojë një agjensi për të zhvilluar aktivitetin e saj në Gjirokaster" në Forumi i partenritetit për zhvillimin e turizmit në rajonin e Gjirokastrës korrik nëntor 2012 Tiranë 20 shtator 2012
  9. "Shoqëria, autori dhe letërsia" në kongresin e III ndëkombëtar "Teaching Turkish as a foreign language" Fakulteti i Gjuhëve të Huaja Tiranë 12-21 maj. 2017
  10. "Beziehungen zwischen der deutschen und der albanischen Literatur" në konferencë ndërkombëtare 25 Jahre Germanistik in Tirana Zwischen Gesiteswissenschaft und Sprachpraxis - Wohin fuehrt de Auslandsgermnistik?" Fakulteti i Gjuhëve të Huaja Tiranë 02-03 nëntor 2017.
  11. "Parallels on Turkish and Albanian emigration literature" INTERNATIONAL TURKISH LANGUAGE AND REGIONAL STUDIES CONGRESS “The past, the present and the tomorrow of Turkish Language in Albania” Within 20th anniversary of Turkish Language Branch.On 28-30 March 2019" Fakulteti i Gjuhëve të Huaja Tiranë.
  12. "Nderi i humbur i Katerina Blumit" në shqip  dhe rrezatimet e tij" në koferencën “Bota e larmishme e letërsisë. Bartja e letërsisë gjermane në letërsinë botërore përmes përkthimit” Fakulteti i Gjuhëve të Huaja Tiranë 30.10.2019.
  13. "Mitologji popullore jugore" në koferencën “Si do ta bëjme trashëgimine tone kulturore te flase?- Kreativitet dhe ndermjetesim ne njohjen e trashegimise kulturore” Fakulteti i Gjuhëve të Huaja në Filjalin e tij Sarandë. Sarandë 3-9.112.2022. {botuar te FGJH Nr 5/2022 Tiranë ISSN 2664-7346 )

Intervista[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Nderime dhe mirënjohje[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referenca[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ https://www.genios.de/presse-archiv/artikel/RZTG/20151201/albanien-erwacht-aus-seinem-schlaf-/A116A8FAC46B8AE0DEEC0F7E75F05152-KOBLENZ.html
  2. ^ https://www.albaniantourist.com/tirana_tourism_ambassador.html
  3. ^ https://www.skr.de/reiseleiter/martin-mato/
  4. ^ https://fgjh.edu.al/departamenti-i-gjuhes-gjermane-stafi/
  5. ^ https://fgjh.edu.al/wp-content/uploads/2019/07/CV_Martin-Mato.pdf
  6. ^ https://www.flickr.com/photos/145782326@N08/30771390963
  7. ^ https://www.dailymotion.com/video/x55mgdg
  8. ^ https://soundcloud.com/radio-travel-albania/kryetari-i-shoqates-se-guidave-turistike-shqiptare-z-martin-mato-1
  9. ^ https://www.dailymotion.com/video/x3g505p
  10. ^ http://limit.al/2021/03/25/nacional-promovoi-kater-libra-te-rinj-te-shkrimtarit-iliaz-bobaj/
  11. ^ https://gazeta-nacional.com/prof-martin-mato-sjell-ne-gjuhen-shqipe-nje-nga-perlat-e-kultures-europiane/
  12. ^ https://krahu.wordpress.com/2011/05/20/ceshte-shoqata-kulturore-bilal-xhaferri/
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Martin_Mato&oldid=2634722"