Bardhyl (emër)
Bardhyl ose Bardhyll është një emër mashkullor shqiptar që do të thotë 'i bardhë/i ndrituri', i pasqyruar edhe nga emri ilir Bardylis dhe Messapic Barzidihi dhe Barduli . E njëjta rrënjë gjendet në emrin e dhënë shqipe Bardh-i (mashkull) dhe Bardh-a (femërore), si dhe në mbiemrin shqip Bardhi, që do të thotë 'i bardhë'.
Etimologjia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Varianti më i vjetër i dëshmuar i Bardhylit është Bardylis, emri i një mbreti ilir të shekullit të IV p.e.s. dhe themelues i dinastisë së parë të vërtetuar ilire . Emri u mbajt përsëri nga nipi i Bardylis, Bardylis II, i biri i Kleitus, i cili sundoi nga shek. 295 - shek. 290 pes. Të dy ishin armiq të Mbretërisë së Maqedonisë . Emra variante dëshmohen gjithashtu në Messapic Barzidihi dhe Barduli në Pulia . Emri përmban të njëjtën rrënjë me mbiemrin shqip i bardhë "i bardhë", në fund të fundit nga proto-indo-evropianja *bʰór(h₁)ǵos < *bʰreh₁ǵ- ("të shkëlqejë, shkëlqejë"). [1] [2] [3] [4]
Emri fitoi popullaritet në mesin e shqiptarëve gjatë sundimit komunist të Shqipërisë, duke shërbyer si një identifikim më ateist dhe nacionalist.
Gjinia e kafshëve Bardylis (grerëza) është emëruar pas Bardylis .
Persona me emrin Bardhyl
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Bardhyl, Bardhyll, Bardhill, Bardhull e variante të tjera mbahen më shumë nga shqiptarët jofetarë. duke përfshirë këto personalitete të shquara:
- Bardylis, mbreti i Dardanisë
- Bardylis II, nipi i Bardylis
- Bardhyl Ajeti, gazetar shqiptar
- Bardhyl Demiraj, albanolog shqiptar
- Bardhyl Kollçaku, Shefi i Mbrojtjes së Shqipërisë
- Bardhyl Londo, poet dhe shkrimtar shqiptar
- Bardhyl Çaushi, avokat dhe aktivist shqiptar i të drejtave të njeriut
Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Bejko, Lorenc, red. (2004). Die Illyrer: Katalog zu einer Ausstellung von archäologischen Funden der albanischen Eisenzeit (12.-4. Jh. v. Chr.) aus den Sammlungen des Archäologischen Institutes der Albanischen Akademie der Wissenschaften in Tirana und des Archäologischen Museums in Durres, Albanien ; Sonderausstellung im Museum für Urgeschichte des Landes Niederösterreich, Asparn an der Zaya, vom 3. April bis 30. November 2004. Amt der Niederösterreichischen Landesregierung, Abteilung Kultur und Wissenschaft. ISBN 9783854602156.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Ivić, Pavle (1987). Recueil de la Sixième Conférence yougoslave d'onomastique. Srpska akademija nauka i umetnosti. ISBN 9788670250758.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Rosetti, Alexandru (1973). Brève histoire de la langue roumaine des origines à nos jours. Mouton.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - Demiraj, Bardhyl (1997). Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz. Leiden Studies in Indo-European (në gjermanisht). Vëll. 7. Amsterdam, Atlanta: Rodopi. ISBN 9789042001619.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Ivić 1987, p. 59
- ^ Rosetti 1973, p. 52
- ^ Demiraj 1997, p. 90
- ^ Bejko 2004, p. 108