Baumkuchen
Baumkuchen është një shumëllojshmëri gjermane e tortës e bërë në hell. Është një ëmbëlsirë tradicionale e shumë vendeve evropiane, dhe gjithashtu një ushqim i lehtë dhe ëmbëlsirë në Japoni. Unazat karakteristike, të cilat i ngjajnë unazave të pemëve kur prehen, i japin tortës emrin e saj gjerman, Baumkuchen, që fjalë për fjalë përkthehet në "tortë pemësh".[1][2]
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Origjina e baumkuchen është çështje polemike. Shteti i Bavarisë pretendon se baumkuchen është krijuar që të paktën në shekullin e 19-të në Bavari.[3] Një tjetër mendim sugjeron që kjo tortë kishte fillimet e saj si një tortë martese hungareze, domethënë një prejardhje e ëmbëlsirës hungareze kürtőskalács. Një recetë për baumkuchen paraqitet në Ein new Kochbuch (fjalë për fjalë "Një libër i ri i gatimit"), botuar në vitin 1581, libri i parë i gatimit i shkruar për kuzhinierë profesionistë nga Marx Rumpolt.[4] Marx Rumpolt kishte punuar më parë si kuzhinier në Hungari dhe Bohemia. Në vitin 1682, një mjek fshatar që punonte për Johann Sigismund Elsholtz përgatiti një ëmbëlsirë të ngjashme.
Përveç historisë së përmendur më lart, baumkuchen ishte njohur tashmë në Greqinë dhe Romën e lashtë. Pushtuesit romakë sollën metodën për pjekjen e ëmbëlsirave në shkrimet mbi një zjarr të hapur për atë që është sot Gjermania dhe rrethina e saj.[2][5]
Karakteristikat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Përbërësit e një baumkuchen përfshijnë: gjalpë, vezë, sheqer, vanilje, kripë dhe miell. Pluhuri për pjekje nuk konsiderohet një përbërës tradicional. Pesha e miellit, gjalpit dhe vezës duhet të jetë përkatësisht 1:1:2, domethënë, 100 gram miell, 100 gram gjalpë, dhe 200 gram vezë. Shtimet e mjaltit dhe të alkoolit (p.sh. rum) konsiderohen përbërës aromatizues; nganjëherë gjenden arra, marzipan dhe lajthi. Për më tepër, baumkuchen mund të jetë i mbuluar me sheqer ose lustër çokollate. Me disa receta, baumkuchen e pjekur plotësisht dhe e ftohur është e veshur së pari me marmelatë ose reçel, dhe më pas mbulohet me çokollatë.
Japoni
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Baumkuchen është shumë i popullarizuar në Japoni dhe i servohet mysafirëve të dasmës për shkak të formës tipike të unazës.[6]
Ajo u prezantua për herë të parë në Japoni nga gjermani Karl Joseph Wilhelm Juchheim. Juchheim ishte në qytetin kinez Tsingtao gjatë Luftës së Parë Botërore, kur Britania dhe Japonia rrethuan Tsingtao. Ai dhe gruaja e tij u internuan atëherë në Okinawa.[7] Juchheim filloi të bënte dhe shiste ëmbëlsirën tradicionale në një ekspozitë gjermane në Hiroshima në vitin 1919. Pas luftës, ai zgjodhi të qëndronte në Japoni. Suksesi i vazhdueshëm e lejoi atë të transferohej në Yokohama dhe të hapte një furrë buke, por shkatërrimi i saj në tërmetin e madh në Kantō të vitit 1923 bëri që ai të transferonte operacionet e tij në Kobe, ku qëndroi deri në vdekjen e tij, pak para përfundimit të Luftës së Dytë Botërore. Disa vite më vonë, gruaja e tij u kthye për të ndihmuar një kompani japoneze të hapte një furre me emrin Juchheim që ndihmoi më tej përhapjen e popullaritetit të baumkuchen në Japoni.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Sheraton, Mimi (23 nëntor 2009). "Spit Cake". The New Yorker (në anglisht). Marrë më 9 shkurt 2015.
- ^ a b Stanley Cauvain and Linda Young (2001). Baking problems solved. Woodhead Pub Ltd, p. 261. ISBN 0849312213.
- ^ Mimi Sheraton (23 nëntor 2009) How to bake spit cake. The New Yorker.
- ^ Alan Davidson and Tom Jaine (2006). The Oxford companion to food. Oxford University Press, USA, 2006. p. 805 ISBN 0192806815.
- ^ Baumkuchen (Pyramid cake). corsoela.de
- ^ Anja Hankel (nëntor 2009). "Loanwords in Japanese" (PDF). Awa Life (në anglisht). TOPIA. 232: 6. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 22 korrik 2011. Marrë më 6 qershor 2020.
- ^ Origins of baumkuchen, cheap onsen trips and this week’s CM: Final Fantasy XIII | The Japan Times Online. Search.japantimes.co.jp