Beteja e Manastirit (1917)

Beteja e Manastirit (1917) ishte një sulm i dështuar francez kundër fortifikimeve gjermano-bullgare në veri dhe në perëndim të Manastirit, midis 12 marsit dhe 26 majit 1917, gjatë Fushatës së Selanikut në Luftën e Parë Botërore.

Beteja përbëhej nga një sërë operacionesh dhe njihet me disa emra. Në frëngjisht njihet si Bataille de la cote 1248 (Beteja e Kodrës 1248) dhe Bataille de Pelister (ose Péristéri) sipas malit Pelister. Në bullgarisht është emërtuar sipas kreshtës Chervena Stena ose Crvena Stena, gjithashtu në vargmalin e Pelisterit. Kjo mund të përkthehet si Beteja e Murit të Kuq, por ky emër nuk u përdor në frëngjisht apo anglisht. Një tjetër emër për fejesën është Beteja e Liqenit të Prespës . ^[1]

Manastiri (sot i njohur si Bitola) si shihet nga Pelisteri

Sfondi

Në nëntor 1916 Antanta kishte arritur të pushtonte Manastirin, por ishte e pamundur për ta të përdornin qytetin, sepse ishte brenda rrezes së artilerisë bullgare në malin Pelister në perëndim dhe kodrën 1248 në veri të qytetit. Komandanti i përgjithshëm i aleatëve, Maurice Sarrail, bëri plane për një ofensivë të madhe pranverore në vitin 1917, përveç sulmit të kthesës së Crna dhe Doiranit, ai planifikoi gjithashtu një sulm në veri dhe në perëndim të Manastirit për t'i dhënë qytetit, i cili ishte gjithmonë nën zjarr, një hapësirë më të gjerë frymëmarrjeje.

Për këtë sulm, Sarrail disponoi pesë divizione këmbësorie: divizionet franceze 57, 11 koloniale, 16 koloniale, 76 dhe 156 të këmbësorisë.

Beteja

Plani i Sarrail ishte të sulmonte vijën gjermane dhe bullgare midis liqeneve të Ohrit dhe Prespës dhe gjithashtu të fillonte një sulm frontal në veri nga Manastiri kundër kodrës 1248. Më 11 mars, operacionet midis dy liqeneve filluan me një bombardim intensiv dhe një sulm të Divizionit të 76-të Francez kundër Crvena Stena në perëndim të Manastirit, ku ata pushtuan disa bastisje të forta rreth fshatrave Dihovë, Tirnova (Tirnovo) dhe Snegovo. Por rezistenca nga forcat e Fuqive Qendrore u tregua më e fuqishme se sa pritej, dhe së bashku me motin jashtëzakonisht të keq, kjo bëri që sulmi të dështonte.

Sulmi francez në Kodrën 1248, i cili do të ishte dorëzuar në të njëjtën kohë, nuk filloi deri më 14. Më 18, pas katër ditë angazhimesh intensive, francezët pushtuan të gjithë kodrën 1248 si dhe fshatin e fortifikuar Krklino (e quajtur edhe Krklina, Kir-Klina, Kerklino, Kerklina etj.), duke marrë 1200 robër. Por Fuqitë Qendrore arritën, me një kundërsulm, të rimarrë një pjesë të Kodrës 1248, maja e së cilës mbeti e braktisur nga të dyja palët. Manastiri u lehtësua disi, por qyteti vazhdoi të mbetej nën zjarr deri në Armëpushimin, kur më shumë se gjysma e tij u shkatërrua nga 20.700 predha të hedhura mbi qytetin e duhur. Rreth 500 banorë u vranë dhe 650 u plagosën. ^[2]

Cervena Stena u rimor gjithashtu nga bullgarët më 18 maj.

Pasojat

Kjo disfatë franceze do të thoshte që e gjithë ofensiva e pranverës e vitit 1917 i la aleatët pa asnjë rezultat.^[3]

Për bullgarët kjo fitore ishte një nxitje e madhe morale dhe madje u bënë krahasime me fitoren historike në Betejën e Qafës së Shipkës kundër turqve në 1877.

Shih edhe

Referime

^ Tucker, Spencer; Roberts, Priscilla Mary (2005), The Encyclopedia of World War I: A Political, Social, and Military History, p. 667, ISBN 9781851094202
^ Villari (1922), pg.126
^ PREMIERE GUERRE MONDIALE : LA GUERRE DES BALKANS (1915-1918), arkivuar nga origjinali më 2013-06-30, marrë më 2014-03-15, Monastir est bombardée quotidiennement. En mars, les 57ème, 76ème et 156ème Divisions d'infanterie attaquent le massif du Péristéri et la cote 1248 afin d'établir une liaison avec les troupes présentes dans la région des lacs de Prespa et d'Okrida. Ces offensives se soldent par un échec : les Alliés ne parviennent pas à dégager Monastir. Printemps 1917 : les offensives ont peu de succès malgré les lourdes pertes, et les Alliés ne gardent pas les positions conquises. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[The_Encyclopedia_of_World_War_I-1] Tucker, Spencer; Roberts, Priscilla Mary (2005), The Encyclopedia of World War I: A Political, Social, and Military History, p. 667, ISBN 9781851094202

[Villari-2] Villari (1922), pg.126

[3] PREMIERE GUERRE MONDIALE : LA GUERRE DES BALKANS (1915-1918), arkivuar nga origjinali më 2013-06-30, marrë më 2014-03-15, Monastir est bombardée quotidiennement. En mars, les 57ème, 76ème et 156ème Divisions d'infanterie attaquent le massif du Péristéri et la cote 1248 afin d'établir une liaison avec les troupes présentes dans la région des lacs de Prespa et d'Okrida. Ces offensives se soldent par un échec : les Alliés ne parviennent pas à dégager Monastir. Printemps 1917 : les offensives ont peu de succès malgré les lourdes pertes, et les Alliés ne gardent pas les positions conquises. {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]