Mumbai
Mumbai | |
|---|---|
Qytet | |
 Kolazh me pamje nga Mumbai | |
| Popullsia | |
| • Gjithsej | 12.478.447[1] |
| Targat | MH-01 Mumbai(S/C), MH-02 Mumbai(W), MH-03 Mumbai(E), MH-47 Borivali |
Mumbai ishte e njohur si Bombay deri në vitin 1995, është kryeqyteti i shtetit Indian të Maharashtra. Sipas Kombeve të Bashkuara, që nga viti 2018, Mumbai ishte qyteti i dytë më i populluar në Indi pas Delhit dhe qyteti i shtatë më i populluar në botë me një popullsi prej 19.98 milion.[3] Mumbai përbëhet nga dy rajone të veçanta: distrikti i qytetit Mumbai dhe distrikti periferik Mumbai, të cilat formojnë dy rrethe të ardhura të veçanta të Maharashtra.[4]
Shtatë ishujt që përbëjnë Mumbai ishin fillimisht shtëpi për komunitete të popullit Koli që flisnin [[Gjuha marathi|gjuhën marathi], të cilët kishin origjinën në Guxharat në kohërat parahistorike.[5][6][7] Për shekuj me radhë, ishujt ishin nën kontrollin e perandorive indigjene të njëpasnjëshme përpara se të hiqeshin në Perandorinë Portugeze dhe më pas në Kompaninë e Indisë Lindore kur në vitin 1661 Charles II i Anglisë u martua me Catherine e Braganzës dhe si pjesë e prive të saj Charles mori portet e Tangier dhe Shtatë ishujt e Bombajit.[8] Gjatë mesit të shekullit të 18-të, Bombay u riformulua nga projekti Hornby Vellard,[9] i cili ndërmori rikrijimin e zonës midis shtatë ishujve nga deti.[10] Së bashku me ndërtimin e rrugëve kryesore dhe hekurudhave, projekti i rikuperimit, i përfunduar në vitin 1845, e shndërroi Bombay në një port detar kryesor në Detin Arabik. Bombay në shekullin e 19-të karakterizohej nga zhvillimi ekonomik dhe arsimor. Gjatë fillimit të shekullit të 20-të ajo u bë një bazë e fortë për lëvizjen e pavarur indiane. Pas pavarësisë së Indisë në vitin 1947 qyteti u përfshi në shtetin Bombay. Në vitin 1960, pas Lëvizjes Samyukta Maharashtra, u krijua një shtet i ri i Maharashtra me Bombaj si kryeqytet.[11]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Maharashtra (India): Districts, Cities, Towns and Outgrowth Wards – Population Statistics in Maps and Charts". Arkivuar nga origjinali më 6 tetor 2014.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "INDIA STATS : Million plus cities in India as per Census 2011". Press Information Bureau, Mumbai. National Informatics Centre. Arkivuar nga origjinali më 30 qershor 2015. Marrë më 19 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "The World's Cities in 2018" (PDF). Kombeve të Bashkuara. tetor 2018. fq. 4. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 1 nëntor 2018. Marrë më 21 tetor 2019.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Mumbai Suburban" (PDF). National Informatics Centre (Mahrashtra State Centre). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 13 maj 2012. Marrë më 19 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Archived copy". Arkivuar nga origjinali më 2 dhjetor 2013. Marrë më 19 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja) - ^ Munshi, Kanaiyalal M. (1954). Gujarāt and its literature, from early times to 1852. Bharatiya Vidya Bhavan. fq. xix.
The next immigrants into the islands of Bombay were the Kolis, who on all authorities continued to be their original inhabitants till Aungier founded the city of Bombay. Kathiawad and Central Gujarāt was the home of the Kolis in pre-historic times.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Mehta, R. N. (1983). "Bombay – An analysis of the toponym". Journal of the Oriental Institute: 138–140.
The kolis who succeeded the stone-age men on the island brought with them from Gujarat their patron goddess Mummai whom their descendants still worship in Kathiawar. The name of Bombay is derived from this koli goddess.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Wynne, S. M. (2004). "Catherine (1638–1705)". doi:10.1093/ref:odnb/4894. Arkivuar nga origjinali më 16 tetor 2015. Marrë më 21 shkurt 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Dwivedi & Mehrotra 2001, p. 28
- ^ "Once Upon a Time in Bombay". Foreign Policy. 24 qershor 2011. Arkivuar nga origjinali më 9 janar 2015. Marrë më 22 shkurt 2012.
{{cite magazine}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Bombay: History of a City". British Library. Arkivuar nga origjinali më 13 shkurt 2009. Marrë më 19 prill 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)