David Livingstone

David Livingstone (19 mars 1813 – 1 maj 1873) ishte një Skocez Congregationalist pionier mjekësor misionar me Shoqerine  Misionare ne Londer  dhe një explorator  në Afrikë." Livingstone ishte një nga heronjte  kombëtare te viteve të fundit të shekullit të 19 te Viktorias, Britani e Madhe.

Jeta e hershme

David Livingstone u lind  në mars 19, 1813 në mullirin e  qytetit te Blantyre, Skoci, në një tenement te ndërtimit, për punëtorët ne nje fabrike pambuku në brigjet e Lumit Clyde nën urë kalimi në Bothwell. Ai ishte i dyti nga shtatë fëmijët e lindur të Neil Livingstone (1788-1856) dhe gruaja e tij Agnes (née Hunter; 1782-1865). Davidi ishte i punësuar në moshën 10-vjeçare në mullirin e pambukut të Henri Monteith & Co. në Blantyre Punon. Ai dhe vëllai i tij, Gjoni, punonin dymbëdhjetë orë në ditë.

.

Livingstone është vendlindja në Blantyre.

David Livingstone është vendlindja Kombëtar të Besimit, duke marrë përsipër drejtimin e muzeut nga origjinali Besimit, ka rikrijuar pamjen e dhomës së Livingstone e familjes duke përdorur orendi dhe gjetjet nga rreth 1800.

Arsimi

Livingstone ndoqi studimet ne  Blantyre, nje shkollë fshati së bashku me disa fëmijë te tjere, dhe me durim për të bërë këtë, pavarësisht 14 orë në ditë pune (6 pa–8 pd), duke pasur një familjeje me , përkushtimin e vazhdueshëm ndaj studimit të përforcuar ne edukimin e tij. Pas leximit të nje apeli nga Gutzlaff për misionarët  mjeksore të Kinës në 1834, ai filloi të kursej leke dhe hyri Kolegjin,Anderson ne Glasgow në 1836 (tani Universiteti i Strathclyde), i themeluar për të sjellë shkencë dhe teknologji  të zakonshme popullore, dhe mori pjesë në greqisht dhe teologji dhe  ligjërata te ndryshme në Universitetin e Glasgow. Për të hyrë në shkollën mjekësore, ai kërkoi njohuri ne gjuhen latine. Një Katolik Roman me emrin Daniel Gallagher e ndihmoi Davidin  të mësonte latinisht në nivelin e kërkuar.  Pak kohë më pas, Livimgstone kërkoi të anëtarësohej në Shoqaten Misionare te Londres (LMS) dhe u pranua ti  nënshtrohet trajnimit misionar, ne te njejten kohe  Livingstone vazhdoi studimet e tij mjekësore në Londër.

Vizioni për Afrikën

Livingstone  shpresonte për të shkuar në Kinë si një misionar, por Lufta e Pare e Opiumit shpërtheu në shtator 1839 dhe LMS sugjeroi per te Indine Perendimore. Në 1840, Livingstone ishte duke vazhduar studimet e tij mjekësore në Londër, Livingstone takoj LMS misionarin Robert Moffat. Ai ishte ngacmuar nga Moffat dhe nga vizioni I tij per te të zgjeruar punen misionare drejt veriut 

Livingstone ishte thellësisht i ndikuar nga Moffat dhe gjykimit se ai ishte personi i duhur për të shkuar te pjesa fushore në veri të Bechuanaland, ku ai kishte par një mijë fshatra, ku asnjë misionar nuk kishte qenë ndonjëherë." Gjatë kësaj kohe, ai u sulmua nga një luan duke qëndruar në një fshat Afrikan, duke u përpjekur për të mbrojtur fshatin e deleve nga kafshët. Luani e plagosi rende Davidin në krahun e tij të majtë. Ai jetoi në Hamilton, në Jug të Lanarkshire në 1862 për një kohë të shkurtër. Shtëpia ende qëndron dhe ka një pllakë që mund të shihet jashtë shtëpisë, (17 Burnbank Rrugë) AI u vleresua me cmimin Lirina e Qytetit të Hamiltonit.

Eksplorimi i jugut dhe Afrikës qendrore

Në udhëtimet e Livingstone në Afrikë mes 1851 dhe 1873

Livingstone ishte një nga perendimoret e pare qe beri  një udhetim traskontinetal  nëpër Afrikë në 1854-56, Luanda në Atlantik për Quelimane në Oqeanin Indian në afërsi të gojës së Zambezi.  Afrika Qendrore dhe Jugore nuk kishte qenë e kaluar me pare nga Evropianët në atë gjerësi, pavarësisht perpjekeve te përsëritura Evropiane  (sidomos nga portugezet),.e vetmja arsye perse kolonizatoret nuk kishin shkuar ne keto vende ishte shkaku I malaries dhe shume semundje te tjera ngjitese.

Cilësitë dhe qasjet që i dhane Livingstone një avantazh si një explorer ishin se, zakonisht ai udhëtoi ne dritë, dhe ai kishte një aftësi për t'i siguruar i pari, se ai nuk ishte një kërcënim. Livingstone, në anën tjetër, ka udhëtuar në shumicën e tij të udhëtimeve me disa civilë dhe derëtarët, këmbimesh për furnizime përgjatë rrugës, me një çift të armëve për mbrojtje. Ai predikoi një  mesazh te krishtere, por nuk pati fuqi mbi degjuesit  

Livingstone mbështeti themelimin e tregtisë dhe misioneve fetare në Afrikën Qendrore, por heqja e tregtisë së skllevërve të Afrikës u bë qëllimi i tij kryesor. Motoja-tash e tij të gdhendur në statujën e tij në Victoria Falls-ishte "Krishterimi, Tregti dhe Qytetërim", një kombinim që ai shpresonte se do të formojë një alternativë ndaj tregtisë së skllevërve, dhe për të dhënë dinjitetin afrikanë në sytë e evropianëve, ai besonte se çelësi për arritjen e këtyre qëllimeve ishte navigacion i lumit Zambezi si një autostradë e krishterë komerciale në të brendshme, ai u kthye në Britani për të grumbulluar mbështetje për idetë e tij, dhe të botojë një libër në udhëtimet e tij të cilat sollën atë famë si një nga hulumtuesit kryesorë të moshës

Henri Morton Stanley plotëson David Livingstone

Livingstone Përkujtimore në Ujiji, Tanzani

David Livingstone përkujtimore në Victoria Falls, e parë statujë në anën Zimbabwean

Livingstone humbi krejtesisht kontaktet me botën e jashtme, për gjashtë vjet, dhe ishte i sëmurë, për shumicën e katër viteve të fundit të jetës së tij.

Krishtërimi

Livingstone, është i njohur si  misionari më i madhe ne Afrike"

Livingstone ishte njohur përmes një pjesë te madhe te Afrikës për trajtimin e vendasve me respekt, dhe fiset që ai vizitoi, e kthyen respektin e tij me besim dhe besnikeri.

Vdekja

David Livingstone Medalje (f.60, 1890), Londër Misionare Të Shoqërisë

David Livingstone vdiq në vitin 1873 në moshën 60 vjec  në Ilala, në juglindje të Liqenit të Bangweulu, Zambia, nga malaria dhe gjakderdhje ë brendshme.

Livingstone dhe skllavërisë

Arabe rob tregtarët dhe robërit e tyre.

Jeta familjare

Posthumous portret i David Livingstone nga Frederik Havill

Ndërsa Livingstone pati një ndikim të madh në Imperializmin Britanik, ai e bëri këtë në një kosto të jashtëzakonshme për familjen e tij. Në mungese te tij, fëmijët e tij u rritën duke u munguar babi i tyre, dhe gruaja e tij Maria (e bija e Merjemes dhe Robert Moffat)