Ddakji
Ddakji (Koreanisht: 딱지; RR: ttakji; MR: ttakchi) është një lodër tradicionale koreane e përdorur kryesisht për të luajtur variante të një kategorie lojërash të quajtura ddakji chigi (딱지치기; ttakji chigi; ttakchi ch'igi). Zakonisht janë prej letre dhe hidhen në një farë mënyre gjatë lojërave.
Varianti rrotullues i lojës, neomgyeomeokgi, është një variant veçanërisht i popullarizuar i lojës, dhe madje ka arritur një popullaritet ndërkombëtar, veçanërisht për shkak të paraqitjes së tij në serinë televizive të njohur të vitit 2021 Squid Game.
Loja është luajtur më së voni që nga periudha e Joseon 1392–1897 dhe luhet si në Korenë e Veriut ashtu edhe në Korenë e Jugut.[1] Në Korenë e Jugut, loja ishte veçanërisht e popullarizuar në mesin e fëmijëve të shkollës në fund të shekullit të 20-të. Ddakji të rrumbullakëta të përgatitura paraprakisht me personazhe vizatimorë të printuar mbi to u tregtuan dhe u grumbulluan midis lojtarëve.
Përshkrimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ddakji zakonisht bëhen duke palosur letrën e trashë në një formë katrore, drejtkëndore ose të rrumbullakët[2][3] Forma të tjera janë gjithashtu të mundshme, duke përfshirë gjashtëkëndëshat dhe pesëkëndëshat.[4] Ato mund të bëhen nga materiale të ndryshme, shpesh çfarëdo materiale të disponueshme dhe të palosshme janë menjëherë në dispozicion të lojtarëve.[3] Ato mund të zbukurohen me vizatime të ndryshme, ose të palosen nga letra me dizajne të printuara tashmë mbi to.[2] Ddakji që janë veçanërisht të mëdhenj mund të quhet wang ddakji (왕딱지; fjalë për fjalë mbreti ddakji).[3]
Vetitë e ndryshme të ddakji, veçanërisht forma, trashësia dhe pesha e tyre, rezultojnë në veti të ndryshme në lojërat e ndryshme të mundshme ddakji chigi. Lojtarët do të përdornin teknika alternative të gjuajtjes bazuar në këto karakteristika dhe do të krijonin ddakji e tyre për të përmirësuar vetitë e caktuara..[2][3]
Në Korenë e Jugut, ndonjëherë shiten edhe ddakji të gatshëm.[2][3] Nga vitet 1970 deri në 1990, ddakji i rrumbullakët me personazhe vizatimorë të shtypur mbi to ishin të njohura. Disa ddakji janë bërë prej plastike ose metali, dhe kështu nuk mund të krijohen lehtësisht nga vetë lojtarët.[3] Lojtarët mund të bien dakord të japin ddakji nëse humbasin një lojë të luajtur me të; nëse ddakji të tillë bliheshin, kjo i shtoi një dimension financiar humbjes së lojës dhe shtoi pezullimin.[3]
Historia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Loja është vërtetuar për njëfarë kohe gjatë periudhës së Joseon 1392–1897. Letra ishte e pakët gjatë asaj periudhe, kështu që ddakji bëheshin nga çfarëdo materiali të ngjashëm me letrën që ishin në dispozicion.[5] Gjatë periudhës koloniale japoneze 1910-1945, u luajt ddakji. Disa përshkruanin ushtarë japonezë.[6] Pas çlirimit të Koresë, letra u bë gjithnjë e më e disponueshme për publikun e gjerë dhe praktika e palosjes së ddakji u forcua.[5] Udhëheqësi i Koresë së Veriut Kim Jong Il thuhet se ishte një adhurues i lojës dhe inkurajoi lojën e saj në Veri.[1]
Në kulturën popullore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Loja ka arritur një shkallë të vetëdijes dhe popullaritetit ndërkombëtar. Loja është paraqitur në episodin e parë të serialit televiziv Netflix Squid Game.[7] Për shkak të popullaritetit të shfaqjes, ddakji dhe lojëra të tjera tradicionale koreane të paraqitura në të u luajtën në të gjithë botën.[8][9]
Qendrat Kulturore Koreane, të cilat janë institucione ndërkombëtare për përhapjen e vetëdijes për kulturën koreane, e kanë ndarë lojën ndërkombëtarisht.[10]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b "딱지치기, 지능발달 체력단련에 좋아". The Hankyoreh (në koreanisht). 2005-07-21. Marrë më 2024-06-03.
- ^ a b c d 김, 광언, "딱지치기", Encyclopedia of Korean Culture (në koreanisht), Academy of Korean Studies, marrë më 2024-06-02
- ^ a b c d e f g Lee, Sangho. "Ttakjichigi". Encyclopedia of Korean Folk Culture (në anglisht). Marrë më 2 qershor 2024.
- ^ "딱지치기". Korea Craft & Design Foundation (në anglisht). 26 dhjetor 2022. Marrë më 2 qershor 2024.
- ^ a b 정, 혜정. "딱지치기 - 디지털광주문화대전". Encyclopedia of Korean Local Culture (në anglisht). Academy of Korean Studies. Marrë më 2024-06-03.
- ^ "추억의 딱지를 아십니까". Korea Broadcasting System (në koreanisht). 2006-03-13. Marrë më 2024-06-03.
- ^ "All Squid Game Games In Order: Origins & Meaning Explained". ScreenRant (në anglishte amerikane). 2021-10-28. Marrë më 2021-12-25.
- ^ "Squid Game fever is real, here's how Singaporeans are joining the game". AsiaOne (në anglisht). 2021-09-27. Marrë më 2024-06-03.
- ^ Yu, Jae-Dong (28 tetor 2021). "New Yorkers play Squid Game". The Dong-A Ilbo (në anglisht). Marrë më 2024-06-03.
- ^ "Children day in Korean Cultural Centre SA". Korea.net (në anglisht). maj 2023. Marrë më 2024-06-03.