Eustace Prifti
Eustace Prifti (Frëngjishtja e vjetër: Eustache le Moine, 1170 - 24 gusht 1217) ishte një mercenar dhe pirat, në traditën e jashtëligjshme mesjetare. Vendlindja e Eustace nuk ishte larg Boulogne. Një dokument i vitit 1243 përmend një Guillaume le Moine, seigneur de Course, që tregon se familja jetonte në atë afërsi.[1]
Jeta
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Jeta e hershme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Eustace lindi një djalë më të vogël të Baudoin Busket, një lord i qarkut të Boulogne. Sipas biografisë së tij, ai shkoi në Toledo, Spanjë dhe atje studioi magjinë e zezë. Autori i Histoire des Ducs de Normandie shkroi në ditët e veta të Eustace, "Askush nuk do t'i besonte mrekullitë që ai arriti, as ato që i ndodhën atij shumë herë".[2] Ai më vonë u kthye në shtëpi për t'u bërë një murg Benediktinë në Shën Samer Abbey afër Calais, dhe më pas u largua nga manastiri për të hakmarrë për babanë e tij të vrarë. Megjithatë, prova të tjera sugjerojnë se vdekja e babait të tij ndodhi shpejt pas vitit 1190. Kjo dëshmon se deri në vitin 1202, Eustace ishte guvernator dhe përmbaruesi i numërimit të Boulogne, [[Renaud I, konti i Dammartin|Renaud de Dammartin, dhe se rreth vitit 1204, të dy grindeshin dhe, të akuzuar për keqtrajtim të administrimit të tij, Eustace iku dhe u shpall e jashtëligjshme. Renaud konfiskoi tokat dhe fushat e tij; Eustace dogji dy mullinj në shenjë hakmarrjeje.
Në shërbim të Anglisë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Eustace u bë pirat në kanalin e la Manshit dhe në ngushticën e Doverit, si për qëllimet e tij, ashtu edhe si mercenar i Francës dhe Anglisë. Mbreti Gjon i Anglisë e punësoi atë me ndërprerje nga viti 1205 deri më 1212, kundër Philip II të Francës. Biografia pohon se Gjoni i dha atij komandën e tridhjetë anijeve në fillim të kësaj detyre. Ky punësim përfshiu Eustace dhe vëllezërit e tij bastisjen në brigjet e Normandisë dhe vendosjen e bazave në Ishujt e Kanalit (ai dhe njerëzit e tij mbajtën Castle Cornet në Guernsey për një periudhë të konsiderueshme). Ai mori ishullin e Sarkut në vitin 1205.[3] Kur ai sulmoi fshatrat bregdetarë anglezë, Mbreti Gjon shkurt e ndaloi atë, por shpejt pas kësaj lëshoi një falje, sepse ai kishte nevojë për shërbimet e Eustace.
Në shërbim të Francës
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Sidoqoftë, Eustace ndërroi anët në vitin1212 (biografia shkruan se armiku i Eustaceas Renaud de Dammartin bëri aleancë me Gjonin dhe helmoi mendjen e Gjonit kundër Eustaceas) dhe bastisi Folkestone kur trupat angleze kapën bazat e tij të Ishullin e Kanalit. Kur shpërtheu lufta civile në Angli në vitin 1215, ai përkrahu baronët rebelë dhe u largua nga princi Luigji VIII i Francës përtej Kanalit për t'i ndihmuar ata më 1216.
Në gusht 1217, ndërsa tragetoi përforcime të nevojshme për Luigjin, Eustace u takua me një flotë angleze nën Hubert de Burgh duke lundruar jashtë Doverit. Në Betejën e Doverit, Eustace bëri kërdi midis ish-aleatëve të tij, derisa anglezët i verbuan francezët me gëlqere në pluhur. Trupat angleze hipnin në anijet e tij dhe i mundën burrat e tij. Eustace, flamuri i tij dhe disa anije të tjera arritën të shpëtojnë, por anija e tij u rrethua më 24 gusht 1217 në Betejën e Sanduiçit nga flota angleze e Philip d'Aubigny nga anijet e Cinque Ports. Eustace u gjet i fshehur në tufat e anijes dhe ofroi shuma të mëdha për jetën e tij, të cilat kapësit e tij nuk pranuan, pasi ai e kishte bërë veten aq të urryer nga ekuipazhet angleze. Në vend të kësaj, ata e lejuan atë thjesht zgjedhjen midis hekurudhës së anijes ose anës së ngordhjes (e transportuar si kuvertë për në Angli) si vendi i tij i ekzekutimit. (Matthew Paris përfshin prerje të kokës, por nuk specifikon se cili zgjodhi.) Vëllezërit e tij mbijetuan dhe vazhduan të mbajnë bazën e tij në Ishujt e Kanalit.
Ngjarjet pasuese
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në qershor 1217, gjatë negociatave për atë që do të njihej si Traktati i Lambeth, anglezët kërkuan kthimin e Ishujve të Kanalit nga kontrolli i Eustace, me forcë nëse ishte e nevojshme. Sidoqoftë, ai u ekzekutua ndërsa negociatat ishin ende në vazhdim[4][5] e më pas negociatat kishin të bënin me vëllezërit e tij, me të njëjtën kërkesë.[5][6] Traktati përfundimisht e detyroi Luigjin jo vetëm që të hiqte dorë nga pretendimi i tij për fronin anglez, por edhe për të nxjerrë vëllezërit e Eustace nga Ishujt e Kanalit.[7]
Në kulturën popullore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Personazhi nga anime dhe manga One Piece Eustass "Kapiten" Kid, mbiemri i tij bazohet në Eustace Priftin.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Bibliografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Cannon, Henry Lewin (tetor 1912). "The Battle of Sandwich and Eustace the Monk" (PDF). The English Historical Review (në anglisht). Oxford University Press. 27 (108): 649–670. doi:10.1093/ehr/xxvii.cviii.649. JSTOR 550984. OCLC 4892167186.
- Knight, Stephen; Ohlgren, Thomas H, red. (1997). Robin Hood and Other Outlaw Tales (në anglisht). Kalamazoo: Medieval Institute Publications. ISBN 1879288923.
- Petit-Dutaillis, Charles (1894). Étude sur la vie et le règne de Louis VIII (1187-1226) (në frëngjisht). Paris: É. Bouillon. OCLC 5023824.
- Powicke, Frederick Maurice (1947). King Henry III and the Lord Edward (në anglisht). Oxford: Clarendon. OCLC 1044503.
- Smith, J Beverly (korrik 1979). "The Treaty of Lambeth, 1217". The English Historical Review (në anglisht). Oxford University Press. 94 (372): 562–579. doi:10.1093/ehr/xciv.ccclxxii.562. JSTOR 566525. OCLC 4892301628.