Fuqitë e Boshtit
Fuqitë e Boshtit (gjermanisht: Achsenmächte, italisht: Potenze dell'Asse, japonisht: 枢軸 国 Sūjikukoku), gjithashtu të njohura si "Boshti Roma-Berlin-Tokio" (gjithashtu me nofkën me emrin italian "Roberto" nga inicialet e: "ROma", "BERlin" dhe" TOkio"),[1] ishin kombet që luftuan në Luftën e Dytë Botërore kundër Aleatëve. Fuqitë e Boshtit ranë dakord për kundërshtimin e tyre ndaj Aleatëve, por nuk e koordinuan plotësisht veprimtarinë e tyre.
Boshti u rrit nga përpjekjet diplomatike të Gjermanisë, Italisë dhe Japonisë për të siguruar interesat e tyre specifike ekspansioniste në mesin e viteve 1930. Hapi i parë ishte traktati i nënshkruar nga Gjermania dhe Italia në tetor 1936. Benito Mussolini deklaroi më 1 nëntor se të gjitha vendet e tjera evropiane nga ajo kohë do të rrotulloheshin në boshtin Romë-Berlin, duke krijuar kështu termin "Boshti" (në italisht: Asse).[2][3] Hapi i dytë pothuajse i njëkohshëm ishte nënshkrimi i nëntorit 1936 i Paktit Anti-Comintern, një traktat antikomunistik midis Gjermanisë dhe Japonisë. Italia u bashkua me Paktin në vitin 1937. "Boshti i Romës dhe Berlinit" u bë një aleancë ushtarake në vitin 1939 nën të ashtuquajturën "Pakti i Çelikut", me Paktin Trepalësh të vitit 1940 që çoi në integrimin e qëllimeve ushtarake të Gjermanisë, Italisë dhe Japonisë.
Në zenitin e saj gjatë Luftës së Dytë Botërore, Boshti kryesonte territoret që zinin pjesë të mëdha të Evropës, Afrikës veriore dhe Azisë Lindore. Nuk pati takime të nivelit të lartë në tre drejtime dhe bashkëpunimi dhe koordinimi ishte minimal, me pak më shumë midis Gjermanisë dhe Italisë. Lufta përfundoi në vitin 1945 me humbjen e fuqive të Boshtit dhe shpërbërjen e aleancës së tyre. Ashtu si në rastin e Aleatëve, anëtarësimi në Bosht ishte i lëngshëm, me disa vende që kalonin anët ose ndryshonin shkallën e përfshirjes ushtarake gjatë rrjedhës së luftës.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Horten, Gerd (2002). Radio goes to war : the cultural politics of propaganda during World War II (në anglisht). Berkeley: University of California Press. fq. 71. ISBN 978-0-520-24061-2.
- ^ Cornelia Schmitz-Berning (2007). Vokabular des Nationalsozialismus (në gjermanisht). Berlin: De Gruyter. fq. 745. ISBN 978-3-11-019549-1.
- ^ "Axis" (në anglisht). GlobalSecurity.org. Marrë më 16 mars 2019.