Hipokrizia
Hipokrizia është praktika e shtirjes si ajo që nuk është ose të besosh atë që nuk e bën.[1] Fjala "hipokrizi" hyri në gjuhën angleze shek. 1200 me kuptimin “mëkati i shtirjes së virtytit apo të mirës”.[2] Sot, "hipokrizia" shpesh i referohet mbrojtjes së sjelljeve që nuk i praktikon. Megjithatë, termi mund t'i referohet edhe formave të tjera të shtirjes, të tilla si përfshirja në sjellje të devotshme ose morale nga dëshira për lavdërim dhe jo nga motive të vërteta të devotshme ose morale.
Përkufizimet e hipokrizisë ndryshojnë. Në psikologjinë morale, është dështimi për të ndjekur rregullat dhe parimet morale të shprehura.[3] Sipas filozofit politik britanik, David Runciman, "llojet e tjera të mashtrimit hipokrit përfshijnë pretendime për njohuri që i mungon, pretendime për një qëndrueshmëri që nuk mund ta mbajmë, pretendime për një besnikëri që dikush nuk e posedon, pretendime për një identitet që nuk e ka".[4] Gazetari politik amerikan Michael Gerson thotë se hipokrizia politike është "përdorimi i vetëdijshëm i një maske për të mashtruar publikun dhe për të përfituar përfitime politike".[5]
Hipokrizia ka qenë temë e urtësisë popullore dhe letërsisë së urtësisë që në fillimet e historisë njerëzore. Gjithnjë e më shumë, që nga vitet 1980, ai është bërë gjithashtu qendror për studimet në ekonominë e sjelljes, shkencën njohëse, psikologjinë kulturore, vendimmarrjen, etikën, psikologjinë evolucionare, psikologjinë morale, sociologjinë politike, psikologjinë pozitive, psikologjinë sociale dhe psikologjinë sociale sociologjike.
Përkufizimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Hipokrizia është veprimi apo gjendja e të pohuarit e të qenurit më i mirë se dikush apo të ketë ndjenja apo besime të cilat një njeri nuk i ka.
Hipokrizia në fe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Hipokrizia është përshkruar shpesh si mungesë e çiltërsisë (sinqeritetit), dhe një veti që tërheq përbuzje të veçantë në kohët e sotme. Shumë sisteme besimesh i dënojnë sjelljet që lidhen me hipokrizinë.
Psikologjia e hipokrizisë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në psikologji, sjellja hipokrite lidhet ngushtë me gabimin cilësues themeltar: njerëzit anojnë ti shpjegojnë veprimet e tyre sipas rrethanës në të cilën ndodhen, duke çuar në gjykimin e të tjerëve e ndërkohë në përligjen (justifikimin) e veprimeve të tyre.
Poashtu, disa njerëz në të vërtetë dështojnë të vërejnë se kanë një karakter të sëmurë të cilin pastaj e dënojnë ndër të tjerët. Kjo quhet projeksion psikologjik.
Shiko edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Gabim i përfshirjes: {{En}} është vetëm për emërhapësirën e Skeda. Përdorni më mirë {{lang-en}} ose {{in lang|en}}. Shkrime botërore: Hipokrizia.
- Gabim i përfshirjes: {{En}} është vetëm për emërhapësirën e Skeda. Përdorni më mirë {{lang-en}} ose {{in lang|en}}. TIME - Koha: Psikologjia e hipokrizisë. Arkivuar 11 shtator 2007 tek Wayback Machine
- Gabim i përfshirjes: {{En}} është vetëm për emërhapësirën e Skeda. Përdorni më mirë {{lang-en}} ose {{in lang|en}}. E vërteta kryeneçe: A jeni ju hipokrit?
- ^ "hypocrisy", Merriam-Webster, https://www.merriam-webster.com/dictionary/hypocrisy Arkivuar 5 prill 2023 tek Wayback Machine, accessed 5 April 2023
- ^ "hypocrisy (n.)", Online Etymology Dictionary, https://www.etymonline.com/word/hypocrisy#etymonline_v_16134 Arkivuar 1 tetor 2017 tek Wayback Machine, accessed 5 April 2023
- ^ Lammers, Joris; Stoker, Janka I.; Jordan, Jennifer; Pollmann, Monique; Stapel, Diederik A. (korrik 2011). "Power increases infidelity among men and women" (PDF). Psychological Science. 22 (9): 1191–1197. doi:10.1177/0956797611416252. PMID 21771963. S2CID 11385458. Arkivuar (PDF) nga origjinali më 17 dhjetor 2021. Marrë më 21 shtator 2020.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ Runciman, David (2010). Political Hypocrisy: The Mask of Power, from Hobbes to Orwell and Beyond. Princeton UP. fq. 8. ISBN 978-0691148151.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gerson, Michael (29 nëntor 2016). "Trump's hypocrisy is good for America". Washington Post. Arkivuar nga origjinali më 29 nëntor 2016. Marrë më 29 nëntor 2016.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)