Hovhannes Tumanyan

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Hovhannes Tumanyan
Occupationpoet, novelist, public activist

Hovhannes Tumanyan ( armenisht  : Յովհաննէս Թումանեան) ( shkurt - 23 mars 1923) ishte një poet armen , shkrimtar, përkthyes, aktivist letrar dhe publik. Ai konsiderohet poeti kombëtar i Armenisë . [1]

Tumanyan shkroi poezi, piktura, balada, romane, fabula, artikuj kritikë dhe gazetarë. [2] Puna e tij ishte kryesisht e shkruar në formë realiste , shpesh duke u përqëndruar në jetën e përditshme të kohës së tij. [1] I lindur në fshatin historik Dsegh në rajonin e Lorit , në një moshë të re Tumanyan u zhvendos në Tiflis , i cili ishte qendra e kulturës armene nën Perandorinë Ruse gjatë shekujve 19 dhe fillim të shekullit të 20-të. [3] Ai shpejt u bë i njohur për shoqërinë e gjerë armene për veprat e tij të thjeshta, por poetike.

Shumë filma dhe filma të animuar janë përshtatur nga veprat e Tumanyan. Dy vepra: Anush (1912) nga Armen Tigranian dhe Almast (1930) nga Alexander Spendiaryan , janë shkruar bazuar në veprat e tij.

Prindërit e Tumanyan
Anëtarët e Vernatun në vitin 1903. Isahakyan , Aghayan , Tumanyan (ulur) dhe Shant , Demirchian (në këmbë).
Familja Tumanyan
Shtëpia ku Tumanyan jetonte në Tiflis

Hovhannes Tumanyan u lind më 19 shkurt 1869 në fshatin Dsegh , Tiflisit Governorate , Perandoria Ruse (tani në Lori Province , Armeni). [2]

Babai i tij, Aslan (1839-1898), ishte prifti i fshatit i njohur me emrin Ter-Tadevos. Ai ishte një pasardhës i një familjeje armenë princeze të Tumanyan , degë e shtëpisë së famshme mbretërore të Mamikonian që u vendosën në Lori në shekujt e 10-të të 11-të nga feja e tyre origjinale feudale e Taronit .

Në vjeshtën e vitit 1921, Tumanyan shkoi në Konstandinopojë për të gjetur mbështetjen e refugjatëve armenë. Pas disa muajsh, ai u kthye i sëmurë. Pas operacionit në vitin 1922 ai filloi të përmirësohej. Por në shtator, sëmundja e Tumanyan filloi të përparonte përsëri. Ai u transferua në një spital në Moskë, ku vdiq më 23 mars 1923. [4]

Në 1888, në moshën 19 vjeç, Hovhannes Tumanyan u martua me Olga Matchkalyan, 17. [5] Ata kishin 10 fëmijë: Musegh (1889-1938), Ashkhen (1891-1968), Nvard (1892-1957), Artavazd (1894-1918), Hamlik (1896-1937), Anush (1898-1927), Arpik (1899 -1981), Areg (1900-1939), Seda (1905-1988), Tamar (1907-1989). [6]

Aktivizmi politik dhe publik[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjatë masakrave armene- turke provokuar nga qeveria nga 1905-1907 , Tumanyan mori rolin e një paqebërësi, për të cilin u arrestua dy herë. [2] Tumanyan gjithashtu kritikoi thellësisht Luftën Gjeorgjiane-Armene të vitit 1918. Tumanyan gjithashtu ishte i angazhuar në mënyrë aktive në predikimin e Ungjillit. Ndërsa ai vendosi në një nga vargjet e tij: "Ka vetëm një mënyrë shpëtimi, nëpërmjet Jezu Krishtit që qëndron brenda secilit prej nesh".

Në vitin 1921 në Tiflis ai themeloi Shtëpinë e Artit Armene.

Punimet më të famshme të Tumanyan përfshijnë:

Trashëgimia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Veprat e Tumanyan u përkthyen nga Valeri Bryusov , Konstantin Balmont , Joseph Brodsky , Samuil Marshak , Bella Akhmadulina dhe të tjerë.

Muzeu i Shtëpisë së Tumanyanit në Dësh

Pulla postare, kartëmonedha dhe monedha[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ a b Jrbashyan, E. "Hovhannes Tumanyan Biography". armenianhouse.org. Marrë më 11 korrik 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ a b c "Kopje e arkivuar" (në armenisht). Դպրոցական Մեծ Հանրագիտարան, Գիրք II. 2010. Arkivuar nga origjinali më 19 tetor 2020. Marrë më 10 korrik 2012.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
  3. ^ Adjarian, Hrachia (1909). Classification des dialectes arméniens [Classification of Armenian dialects] (PDF) (në frëngjisht). Paris: Librairie Honore Champion. fq. 72. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 5 tetor 2013. Marrë më 8 korrik 2012.
  4. ^ (në rusisht). РКНК http://rcnc.ru/index.php?option=com_content&task=view&id=1177&Itemid=50. Marrë më 11 korrik 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh |title= (Ndihmë!)
  5. ^ (në armenisht). Հովհաննես Թումանյանի թանգարան http://toumanian.am/tangaran/biography.php?clear=1&cont=4. Marrë më 11 korrik 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh |title= (Ndihmë!)
  6. ^ (në armenisht). Հովհաննես Թումանյանի թանգարան http://toumanian.am/tangaran/biography.php?clear=1&cont=5. Marrë më 11 korrik 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh |title= (Ndihmë!)

Lidhje te jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]