Huazimi kalk
Në gjuhësi, huazimi kalk ose huazimi i përkthyer është një fjalë ose sintagmë e huazuar nga një gjuhë tjetër me përkthim fjalë për fjalë ose rrënjë për rrënjë. Për shembull, fjala angleze "skyscraper" u huazua si kalk në dhjetëra gjuhë të tjera.[1] Një shembull tjetër i dukshëm janë emrat latinë të ditëve të javës, të cilët u lidhën nga folësit e lashtë gjermanikë me perënditë e tyre, duke ndjekur një praktikë të njohur si interpretatio germanica : latinishtja "Dita e Mërkurit", Mercurii dies (më vonë "mercredi " në frëngjishten moderne ), u huazua në protogjermanishten e vonë si "Dita e Wōđanaz" (*Wodanesdag ), e cila u bë Wōdnesdæg në anglishten e vjetër, pastaj "Wednesday" në anglishten moderne.[2]
Vetë termi kalk është një huazim nga emri francez calque ("gjurmim, imitim, kopje").[3] Huazimi kalk është i ndryshëm nga përputhja fono-semantike: ndërsa të huazuarit kalk përfshin përkthimin semantik, ai nuk konsiston në përputhjen fonetike - d.m.th., në ruajtjen e tingullit të përafërt të fjalës së huazuar duke e përputhur atë me një fjalë ose morfemë paraekzistuese me tingull të ngjashëm në gjuhën e synuar.[4]
Për ta vërtetuar se një fjalë është një huazim kalk kërkon ndonjëherë më shumë dokumentacion sesa një huazim i papërkthyer, sepse, në disa raste, një frazë e ngjashme mund të ketë lindur në të dyja gjuhët në mënyrë të pavarur. Ky ka më pak gjasa të ndodhë kur gramatika e kalkut të propozuar është krejt e ndryshme nga ajo e gjuhës së huamarrjes, ose kur kalku përmban imazhe më pak të dukshme.
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Gachelin, Jean-Marc (1986). Lexique-grammaire, domaine anglais (në anglisht). Université de Saint-Etienne. fq. 97. ISBN 978-2-901559-14-6.
- ^ Simek, Rudolf (1993). Dictionary of northern mythology (në anglisht). D.S. Brewer. fq. 371. ISBN 0-85991-369-4.
- ^ Knapp, Robbin D. 27 January 2011. "Robb: German English Words." Robb: Human Languages.
- ^ Zuckermann, Ghil'ad (2003). Language Contact and Lexical Enrichment in Israeli Hebrew (në anglisht). Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-1723-X.
Bibliografia
- Kasparek, Kristofer . 1983. “Mundi i pafund i përkthyesit”. The Polish Review 28(2):83–87.
- Robb: Fjalë gjermane angleze
- Zuckermann, Ghil'ad . 2003. Kontakti gjuhësor dhe pasurimi leksikor në hebraishten izraelite . Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-1723-X
- 2009. "Hibriditeti kundrejt ringjalljes: Shkaktari, forma dhe modele të shumëfishta." Journal of Language Contact (2):40–67.