Illyrian Academy
Illyrian Academy (Akademia Illyrika iliti vam Slovinska) ishte një akademi e themeluar në Split, Republika e Venedikut në vitin 1703 / 1704. Misioni i saj ishte të çonte më tej shkaqet e lëvizjes kundër-reformuese të Kishës Katolike dhe të avanconte shkronjat sllave me shpresën për të përhapur përdorimin e gjuhës sllave (slovinski). [1] Synimi i anëtarëve të kësaj akademie ishte që ta bënin gjuhën e tyre më tërheqëse dhe të merreshin me çështje të stilit të të shkruarit. [1] Ata themeluan akademinë në Split sepse e konsideronin gjuhën e folur në Split si gjuhën më të arrirë sllave. [1] Ata ishin të shqetësuar edhe për çlirimin e vëllezërve sllavë nga sundimi osman. [1]
Sfondi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Themelimi i kësaj akademie korrespondon me rënien e Perandorisë Osmane dhe futjen e gjuhës sllave në letërsinë e botuar për sllavofolësit e Ballkanit. Akademia Ilire ishte një nga shumë akademitë e ngjashme të krijuara në Delmaci në fillim të shekullit të 18-të për të çuar më tej shkaqet e lëvizjes kundër reformimit të kishës katolike dhe për të avancuar shkronjat sllave me shpresën për të përhapur përdorimin e gjuhës sllave (slovinski). [1]
Themelimi
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Themelimi i akademisë ndoshta është iniciuar nga Ivan Pashtriqi . [2]
Akademia Ilire u themelua në fillim të shekullit të 18-të, [3] ndoshta në vitin 1703 [4] ose në 1704. [5] John Peter Marchi, një pjesëtar i fisnikërisë së Splitit, ishte themelues, president dhe anëtar i Akademisë Ilire. [6] [7] Kryepeshkopi i Kryedioqezës Katolike Romake të Rajonit Split-Makarska, Stephanus Cosimi, mbështeti themelimin e Akademisë Ilire. [8] Në letrën e tij të vitit 1703 ai informon Pashtriqin për themelimin e akademisë. [9] Pashtriqi ndoshta u bë anëtar i Akademisë Ilire. [10]
Qëllimi i Akademisë Ilire ishte zhvillimi i shkencës dhe letërsisë duke pasur si model akademitë në Itali. [11] Akademia Ilire botoi vepra letrare duke përdorur një gjuhë të folur nga populli. [12]
Në vitin 1703 ajo kishte 19 anëtarë, duke përfshirë priftin katolik Franjo Kriton, Jerolim Kavanjin, Ivan Dražić dhe Petar Macukat. [13] Shenjtori mbrojtës i akademisë ishte Shën Jeronimi . [13]
Shih edhe
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Literatura
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- hrvatska (1952). Hrvatsko kolo. Matica hrvatska.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Ljubić, Šime (1869). Ogledalo književne poviesti jugoslavjanske na podučavanje mladeži.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Morović, Hrvoje (1971). Povijest biblioteka u gradu Splitu. Društvo bibliotekara Hrvatske.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - HAZU (1999). Radovi Zavoda za povijesne znanosti HAZU u Zadru. Zavod.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Božić-Bužančić, Danica (1982). Privatni i društveni život Splita u osamnaestom stoljeću. Skolška knjiga.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - straža (1935). Jadranska straža.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Matica (1998). Mogućnosti. Matica hrvatska, Split.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Zavod (1960). Pregled istorije jugoslovenskih naroda: Ot najstarijih vremena do 1848. Zavod za izdavanje Republike Scbije.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Novak, Slobodan Prosperov; Kratofil, Mirko (1999). Povijest hrvatske književnosti. Izdanja Antibarbarus.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Vjesnik (1967). Vjesnik bibliotekara Hrvatske.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Fine Jr., John V. A. (1 janar 2006). When Ethnicity Did Not Matter in the Balkans: A Study of Identity in Pre-Nationalist Croatia, Dalmatia, and Slavonia in the Medieval and Early-Modern Periods. University of Michigan Press. ISBN 0-472-02560-0.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Morović, Hrvoje; Anzulović, Neda (1988). Izbor iz djela. Književni Krug.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Božić-Bužančić, Danica (1999). Ivan Petar Marchi-Markić:Njegovo djelovanje i njegova oporuka. Zavod Povijesti Znanosti HAZU.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ČIČIN-ŠAIN, Ćiro (1952). Ilirska Akademija U Splitu. Njeno Vrijeme i Sjedište.-J. Kavanjin: Baštinicima. [In Italian.] U Redakciji Ćira Čičin-Šaina. [With Documentary Material in Italian, a Genealogical Table and Illustrations, Including a Portrait.].
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)