Jump to content

Jetë e padenjë për jetë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Fraza "jetë e padenjë për jetën" (gjermanisht: Lebensunwertes Leben) ishte një emërtim nazist për segmentet e popullsisë që, sipas regjimit nazist, nuk kishin të drejtë të jetonin. Ata individë ishin në shënjestër për t'u vrarë nga shteti ( "eutanizim"), zakonisht nëpërmjet detyrimit ose mashtrimit të kujdestarëve të tyre. Termi përfshinte njerëz me probleme serioze mjekësore dhe ata që konsideroheshin jashtëzakonisht inferiorë sipas politikës racore të Gjermanisë naziste. Ky koncept formoi një komponent të rëndësishëm të ideologjisënazizmit dhe përfundimisht ndihmoi të çonte në holokaust. Është i ngjashëm, por më kufizues se koncepti i Untermensch, nënnjerëzit, pasi jo të gjithë "nënnjerëzit" konsideroheshin të padenjë për jetën (sllavët, për shembull, konsideroheshin të dobishëm për punën si skllevër).

Programi i "eutanazisë" u miratua zyrtarisht në vitin 1939 dhe erdhi me vendimin vetjak të Adolf Hitlerit. Ai u rrit në shtrirje nga Aktion T4 (i cili përfundoi zyrtarisht në 1941 kur protestat publike ndaluan programin), përmes Aktion 14f13 kundër të burgosurve të kampeve të përqendrimit.[1] "Eutanazia" e grupeve të caktuara kulturore dhe fetare dhe atyre me aftësi të kufizuara fizike dhe mendore vazhdoi në mënyrë më të matur deri në fund të Luftës së Dytë Botërore.

Historianët vlerësojnë se 200 000 deri në 300 000 njerëz u vranë nën këtë program në Gjermani dhe Evropën e pushtuar.[2][3][4][a]

  1. ^ Ley, Astrid (2021). "Euthanasie" und Holocaust. Brill Schöningh. fq. 195–210. Marrë më 31 tetor 2023. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Exhibition catalogue in German and English" (PDF). Berlin, Germany: Memorial for the Victims of National Socialist ›Euthanasia‹ Killings. 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "Euthanasia Program" (PDF). Yad Vashem. 2018. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b Chase, Jefferson (26 janar 2017). "Remembering the 'forgotten victims' of Nazi 'euthanasia' murders". Deutsche Welle. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)


Gabim referencash: Etiketat <ref> ekzistojnë për një grup të quajtur "lower-alpha", por nuk u gjet etiketa korresponduese <references group="lower-alpha"/>