Kavurmja
.jpg)
Kavurme është një lloj i gjerë pjate mishi të skuqur ose të sotuar që gjendet në kuzhinën turke. Emri gjithashtu i referohet versioneve të konservuara të një pjate të ngjashme, të përgatitur nga skuqja e mishit në thatë për të hequr yndyrën.[1]
Etimologjia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Emri i saj vjen nga fjala turkike për teknikën e skuqjes, qawirma ("[një] gjë e skuqur")[2] e cila më pas u adoptua në gjuhë të tjera si persishtja, arabishtja dhe urdu.[3] Nëpërmjet këtyre, fjala - kavurma në gjuhën moderne turke - ishte rrënja e emrave për pjata të tjera shumë të ndryshme, si korma e zier e nënkontinentit Indian,[4] qovurma e zier e Azerbajxhanit dhe ghormeh e zier e kuzhinës iraniane.[2] Pavarësisht përdorimit të së njëjtës fjalë rrënjësore, është mjaft e mundur që vetë pjatat të mos kenë lidhje.[5]
Përbërësit dhe teknika
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në Turqi, kavurma ose saç kavurma i referohet një pjate të bërë duke kaurdisur ose skuqur qepët dhe mishin si qengji, viçi, lepuri ose gjahu tjetër me shpejtësi në zjarr të fortë.[6] Specat si urfa biber përdoren pothuajse gjithmonë, dhe gjella gatuhet dhe shpesh shërbehet në një tigan të cekët me dy doreza ose saç që e ka origjinën në enët e gatimit të përdorura nga nomadët.[6][2] Çoban Kavurma, "kavurma e bariut", përfshin në mënyrë të ngjashme mishin e skuqur me qepë, domate dhe piper, ndërsa sahanda kavurma shërbehet në një tigan të vogël metalik të quajtur sahan.
Një pjatë e lidhur, e njohur gjithashtu si kavurma, përfshin skuqjen e mishit të grirë imët ngadalë për të reduktuar yndyrën në një teknikë të ngjashme me confit.[7] Ashtu si confit, mishi më pas mund të ruhet në kavanoza ose enë të tjera të mbyllura me një shtresë yndyre: versionet e prodhuara komercialisht janë në dispozicion nga shitësit ushqimorë turk.[1] Ky lloj kavurme "dimërore" ishte në të kaluarën një pjesë e rëndësishme e dietës së ushtrisë turke,[8] dhe përdorej veçanërisht në kohën kur mishi i freskët ishte i pakët. Shpesh përgatitej nga mishi i deleve të therur në vjeshtë, për ruajtje gjatë dimrit,[9] kur sasi të vogla përdoreshin për të shijuar pjatat me perime dhe drithëra.[9] Në Liban dhe Siri, e njëjta metodë konservimi njihet si awarma, dhe si qāwurma në Irak, megjithëse në këtë të fundit fjala përdoret gjithashtu për pjatën e thjeshtë të mishit të skuqur që gjendet gjithashtu në Turqi.[10][7] E njëjta teknikë e ngjashme me confit përdoret gjithashtu në Turkmenistan për të ruajtur mishin e qengjit ose devesë.[7]
Kavurme pa mish
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në pjesë të Turqisë veriore dhe perëndimore, kavurma i referohet një pjate perimesh. Ashtu si versionet e tjera, ajo fillon me skuqjen e qepëve, por më pas shton perime të copëtuara, shpesh duke përfshirë perime turshi, së bashku me ujë dhe duke gatuar gjithçka së bashku.[7] Është e mundur që kjo formë kavurme pa mish e ka origjinën në gatimet më të vjetra të ditës së agjërimit të rajonit.[5]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ a b Vural, H. Guler (2006). The Turkish Dining Table (në anglisht). Pelican. fq. 218. ISBN 9781589804197.
- ^ a b c Perry, C. "Korma, Kavurma, Ghormeh: A family, or not so much?" in Hosking (ed.) Food and Language: Proceedings of the Oxford Symposium on Food and Cooking 2009, p.254
- ^ Halıcı, Feyzi (1999). Beşinci Milletlerarası Yemek Kongresi 1994 (Fifth International Food Congress) (në anglisht). Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı. fq. 26. ISBN 9789751611116. ("kavurma" (frying) is decidedly a Turkish word and [...] it is widely used with minor changes in Arabic, Persian and Urdu")
- ^ "korma, n.". OED Online. June 2013. Oxford University Press
- ^ a b Perry (2009), p.256
- ^ a b Eckhardt, Robyn (2017). Istanbul and Beyond: Exploring the Diverse Cuisines of Turkey (në anglisht). Houghton Mifflin. fq. 233.
- ^ a b c d Perry (2009), p.255
- ^ Proceedings of the Armed Forces International Nutrition Conference (1958), Interdepartmental Committee on Nutrition for National Defense, p.14
- ^ a b Halıcı (1999), p.39
- ^ Accad, Joumana (2014). Taste of Beirut (në anglisht). HCI. fq. 15. ISBN 9780757317705.