Kushtetuta e Bosnje dhe Hercegovinës

Kushtetuta e Bosnjës dhe Hercegovinës (boshnjakisht, kroatisht dhe serbisht: Ustav Bosne i Hercegovine) është dokumenti më i lartë ligjor i Bosnje Hercegovinës. Kushtetuta aktuale është Aneksi 4 i Marrëveshjes Kornizë të Përgjithshme për Paqe në Bosnje dhe Hercegovinë, e njohur gjithashtu si Marrëveshja e Dejtonit, e nënshkruar më 14 dhjetor 1995. Kushtetuta i dha fund luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, megjithatë ajo ka parë një sasi të kritikave. Nën mbikëqyrjen e bashkësisë ndërkombëtare, në Asamblenë Parlamentare të Bosnjë-Hercegovinës në prill 2006, u propozua për miratim një "aranzhman amendamentesh" (më vonë i quajtur "rregullimi i amendamenteve të prillit") të Kushtetutës, i rënë dakord nga partitë kryesore politike. por nuk arriti të marrë miratimin e dy të tretave të anëtarëve në Dhomën e Përfaqësuesve.

Në pesë raste që nga viti 2009, Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut ka përcaktuar se kushtetuta diskriminon hebrenjtë, romët dhe qytetarët e tjerë boshnjakë që nuk janë kroatë, serbë apo boshnjakë për të kandiduar për president. Kushtetuta ende nuk është ndryshuar.

Natyra e Kushtetutës

Kushtetuta e Bosnjë-Hercegovinës është kushtetuta në formë kontraktuale ndërkombëtare, pasi ajo është pjesë përbërëse e një marrëveshjeje më të madhe paqeje të nënshkruar nga Alija Izetbegović, Franjo Tuxhman dhe Slobodan Milloshević, tre presidentë të vendeve të përfshira në luftën në Bosnje dhe Hercegovinë, gjithashtu. si përfaqësues të Bashkimit Evropian (Felipe González), Shtetet e Bashkuara (Bill Clinton), Gjermani (Helmut Kohl), Mbretëria e Bashkuar (John Major), Franca (Jacques Chirac) dhe Rusia (Viktor Chernomyrdin). Kjo natyrë e Kushtetutës ishte gjithashtu e një rëndësie jetike për Gjykatën Kushtetuese të Bosnjë-Hercegovinës, në vendimin e saj historik për elektoratin e popujve (U-5/98), pasi deklaroi se Kushtetuta mund të interpretohej si një traktat i përcaktuar në Vjenë. Konventa mbi të drejtën e traktateve të vitit 1969, e cila kishte një rëndësi të madhe në interpretimin e Preambulës së Kushtetutës.

Shiko edhe

• Bosnja dhe Hercegovina