Lili Elbe
Lili Ilse Elvenes ( 28 dhjetor 1882- 13 shtator 1931) e njohur ndryshe si Lili Elbe, ishte një grua transgjinore daneze dhe një ndër personat e parë [1]që iu nënshtrua kirurgjisë për ndryshimin e seksit.[2] Emri i saj i lindjes ishte Einar Magnus Andreas Wegener [3] dhe ishte piktor i njohur . Gjatë kësaj periudhe ai prezantohej ndonjëherë edhe si Lili. Pas tranzicionit të suksesshëm gjinor në 1930, ai e ndryshoi emrin e tij në Lili Ilse Elvenes dhe ndaloi së pikturuari. Emrin Lili Elbe ia vuri gazetari i Kopenhagës, Louise Lassen.[4] Ajo vdiq për shkak të ndërlikimeve prej transplantit të mitrës.[5] Autobiografia e saj me titull “Man into Woman” u publikua pas vdekjes së saj në vitin 1933.[6]
Jeta e hershme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Elbe lindi në vitin 1882 në Vejle, Danimarkë. Fakte nga jeta e bashkëshortes ,Gerda Gottlieb, tregojnë se ata u martuan kur ishin në kolegj në vitin 1904.[7][8]
Shumë dyshojnë se Elbe mund të ketë qënë interseks,[9][10][11][12] Sipas disa raporteve, ajo kishte vezore jo fort të zhvilluara dhe mund të ketë pasur sindromën Klinefelter.
Martesa dhe modelingu
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Elbe njohu Gerdën kur ato ishin studente në Akademinë daneze të Arteve të Bukura në Kopenhagën,[13] dhe u martuan në vitin 1904, kur Gottlieb ishte vetëm 19 vjeç ndërsa Elbe 22. Ato udhëtuan në Itali dhe Francë, duke u shpërngulur në Paris në vitin 1912, ku Elbe mund të jetonte lirshëm si grua, ndërsa Gottlieb si lezbike. Elbe fitoi çmimin Neuhausens në vitin1907 dhe zhvilloi ekspozitën në Muzeun e Artit në Vejle.[14]
Ai nisi të vishej si grua për të zëvendësuar modelet që i duheshin Gottliebit për të punuar;Iu kërkua të vishte geta dhe taka që këmbët e tij të ngjasonin me këmbët e modeles.[15][16] Elbe nisi të ndihej vetëvetja kur vishej si grua dhe kështu u identifikua. Në vitin 1913, publiku u shtang kur mori vesh se në fakt modelja që kishte frymëzuar punimet artistike të Gottlieb ishte vetë Elbe.
Ajo vishej shpesh si e tillë në festa të ndryshme. Një prej hobive të saj ishte të endej rrugëve të Parisit gjatë karnavaleve, e veshur si grua. Kur ajo paraqitej kështu , Gottlieb e prezantonte atë si motrën e saj. Vetëm rrethi i tyre i ngushtë, ishin në dijeni të kësaj.
References
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Hirschfeld, Magnus. Chirurgische Eingriffe bei Anomalien des Sexuallebens: Therapie der Gegenwart, pp. 67, 451–455
- ^ Lili Elbe. andrejkoymasky.com. 17 May 2003
- ^ Meyer, Sabine (2015), »Wie Lili zu einem richtigen Mädchen wurde« – Lili Elbe: Zur Konstruktion von Geschlecht und Identität zwischen Medialisierung, Regulierung und Subjektivierung, p. 15, pp. 312–313.
- ^ "A Trans Timeline – Trans Media Watch". Trans Media Watch. Arkivuar nga origjinali më 18 dhjetor 2019. Marrë më 3 shkurt 2016.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "The Danish Girl (2015)". HistoryVSHollywood.com. History vs Hollywood. Marrë më 1 shkurt 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Stampa:Better source - ^ Worthen, Meredith (n.d.). "Lili Elbe – Painter". Biography.com. Marrë më 15 gusht 2016.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ She and She: The Marriage of Gerda and Einar Wegener. The Copenhagen Post. 3 July 2000
- ^ "Ejner Mogens Wegener, 28-12-1882, Vejle Stillinger: Maler". Politietsregisterblade.dk. Marrë më 30 dhjetor 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Hoyer, Niels (2004). Man into woman : the first sex change, a portrait of Lili Elbe : the true and remarkable transformation of the painter Einar Wegener. London: Blue Boat Books. fq. vii, 26–27, 172. ISBN 9780954707200.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Lili Elbe's autobiography, Man into Woman". OII Australia – Intersex Australia. OII Australia. Arkivuar nga origjinali më 28 mars 2015. Marrë më 1 shtator 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Vacco, Patrick (29 prill 2014). "Les Miserables Actor Eddie Redmayne to Star as Queer Artist Lili Elbe". The Advocate. Marrë më 1 shtator 2015.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Could this be Eddie Redmayne's most challenging role?". Daily Mail. 1 shtator 2015. Marrë më 1 shtator 2015.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Conway's Vintage Treasures". Vintage-movie-poster.com. Arkivuar nga origjinali më 27 mars 2019. Marrë më 8 prill 2014.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ The Arts and Transgender. renaissanceblackpool.org
- ^ Gerda Wegener. get2net.dk
- ^ "Lili Elbe (1886–1931)". LGBT History Month. Arkivuar nga origjinali më 3 gusht 2015. Marrë më 8 prill 2014.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)