Lipidet

Disa lloje lipidesh

Lipidet (lipos-gr-yndyrë) në përgjithësi përkufizohen si yndyrëra të patretshme në ujë, por treten në tretës tjerë organik p.sh. tretës të lipideve janë acetoni ose benzeni. Në natyrë ndodhen edhe si molekula të tilla si vajra, kolesterole, sterole, vitamina (A, D, E dhe K ), monogliceride, digliceride, fosfolipide, etj. Funksionet kryesore biologjike të lipideve janë: depozitimi i energjisë, veprojnë si komponentë strukturor në membranën qelizore, dhe si molekula sinjalizuese.

Ndarja e lipideve

Lipidet janë një grup komponimesh që kanë shumë funksione biologjike, të tilla si komponente strukturore në membranën qelizore, deponimin e burimeve të energjisë etj. Lipide në përgjithësi janë hidropfobik apo amfifilike të vogla që kanë origjinë tërësisht ose pjesërisht nga dy lloje substancash biokimike: ketonet dhe grupet izofrene. Duke marrë parasysh këtë, lipidet ndahen në:

• alkine yndyrore
• glicerolipide
• glicerofosfolipide
• sfingolipide
• saharolipide
• poliketone (ketone të përbëra)

Megjithëse fjala lipid nganjëherë përdoret si sinonim për yndyrën, e cila është nëngrup i quajtur triglicerid lipid dhe nuk duhet të ngatërrohen me termin acid yndyror. Lipide gjithashtu përfshijnë molekulat të tilla si acid yndyror dhe derivatet e tyre (duke përfshirë edhe trigliceridet, digliceridet, monogliceridet dhe fosfolipidet), dhe të tjera që përmbajnë sterole metabolike ngjajshëm si kolesteroli. Lipidet janë një grupi i gjerë i natyrshem i molekulave që përfshin yndyrna, sterols, vitamina yndyrore (si vitamina A, D, E dhe K), monogliceridet, digliceridet, polipeptidet dhe të tjerët. Funksionet kryesore biologjike te lipideve përfshijnë ruajtjen e energjisë, si komponente strukturore e membranave qelizore, dhe si të rëndësishme për sinjalizimin e molekulave.

Lipide mund të përkufizohet me gjerësisht si molekula hidrofobike apo amfibilike të vogla, me natyrën e disa lipideve amphiphilic i lejon ata të formojnë struktura të tilla si Fshikëza, lipozome, ose membranat në një mjedis ujor. lipidet biologjike e kane origjinën tërësisht ose pjesërisht nga dy lloje të nënnjësive biokimike ose "blloqeve të ndërtimit":. grupe ketakil dhe izopren.Duke përdorur këtë qasje, lipidet mund të ndahen në tetë kategori: acile yndyrore, gliceropeptide, glicerofosfolipede, sfingolipide, sakrolipide dhe poliketide (që rrjedhin prej kondensimit të nënnjësise se ketoacilit); dhe lipidet sterole dhe prenole (që rrjedhin prej kondensimit të nënnjësi izoprene).

Edhe pse termi lipid është përdorur ndonjëherë si një sinonim për yndyrna, yndyrnat janë një nëngrup i lipideve i quajtur triglicerdie. Lipidet gjithashtu përfshijnë molekulat të tilla si acide yndyrore dhe derivatet e tyre (duke përfshirë edhe tri-, di-, dhe monogliceridet dhe fosfolipidet), si dhe të tjera që përmbajnë sterol-metabolik të tilla si kolesterol. [5] Edhe pse njerëzit dhe gjitarë të tjerë përdornin rrugë të ndryshme për të biosintetike,të dy prishen dhe sintetizojnë lipide, disa lipideve thelbësore nuk mund të bëhen në këtë mënyrë dhe duhet të merren nga dietat Lipidet ndahen ne disa llojra te vetive

Shih edhe

• Yndyra
• Imunologjia
• Vajra
• Proteina

Lidhjet e jashtme

• http://pathmicro.med.sc.edu/Albanian/intro-alb.htm
• https://web.archive.org/web/20090310005458/http://leart.wetpaint.com/