Mali Kailash
| Mali Kailash | |
|---|---|
 Mali Kailash i parë nga jugu | |
| Pika më e lartë | |
| Ngritja | 6,714[1] m (22,028 ft) |
| Prominenca | 1,319 m (4,327 ft)  |
| Koordinatat | 31°4′0″N 81°18′45″E / 31.06667°N 81.31250°E |
| Emërtimi | |
| Emri amtar | [Tibetiane: གངས་རིན་པོ་ཆེ sanskritisht: कैलास] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) (language?) |
| Gjeografia | |
.svg)  Mali Kailash (Earth) | |
| Shteti |  China |
| Vargmali | Vargmali Gangdisê |
| Ngjitja | |
| Ngjitja e parë | I pangjitur (alpinizmi i ndaluar) |
Mali Kailash (gjithashtu Kailasa ; Kangrinboqê ; Tibetiane Standarde: གངས་རིན་པོ་ཆེ; Kinezçe e thjeshtuar: 冈仁波齐峰 ; Kinezçe trad.: 岡仁波齊峰, romanizimi: Gāngrénbōqí Fēng ; sanskritisht: कैलास , IAST: Kailāsa) është një mal në Prefekturën Ngari, Rajoni Autonom i Tibetit të Kinës. Është 6,713 m i lartë.[2][3] Shtrihet në vargmalin Kailash (Malet Gangdisê) të Transhimalaya, në pjesën perëndimore të Rrafshnaltës Tibetiane. Mali Kailash është më pak se 100 km në veri të kryqëzimit perëndimor të kufijve të Kinës, Indisë dhe Nepalit.[4]
Mali Kailash ndodhet afër liqenit Manasarovar dhe liqenit Rakshastal . Burimet e katër lumenjve kryesorë aziatikë shtrihen afër këtij mali dhe dy liqeneve. Këta lumenj janë Ind, Sutlej, Brahmaputra dhe Karnali (një degë e Gangut, e ushqyer nga Mabja Zangbo ). Mali Kailash konsiderohet i shenjtë në katër fe:[5] Hinduizëm, Budizëm, Jainizëm [6] dhe Bon .[7]
Rëndësia fetare
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në hinduizëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në hinduizëm, tradicionalisht njihet si vendbanimi i Shivës, i cili banonte atje së bashku me perëndeshën e tij bashkëshortore Parvati dhe fëmijët e tyre, Ganesha dhe Kartikeya .[8]
Në seksionin Uttara Kanda të epikës Ramajana, thuhet se Ravana u përpoq të çrrënjoste malin Kailash si hakmarrje ndaj zotit Shiva, i cili nga ana tjetër, shtypi gishtin e madh të këmbës së tij të djathtë mbi mal, duke e zënë Ravanën në mes.[9] Ky version i zotit Shiva përmendet gjithashtu si Ravananugraha, ose trajta e favorit të Ravanës ndërsa ishte ulur në malin Kailash.[10]
Sipas eposit Mahabharata, thuhet se vëllezërit Pandava, së bashku me gruan e tyre Draupadi, udhëtuan drejt majës së malit Kailash në rrugën e tyre drejt çlirimit, pasi konsiderohet të jetë një portë për në Parajsë, e njohur edhe si Swarga Loka . [ citim i nevojshëm ]
Në xhainizëm
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Sipas shkrimeve të shenjta Xhaine, Ashtapada është vendi ku Tirthankara e parë xhaine, Rishabhadeva arriti mokshën (çlirimin).[11] Në traditën xhainiste, besohet se pasi Rishabhdeva arriti nirvanën, djali i tij perandori Bharata Chakravartin kishte ndërtuar tre stupa dhe njëzet e katër faltore të 24 tirthankarave atje me idhujt e tyre të mbështjellë me gurë të çmuar dhe e quajti Sinhnishdha .[12]
Nirvan Kand Bhashya gjithashtu përmend vendin Ashtapada. [13]
(दोहा)
वीतराग वन्दौं सदा, भाव सहित सिर नाय |
कहूं काण्ड निर्वाण की, भाषा सुगम बनेा|
(चौपाई)
अष्टापद आदीश्वर स्वामि, वासुपूज्य च्पूज्य स्वामि नामि |
नेमिनाथ स्वामी गिरनार, वन्दौं भाव भाव भरव भाव भगर | 1||
चरम तीर्थकर चरम शरीर, पावापुरि स्वााा |
शिखर समेद जिनेसुर बीस, भावसहित वन्िदस | 2||
Në traditën xhainiste, Tirthankara e 24-të dhe e fundit, Vardhamana Mahavira, u çua në majën e Merusë nga Indra menjëherë pas lindjes së tij, pasi e vuri nënën e tij Mbretëreshën Trishala në gjumë të thellë. Atje ai u larë dhe u vajos me vajra të çmuara.[14][15]
- ^ "World's Best Hikes: Epic Trails - National Geographic". National Geographic Society (në anglisht). 31 korrik 2012. Marrë më 6 shtator 2023.
...the 22,028-foot peak is where the god Shiva sits in meditation
- ^ Swenson, Karen (16 mars 2003). "A Sacred Circuit in Tibet". The New York Times. Marrë më 6 shtator 2023.
Kailas, also known as Kailash, is a 22,028-foot mountain in the Himalayas.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Swami Pranavananda (25 qershor 1949). "1. MOUNT KAILAS AND LAKE MANASAROVAR". Kailas-Mansarovar (PDF). Almora: S.P. League Ltd., Calcutta. fq. 4. Marrë më 6 shtator 2023.
Kailas (22,028), and a host of others, besides some hundreds of peaks which are above 20,000 feet high.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Nanda (2020-05-10). "Kailash Mansarovar Yatra 2022 Guide - Kailash Mansaroavar via Uttarakahnd KMVN". www.euttaranchal.com. Marrë më 2022-08-06.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Izu, Kenro (2013). "Passage to Kailash". World Literature Today. 87 (2): 68. doi:10.7588/worllitetoda.87.2.0068.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Kailash Manasarovar Yatra". Ministry of External Affairs, Government of India. Arkivuar nga origjinali më 17 qershor 2022. Marrë më 30 korrik 2022.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Karen Swenson (16 mars 2003). "A Sacred Circuit in Tibet". The New York Times. Marrë më 30 korrik 2022.
{{cite news}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Chandra, Suresh (1998). Encyclopaedia of Hindu Gods and Goddesses (në anglisht). Sarup & Sons. fq. 93. ISBN 978-81-7625-039-9. Marrë më 6 shtator 2023.
- ^ "National Museum, New Delhi". www.nationalmuseumindia.gov.in. Arkivuar nga origjinali më 2013-05-17.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Dallapiccola, Anna L. (2003). "Ravananugrahamurti". Dictionary of Hindu Lore and Legend. Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-51088-9.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) (kërkohet abonim) - ^ "To heaven and back". The Times of India. 2012-01-11. Arkivuar nga origjinali më 2012-07-07. Marrë më 2012-03-02.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Jain, Arun Kumar (2009). Faith & Philosophy of Jainism. Gyan Publishing House. ISBN 9788178357232.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ admin. "निर्वाणकांड (हिंदी) Nirvankand (Hindi) Archives". Jinvani Sangrah (në anglishte amerikane). Marrë më 2022-07-13.
- ^ Welch, Stuart Cary; Metropolitan Museum of Art (New York, N.Y.) (1985). India: Art and Culture, 1300-1900. Metropolitan Museum of Art. ISBN 9780030061141.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Jainism Literature Center - Rituals". Arkivuar nga origjinali më 16 gusht 2019. Marrë më 3 dhjetor 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)