Manastiri i Jeronimos

Manastiri i Jeronimos
Manastiri i Jeronimos
Emri amëtar ; Portugalisht: Mosteiro dos Jerónimos
Manastiri i Hieronimitëve
	Hyrja kryesore e vizitorëve dhe krahët që strehojnë Muzeun Detar dhe Muzeun Kombëtar të Arkeologjisë
Lloji	Manastir
Etimologjia	Jerónimo përkthimi portugez për Shën Jeronim (Eusebius Sophronius Hieronymus); përdorimi i Hieronimitëve, duke iu referuar Urdhrit të Shën Jerome
Vendndodhja	Santa Maria de Belém, Portugalia
Qyteti më i afërt	Lisbona
Koordinatat	38°41′51.60″N 09°12′21.60″W / 38.6976667°N 9.2060000°W
Lartësia	11
Themeluar më	rr. 1495
Ndërtuar	6 janar 1501 - 1601
Arkitekti	Diogo de Boitaca, ; Juan de Castilho, ; Nicolau Chanterene, ; Diogo de Torralva, ; Jérôme de Rouen
Stili arkitekturor	Manueline, ; Plateresque, ; Rilindje
Pronar	Republika e Portugalisë
Webfaqja	www.mosteirojeronimos.pt
Vend i Trashëgimisë Botërore UNESCO
	Emri zyrtar: Manastiri i Hieronimitëve dhe Kulla e Belemit
Lloji	Kulturor
Kriteret	iii, vi
Përcaktuar	1983
Nr. i referencës	263
Rajoni	Evropë dhe Amerikë e Veriut
Shteti palë	Portugalia
	Manastiri i Jeronimos (Earth)

Manastiri i Jerónimos ose Manastiri i Hieronimitëve (Mosteiro dos Jerónimos, shqiptimi portugez: [muʃˈtɐjɾu duʃ ʒɨˈɾɔnimuʃ]), është një ish-manastir i Urdhrit të Shën Jerome pranë lumit Tagus në famullinë e Belem, në Bashkinë e Lisbonës, Portugali; Ajo u laicizua më 28 dhjetor 1833 me dekret shtetëror dhe pronësia e saj u transferua në institucionin bamirës, Real Casa Pia de Lisboa.^[1]

Manastiri është një nga shembujt më të shquar të arkitekturës së stilit manueline-gotike të vonë portugeze në Lisbonë. U klasifikua si një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, së bashku me Kullën e Belemit, në viti 1983.

Historia

Shatërvani në Praça do Império, me simbolet nga zodiaku në *calçada*

Hyrja në kishën kryesore dhe në manastir

Manastiri Jerónimos zëvendësoi kishën që dikur ekzistonte në të njëjtin vend, e cila i ishte dedikuar Santa Maria de Belém dhe ku murgjit e rendit ushtarak-fetar të Krishtit u dhanë ndihmë detarëve në tranzit.^[2] Porti i Praia do Restelo ishte një vend i favorshëm për marinarët, me një ankorim të sigurt dhe mbrojtje nga erërat, i kërkuar nga anijet që hynin në grykën e Tagus.^[3] Struktura ekzistuese u përurua me urdhër të Manuel I (1469-1521) në oborrin e Montemor o Velho në vitin 1495, si një vend pushimi përfundimtar për anëtarët e Shtëpisë së Avizit, në besimin e tij se një mbretëri dinastike Iberike do të sundonte pas vdekjes së tij..^[4] Në 1496, mbreti Manuel paraqiti kërkesën e Selisë së Shenjtë për leje për të ndërtuar një manastir në vend. Vetmia e Restelos (Ermida do Restelo), siç njihej kisha, ishte tashmë në gjendje të keqe kur Vasco da Gama dhe burrat e tij e kalonin natën në lutje para se të niseshin në ekspeditën e tyre në Orient në 1497.^[5]

Republika

Kisha dhe manastiri, si Torre de Belém dhe Padrão dos Descobrimentos, simbolizojnë epokën portugeze të zbulimit dhe janë ndër atraksionet kryesore turistike të Lisbonës. Në vitin 1983, UNESCO zyrtarisht caktoi Manastirin e Hieronymiteve dhe Kullën e Belemit si një Vend të Trashëgimisë Botërore.

Kur Portugalia u bashkua me Komunitetin Ekonomik Evropian, ceremonitë zyrtare u mbajtën në manastirin e monumentit (1985).

Në fund të shekullit të 20-të, rimodelimi vazhdoi me konservimin, pastrimin dhe restaurimin, duke përfshirë faltoren kryesore në vitin 1999 dhe manastirin në vitet 1998-2002.

Më 13 dhjetor 2007, Traktati i Lisbonës u nënshkrua në manastir, duke përcaktuar bazën për reformën e Bashkimit Evropian.

Pamje nga maja e Padrão dos Descobrimentos

Arkitektura

Kisha e Santa Maria

Pjesa e jashtme

Portali jugor

Hyrja e zbukuruar anësore në manastir është projektuar nga Juan de Castilho dhe konsiderohet si një nga më të rëndësishmet e kohës së tij, por në fakt nuk është hyrja kryesore në ndërtesë.^[6] Kjo portë si një vend i shenjtë është e madhe, 32 metra e lartë dhe 12 metra e gjerë, duke u zgjeruar në dy kate. Karakteristikat e saj të zbukuruara përfshijnë një bollëk të kapakëve dhe majave, me shumë figura të gdhendura që qëndrojnë nën një baldakin me shtylla të gdhendura, rreth një statuje të "Henri Navigatori", duke qëndruar në një piedestal mes dy dyerve.

Pjesa e brendshme

Diogo Boitac hodhi themelet për këtë kishë me tre pjesë, me pesë krahë nën një kulm të vetëm, një transept të dallueshëm, por vetëm pak i dizajnuar dhe një kor të ngritur. Shtresa e sallës së kishës përbëhet nga pjesë dhe korridore që janë të lartësisë së barabartë. Boitac ndërtoi muret e kishës deri në kornizat dhe pastaj filloi me ndërtimin e manastirit fqinj.

Juan de Castilho, një arkitekt dhe skulptor spanjoll, vazhdoi ndërtimin në vitin 1517. Ai përfundoi muret e mbajtjes dhe shkopin unik të harkuar me një hark, një kombinim i kupolës yjor dhe kupolës së vizatuar që përfshin Kishën 19 metra të gjerë. ^[7] Secili grup i të brinjëve që formojë kupolën është i siguruar nga gungat lidhëse. Dizajni i guximshëm (1522) i shtresës së tërthortë të transeptit nuk ka ndonjë skelë ose shtylla, ndërkohë që Boitac kishte planifikuar fillimisht tri krahë në transept. Kupola e pambështetur e transeptit i jep vizitorit përshtypjen se ajo gjithandej është në ajër.

Manastiri

Puna në manastirin e gjerë katror (55 × 55 m) u fillua nga Boitac. Ai ndërtoi kupolat me gjerësi dhe me harqe dhe dritare të vizatuara të mbështetura me panelet ndarëse delikate. Juan de Castilho përfundoi ndërtimin duke i dhënë katit të poshtëm një mbulesë klasike dhe duke ndërtuar një dysheme të sipërme më të ngritur. Ndërtimi i një manastiri të tillë ishte një risi në atë kohë. Castilho ndryshoi kolonat origjinale të rrumbullakëta të Boitac në drejtkëndëshe dhe e zbukuroi atë me stolisje të stilit Plateresque. Çdo anë përbëhet nga gjatë krahë me kupola të vizatuara. Katër krahët e brendshme qëndrojnë në mbështetësen masive, duke formuar arkade të gjera. Buzët e qosheve janë të lidhura me një ndërtim të harkuar diagonale dhe tregojnë shtyllat e zbukuruara me qoshe të zbukuruara. Manastiri kishte një funksion fetar, si dhe një funksion përfaqësues me zbukurimin e tij dekorativ dhe motivet simbolike dinastike, të tilla si armillariumi, stema dhe kryqi nga Urdhri i Krishtit, duke treguar fuqinë botërore në rritje të Portugalisë.

Referime

Shënime

^ "XIX century – Monastery of Jerónimos". www.mosteirojeronimos.pt. Portuguese Republic Ministry of Culture. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2016. Marrë më 6 janar 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)(English). Portuguese Republic Ministry of Culture. Arkivuar nga Origjinali Arkivuar 2 prill 2016 tek Wayback Machine në 2 prill 2016. Vizituar në 6 janar 2017.
^ IGESPAR, red. (2011). "Séc. XVI". Lisbon, Portugal: IGESPAR-Instituto de Gestão do Património Arquitectónico e Arqueológico. Arkivuar nga origjinali më 30 maj 2017. Marrë më 23 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)(Portuguese). IGESPAR-Instituto de Gestão do Património Arquitectónico e Arqueológico (2011). Vizituar në 23 qershor 2011.
^ Centro de eLearning do Instituto Politécnico de Tomar (2011), p.1
^ Nuno Senos (2003), p.103
^ Frederic Pedro Marjay (1972). Lisbon and Its Surroundings. Livraria Bertrand, Sarl. fq. 9–10. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Centro de eLearning do Instituto Politécnico de Tomar (2011), p.2
^ University of Minho (January 2005), p.20-21

Burimet

Turner, J. (1996), Grove Dictionary of Art, MacMillan Publishers Ltd., ISBN 1-884446-00-0 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Hancock, Matthew (2003), The Rough Guide to Lisbon, Londër, Angli: Rough Guides Ltd., ISBN 1-85828-906-8 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Weimer, Alois; Weimer-Langer, Britta (2000), Portugal: with local tips, Basingstoke, England: GeoCenter International Ltd., ISBN 3-8297-6110-4 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Rolf, Tomar (1999) [1998], De kunst van de Gotiek: Architectuur, Beeldhouwkunst en Schilderkunst – Köneman Verlag, Këln, Gjermani, ISBN 3-8290-1740-5 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja)
Senos, Nuno (2003). "A Coroa e a Igreja na Lisboa de Quinhentos" [The Crown and the Church in 1500 Lisbon] (PDF). 2 (15). Lusitania Sacra: 97–117. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 21 nëntor 2011. Marrë më 23 qershor 2011. {{cite journal}}: Burimi journal ka nevojë për |journal= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Centro de eLearning do Instituto Politécnico de Tomar (IPT) e Área (red.), Guião de visita ao Mosteiro dos Jerónimos, Lisbon, Portugali: IGESPAR-Instituto de Gestão do Património Arquitectónico e Arqueológico, fq. 1–9, arkivuar nga origjinali më 5 mars 2016, marrë më 18 maj 2017 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
University of Minho, red. (janar 2005), "Inventory and Completion of Case Studies Survey", Improving the Seismic Resistance of Cultural Heritage Buildings (PDF), Braga, Portugali: University of Minho, fq. 20–21, arkivuar nga origjinali (PDF) më 22 korrik 2011, marrë më 18 korrik 2011 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Lidhje të jashtme

Commons: Mosteiro dos Jerónimos – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

Faqja zyrtare e Manastirit të Jeronimos

[Cultura2016-1] "XIX century – Monastery of Jerónimos". www.mosteirojeronimos.pt. Portuguese Republic Ministry of Culture. Arkivuar nga origjinali më 2 prill 2016. Marrë më 6 janar 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)(English). Portuguese Republic Ministry of Culture. Arkivuar nga Origjinali Arkivuar 2 prill 2016 tek Wayback Machine në 2 prill 2016. Vizituar në 6 janar 2017.

[MJHistoria16-2] IGESPAR, red. (2011). "Séc. XVI". Lisbon, Portugal: IGESPAR-Instituto de Gestão do Património Arquitectónico e Arqueológico. Arkivuar nga origjinali më 30 maj 2017. Marrë më 23 qershor 2011. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)(Portuguese). IGESPAR-Instituto de Gestão do Património Arquitectónico e Arqueológico (2011). Vizituar në 23 qershor 2011.

[Guia1-3] Centro de eLearning do Instituto Politécnico de Tomar (2011), p.1

[4] Nuno Senos (2003), p.103

[Marjay1972-5] Frederic Pedro Marjay (1972). Lisbon and Its Surroundings. Livraria Bertrand, Sarl. fq. 9–10. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Guia2-6] Centro de eLearning do Instituto Politécnico de Tomar (2011), p.2

[Study-7] University of Minho (January 2005), p.20-21

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]