Mary MacSwiney
Mary MacSwiney | |
---|---|
Vice President of Sinn Féin | |
Në detyrë 1927–1933 | |
Udhëheqësi | |
Paraprirë nga | Kathleen Lynn |
Pasuar nga | Margaret Buckley |
Teachta Dála | |
Në detyrë May 1921 – June 1927 | |
Të dhëna vetjake | |
U lind më | London, England | 27 mars 1872
Vdiq më | 8 mars 1942 (69 vjeçe) County Cork, Ireland |
Profesioni |
|
Mary MacSwiney (shqiptohet 'MacSweeney'; Irish ; 27 mars 1872 – 8 mars 1942) ishte një aktiviste dhe politikane ne republiken Irlandeze, si dhe mësuese. [1] MacSwiney u vu në qendër të vëmendjes kombëtare dhe ndërkombëtare në vitin 1920, kur vëllai i saj Terence MacSwiney, në atë kohë kryetar i bashkisë së Korkut, Ishte në grevë urie në protestë ndaj politikës britanike në Irlandë. Mary, së bashku me kunatën e saj Muriel MacSwiney, mbajtën vigjilencë të përditshme ndaj Terences dhe në fakt u bënë zëdhënëse për fushatën. Terence MacSwiney përfundimisht do të vdiste në tetor 1920, dhe që atëherë e tutje Mary MacSwiney veproi si një kujdestare jo zyrtare e trashëgimisë së tij, duke u bërë një avokate e vendosur dhe e zellshme e republikanizmit irlandez. Pas një turneu të profilit të lartë shtatë-mujor në Shtetet e Bashkuara në 1921, në të cilin ajo dhe Muriel ngritën profilin e lëvizjes irlandeze të pavarësisë, Mary u zgjodh në Dáil Eireann në mes të Luftës së Pavarësisë Irlandeze në vazhdim. Gjatë debateve të Traktatit Anglo-Irlandez, një marrëveshje paqeje e propozuar midis britanikëve dhe irlandezëve, MacSwiney ishte ndër avokatët më të hapur kundër tij. Gjatë Luftës Civile Irlandeze që pasoi, MacSwiney mbështeti IRA-n kundër Traktatit dhe u burgos për të, duke rezultuar në pjesëmarrjen e saj në dy greva urie.
Pas ndarjes nga Sinn Féin/ Fianna Fáil në 1926, ajo u bë zevendes kryetare e Sinn Féin në 1927. [2] Ndërsa Sinn Féin dhe republikanët e vijës së ashpër u mënjanuan politikisht në dekadën pas ndarjes, MacSwiney reagoi duke miratuar dhunën e kryer nga IRA. Në fund të jetës së saj, ajo miratoi zyrtarisht udhëheqjen e IRA-s në epokën e Luftës së Dytë Botërore nën Seán Russell, i cili do të vazhdonte të kryente " S-Plan ", një fushatë bombardimi të Irlandës së Veriut dhe Anglisë, e krijuar për të dobësuar MB. përballë Gjermanisë.
Jeta e hershme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]E lindur në Londër nga një baba irlandez dhe nënë angleze, ajo u kthye në Irlandë me familjen e saj në moshën gjashtë vjeçare dhe u shkollua në Shkollën e Shën Angelës në Kork . Babai i saj ishte një nacionalist i zjarrtë irlandez dhe ua dha ato vlera të gjithë fëmijëve të tij, përfshirë Marinë. [3]
Gjatë fëmijërisë së saj, një infeksion i rëndë në këmbën e saj çoi në humbjen fatkeqe të një këmbe, e cila duhej të amputohej dhe vonoi arsimimin e saj. [3]
Në moshën njëzet vjeçare, ajo mori një post mësuesi në një shkollë private në Angli. Pasi mori një hua nga Shoqata e Ndihmës Studentore në Irlandë, ajo studioi për një Diplomë Mësimdhënieje në Universitetin e Kembrixhit, [4] e cila zakonisht rezervohej për burrat. Ajo punoi në manastirin Hillside, Farnborough, dhe mendoi të bëhej murgeshë, duke filluar një vit si moter nderi me Oblates të Shën Benediktit, Ventnory .Pas vdekjes së Terance, Mary dhe Muriel MacSwine
filluan një turne shtatë-mujor në Shtetet e Bashkuara, me qëllim të ndërgjegjësimit për kauzën irlandeze në Amerikë. Si pjesë e turneut ajo dha dëshmi në Uashington, DC, përpara Komisionit Amerikan për Kushtet në Irlandë. mijëve të tij, përfshirë Marinë. [3]
Me vdekjen e nënës së saj në vitin 1904, ajo u kthye në Kork për t'u kujdesur për anëtarët më të rinj të familjes së saj dhe zuri një post në Shën Angela ku kishte qenë nxënëse. Ajo mori pjesë në takimin e parë të Lidhjes së Franshizës së Grave Munster, duke u bërë anëtare e komitetit. Ajo kundërshtoi militantizmin brenda lëvizjes irlandeze për të votuar dhe pikëpamjet e saj nacionaliste shkaktuan acarim te anëtarët e tjerë. [3] [4]
Politike
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Hyrja në Suffragette dhe politikën republikane
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Ajo mori pjesë në takimin e parë të Lidhjes së Franshizës së Grave Munster, duke u bërë anëtare e komitetit. Ajo kundërshtoi militantizmin brenda lëvizjes irlandeze për të votuar dhe pikëpamjet e saj nacionaliste shkaktuan acarim te anëtarët e tjerë. [4]
E ndikuar nga republikanizmi i vendosur irlandez i vëllait të saj më të vogël Terence MacSwiney, ajo iu bashkua Lidhjes Galetike dhe Inghinidhe na hÉireann . [3]
Pasi vëllai i saj Terence dhe Tomás MacCurtain themeluan një degë Cork të Vullnetarëve Irlandez, Mary nga ana e saj themeloi një degë Cork të Cumann na mBan në 1914, një lëvizje që rezultoi në largimin e saj nga Lidhja e Franchise e Grave Munster. Po atë vit MacSwiney denoncoi sundimin britanik në kongresin e tyre të përgjithshëm në nëntor 1914. [6]
Gjatë Ngritjes së Pashkëve të vitit 1916, pati një konfuzion masiv në Cork City nëse Vullnetarët duhet të mobilizohen apo jo, për shkak të urdherave kontradiktore. Të pasigurt se çfarë të bënin, Terence MacSwiney dhe vullnetarë të tjerë qëndruan në Sallën e Vullnetarëve në City, ku u arrestuan nga autoritetet britanike. Maria, e cila kishte dërguar mesazhe për Vullnetarët, u përpoq të kthehej në mësim në St Angela's, por edhe ajo u arrestua më vonë gjatë javës gjatë orës së mësimit. [7] Më pas ajo u shkarkua nga detyra e saj e mësimdhënies për aktivitetet e saj republikane. Disa muaj më vonë, pas lirimit nga burgu, ajo dhe motra e saj Annie rithemeluan Scoil Íte, një shkollë simotër e shkollës së Patrick Pearse 's St. Enda's, një Gaelscoil me të cilin do të merrej gjatë gjithë jetës së saj. [3]
Në vitin 1917 MacSwiney u zgjodh në ekzekutivin kombëtar të një Cumann na mBan të riorganizuar rishtazi, duke shënuar vjetërsinë e saj në rritje në mesin e anës së grave të lëvizjes republikane. [3]
Vdekja e Terence MacSwiney, duke u bërë TD
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Në verën e vitit 1920, një numër i republikanëve irlandezë të burgosur hynë në grevë urie, më i shquari tani kryetari i bashkisë së Cork Terence MacSwiney. Qeveria britanike vendosi të mos u nënshtrohet kërkesave të grevistëve, nga frika se do të kontribuonte drejt një revolucioni të gjerë në Irlandë. Terence filloi grevën e tij më 12 gusht dhe me shpejtësi ajo u bë një kauzë ndërkombëtare, e cila u raportua nga e gjithë bota. Terence do të vdiste përfundimisht më 25 tetor 1920 dhe do të mbahej si martir nga lëvizja tashmë pulsuese nacionaliste irlandeze. [3]
Gjatë gjithë grevës së Terences, si Meri, motra e saj Annie dhe gruaja e Terences, Muriel MacSwiney, qëndruan vigjilentë dhe e vizitonin atë çdo ditë, dhe u futën në rolet e aktivistëve republikanë. Të gjithë ata ishin thellësisht të traumatizuar nga vdekja e Terences, dhe më pas u shtynë në republikanizmin ekstrem militant irlandez, ndoshta më shumë nga të gjitha, Mary.
Në zgjedhjet irlandeze të vitit 1921, MacSwiney u zgjodh për Sinn Féin në zonën elektorale Cork Borough (duke zënë vendin e saj në Dáil Éireann ), duke zënë vendin që dikur ishte mbajtur nga vëllai i saj. [8] Një vëlla tjetër, Seán, u zgjodh gjithashtu në Dáil në një zonë tjetër zgjedhore të Korkut. [3]
Kundërshtimi i Traktatit Anglo-Irlandez
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Nga fundi i vitit 1921, irlandezët dhe britanikët kishin filluar të diskutonin kushtet e paqes në Londër. Në tetor 1921, një delegacion i dytë do të dërgohej në Londër, i cili për herë të parë përfshinte Michael Collins. MacSwiney, i cili mbeti kundër pamëshirshëm, iu lut Éamon De Valera që të lejohej të shkonte. Ajo u refuzua pasi Éamon De Valera e mendoi atë "shumë ekstreme". [9]
Pas nënshkrimit të Traktatit Anglo-Irlandez, MacSwiney e bëri të qartë kundërshtimin e saj të plotë ndaj tij gjatë debateve në Dáil nga dhjetori 1921 deri në janar 1922, duke deklaruar se do të preferonte të rifillonte luftën:
Më 21 dhjetor MacSwiney foli për 2 orë e 41 minuta kundër traktatit, fjalimi më i gjatë i çdo anëtari gjatë debateve, duke kritikuar marrëveshjen nga të gjitha këndvështrimet. Fjalimi i MacSwiney tërhoqi zemërimin e shumë prej TD-ve pro traktatit, mes tyre Arthur Griffith dhe Ernest Blythe . Në fund të fundit, TD-të do të votonin për të miratuar traktatin me një votë prej 64 kundër 57. Rezultati ishte shkatërrues për MacSwiney, dhe më pas, ajo miratoi publikisht kërcënimet e dhunës nga Ushtria Republikane Irlandeze kundër TD-ve pro-traktatit. [3]
Lufta Civile Irlandeze dhe grevat e saj të urisë
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Pavarësisht votës në Dáil për të miratuar traktatin, gjërat nuk do të zgjidheshin atje dhe do të shpërthyen në Luftën Civile Irlandeze, me ndarjen e Ushtrisë Republikane Irlandeze në Ushtrinë Kombëtare (Irlandë) duke mbështetur Shtetin e Lirë irlandez të sapoformuar dhe Anti -Traktati IRA që qëndroi kundër tij. MacSwiney mbështeti IRA kundër Traktatit. [3] Pas vdekjes së Terance, Mary dhe Muriel MacSwiney
filluan një turne shtatë-mujor në Shtetet e Bashkuara, me qëllim të ndërgjegjësimit për kauzën irlandeze në Amerikë. Si pjesë e turneut ajo dha dëshmi në Uashington, DC, përpara Komisionit Amerikan për Kushtet në Irlandë. [3]
Nëntor 1922 grevë urie
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]MacSwiney u arrestua në shtëpinë e Nell Ryan (një shtëpi e sigurt) në Ballsbridge më 4 nëntor 1922 pasi u bastis nga ushtarët e Shtetit të Lirë. Ajo u dërgua në Mountjoy Gaol, ku u internua. Ajo menjëherë hyri në grevë urie . Cumann na mBan organizoi vigjilje jashtë burgut në shenjë proteste ndaj internimit të Marisë dhe të të tjerëve. Lidhja e Mbrojtjes së Grave të Burgosur u formua në gusht 1922 për të mbrojtur të drejtat e tyre. Gjatë grevës së urisë ajo refuzoi vizitat te mjeku. Ajo dha dorëheqjen deri në vdekje dhe të burgosurit nënshkruan një 'Mesazhi nga Mountjoy'. Gjendja e saj ishte kritike dhe asaj iu dha ritet e fundit nga një prift katolik. Qeveria nuk ishte e përgatitur të lejonte që grevistët të vdisnin dhe ajo u lirua. [10]
Greve urie e prillit 1923
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Gjatë rrugës për në funeralin e Liam Lynch, ajo u arrestua kur makina në të cilën ndodhej ndaloi dhe ajo u njoh. Ajo u dërgua me Kathleen O'Callaghan në Kilmainham Gaol . Ajo filloi një tjetër protestë, pa frikë nga vdekja, duke qenë "gati për të". Ata vazhduan të internoheshin (mbaheshin pa akuzë), por u shpjegua se ajo po shpërndante propagandë antiqeveritare. Pas nëntëmbëdhjetë ditësh grevë urie, ajo duhej të lirohej më 30 prill 1923. Guvernatori e lejoi O'Callaghan të shkonte, por qëndroi në një vendim për MacSwiney. Shumica e grave në grevë urie u dërguan në Unionin e Dublinit të Veriut . [11] Grevat e urisë irlandeze të vitit 1923 panë disa mijëra nga 12,000 të burgosur republikanë në grevë urie në burgjet/kampet e internimit irlandez në të gjithë Irlandën, duke protestuar kundër vazhdimit të internimit pa akuzë/gjykim, duke kërkuar lirim të menjëhershëm ose status si të burgosur politikë.
Ajo mbajti vendin e saj në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 1923 dhe së bashku me anëtarët e tjerë të Sinn Féin ajo refuzoi të hynte në Dáil .
Nënkryetari i post-De Valera Sinn Féin
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Familjet në Oireachtas
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Mary MacSwiney". Oireachtas Members Database. Marrë më 24 mars 2012.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ The Times, "Southern Irish Elections", 6 June 1927.
- ^ a b c d e f g h i j k l Murphy, Brian. "MacSwiney, Mary". Dictionary of Irish Biography. Marrë më 1 shkurt 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ a b c Maria Luddy: "MacSwiney, Mary Margaret (1872–1942)", in: Oxford Dictionary of National Biography (Oxford University Press, 2004).
- ^ Murphy, Brian. "MacSwiney, Mary". Dictionary of Irish Biography. Marrë më 1 shkurt 2022.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ McCoole, Sinéad, (2003), No Ordinary Women: Irish Female Activists in the Revolutionary Years, 1900–1923, The University of Wisconsin Press, Madison, WI, p. 30
- ^ Letter from Gen. Maxwell to the Secretary of War, 30 May 1916. Class WO141/19/, PRO, (TNA).
- ^ "Mary MacSwiney". ElectionsIreland.org. Marrë më 24 mars 2012.
{{cite web}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ MacEoin, Uinseann (1997). The IRA in the twilight years: 1923–1948 (PDF). Dublin: Argenta. fq. 203. ISBN 9780951117248. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 17 maj 2020. Marrë më 8 maj 2020 – nëpërmjet Irish Military Archives.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ McCoole, p. 97.
- ^ Lily O'Brennan Diary, 1 May 1923, O'Brennan Papers, UCDAD, P13/1.
Linqe te jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Punime të Mary MacSwiney në Arkivin e Kolegjit Universitar të Dublinit . (IE UCDA P48a).
- Charlotte H. Fallon: Soul of Fire: A Biography of Mary MacSwiney (Tapë: Mercier Press, 1986).
- Fjalimet e MacSwiney më 21 dhjetor 1921 .
Parardhësi P. J. Ruttledge |
Vice President of Sinn Féin with John Madden |
Pasardhësi Margaret Buckley |
- Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës
- Artikuj me stampa shënimesh që shënjestrojnë faqe joekzistuese
- Wikipedia articles with VIAF identifiers
- Wikipedia articles with LCCN identifiers
- Wikipedia articles with ISNI identifiers
- Wikipedia articles with GND identifiers
- Wikipedia articles with BNF identifiers
- Vdekje 1942
- Lindje 1872