Matsya
Matsya ( sanskritisht: मत्स्य , lit. peshku ) është avatari peshk i perëndisë hindu Vishnu . [1] I përshkruar shpesh si i pari nga dhjetë avatarët kryesorë të Vishnus, Matsya përshkruhet se ka shpëtuar njeriun e parë, Manu, nga një përmbytje e madhe. [2] Matsya mund të përshkruhet si një peshk gjigant, shpesh me ngjyrë të artë, ose në mënyrë antropomorfike me bustin e Vishnus të lidhur me gjysmën e pasme të një peshku.
Tregimi më i hershëm i Matsya gjendet në Shatapatha Brahmana , ku Matsya nuk lidhet me ndonjë hyjni të veçantë. Shpëtimtari i peshkut më vonë shkrihet me identitetin e Brahmës në epokën post-Vedike, dhe akoma më vonë, shoqërohet me Vishnun. Legjendat që lidhen me Macjën zgjerohen, evoluojnë dhe ndryshojnë në tekstet hindu. Këto legjenda kanë ngulitur simbolikën, ku një peshk i vogël nën mbrojtjen e Manus rritet dhe bëhet një peshk i madh dhe peshku shpëton njeriun që do të ishte paraardhësi i racës së ardhshme të njerëzimit. [3] Në versionet e mëvonshme, Matsya vret një demon të quajtur Hayagriva, i cili vjedh Vedat, dhe kështu lavdërohet si shpëtimtari i shkrimeve të shenjta. [4]
Përralla i atribuohet me motivin e miteve të përmbytjeve, të zakonshme nëpër kulturat e lashta.
- ^ Bandyopadhyaya, Jayantanuja (2007). Class and Religion in Ancient India (në anglisht). Anthem Press. fq. 136. ISBN 978-1-84331-332-8.
- ^ Valborg, Helen (2007). Symbols of the Eternal Doctrine: From Shamballa to Paradise (në anglisht). Theosophy Trust Books. fq. 313. ISBN 978-0-9793205-1-4.
- ^ Dalal, Roshen (2014-04-18). Hinduism: An Alphabetical Guide (në anglisht). Penguin UK. ISBN 978-81-8475-277-9.
- ^ Ninan, M. M. (2008-06-23). The Development of Hinduism (në anglisht). Madathil Mammen Ninan. fq. 234. ISBN 978-1-4382-2820-4.
- ^ Unknown (1860–1870), Vishnu as Matsya, marrë më 2023-06-11
{{citation}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)