Jump to content

Përmes Pasqyrës

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Përmes Pasqyrës
Kopertina e botimit të parë të Përmes Pasqyrës
AutorLewis Caroll
Titulli origjinalThrough the Looking-Glass
IlustruesJohn Tenniel
ShtetiMbretëria e Bashkuar
GjuhaAnglisht
BotoiMacmillan Publisher
Paraprihet ngaAventurat e Lizës në Botën e Çudirave 

Përmes Pasqyrës dhe Çfarë Gjeti Liza Atje (Anglisht: Through the Looking-Glass, and What Alice Found There, ose shkurt Përmes Pasqyrës) është një roman i vitit 1871 nga Lewis Carroll dhe vazhdim i Aventurat e Lizës në Botën e Çudirave (1865). Liza hyn përsëri në një botë fantastike, këtë herë duke u ngjitur përmes një pasqyre në botën që ajo mund të shohë përtej saj. Atje ajo zbulon se, ashtu si një reflektim, gjithçka kthehet, duke përfshirë logjikën (p.sh. vrapimi ju ndihmon të qëndroni të palëvizshëm, të ecni larg nga diçka ju sjell drejt saj, shahistët janë të gjallë, personazhet e rimës së çerdhes ekzistojnë, etj.).

Përmes Pasqyrës përfshin vargje të tilla si "Jabberwocky" dhe "Trikeku dhe Maragnozi", dhe episodi që përfshin Tweedledum dhe Tweedledee. Pasqyra e cila frymëzoi Carroll mbetet e shfaqur në Charlton Kings, Gloucestershire.

Ishte e para nga tregimet e "Lizës" që fitoi popullaritet të gjerë, dhe nxiti një vlerësim të ri për historinë e saj kur u botua.[1]

Kapitulli i parë: Shtëpia e Pasqyrës: Liza po luan me një kotele të bardhë (të cilën ajo e quan "Snowdrop") dhe një kotele të zezë (të cilën e quan "Kitty") kur mendon se si është bota në anën tjetër të reflektimit të një pasqyre. Duke u ngjitur në pervazin e oxhakut, ajo përkulet në pasqyrën e varur në mur pas oxhakut dhe zbulon, për habinë e saj, se ajo është në gjendje ta përshkojë atë drejt një botë alternative. Në këtë version të reflektuar të shtëpisë së saj, ajo gjen një libër me poezi në pasqyrë, "Jabberwocky", shtypjen e përmbysur të së cilës ajo mund ta lexojë vetëm duke e mbajtur lart pasqyrës. Ajo gjithashtu vëren se pjesët e shahut kanë ardhur në jetë, megjithëse ato mbeten mjaft të vogla që ajo t'i marr.

Liza duke hyrë në pasqyrë.

Kapitulli i dytë - Kopshti i Luleve të Gjalla: Me të dalë nga shtëpia (aty ku kishte qenë një natë e ftohtë, me dëborë), ajo hyn në një kopsht pranveror me diell, ku lulet mund të flasin; ata e perceptojnë Lizën si një "lule që mund të lëvizë". Diku tjetër në kopsht, Liza takohet me Mbretëreshën e Kuqe, e cila tani është me përmasa njerëzore, dhe që bën përshtypje Lizën me aftësinë e saj për të vrapuar me shpejtësi marramendëse.

Kapitulli i tretë - Insektet Përmes Pasqyrës: Mbretëresha e Kuqe e zbulon Lizësnse e gjithë fshati është shtruar në sheshe, si një dërrasë gjigande, dhe ofron për ta bërë Lizën një mbretëreshë, nëse ajo mund të lëvizë deri në rangun e tetë / rreshtit në një ndeshje shahu. Liza vendoset në rangun e dytë si njëra nga ushtarët e Mbretëreshës së Bardhë, dhe fillon rrugëtimin e saj nëpër tabelën e shahut duke hipur në një tren që hidhet mbi rreshtin e tretë dhe direkt në rangun e katërt, duke vepruar kështu me rregullin që ushtarët të mund të përparojnë dy hapësira në lëvizjen e tyre të parë. Ajo arrin në një pyll ku një mushkonjë në depresion i mëson asaj për insektet përmes pasqyrës, krijesa të çuditshme pjesë objekti i pjesës së insekteve (p.sh., bukë dhe flutur, mizë kalë), përpara se të fluturojë larg me trishtim. Liza vazhdon rrugëtimin e saj dhe gjatë rrugës, përshkon "drurin ku gjërat nuk kanë emra". Aty ajo harron të gjitha emrat, përfshirë emrin e saj. Me ndihmën e një dreri të vogël i cili ka harruar edhe identitetin e tij, ajo e bën atë në anën tjetër, ku të dy kujtojnë gjithçka. Duke kuptuar që ai është një drer i vogël, ajo është një njeri dhe se drerat kanë frikë nga njerëzit, ajo mbaron (deri në zhgënjimin e Lizës).

Illustration of Alice meeting Tweedledum and Tweedledee
Liza takon Tweedledum (në qendër) and Tweedledee (djathtas)

Kapitulli i katërt - Tweedledum dhe Tweedledee: Ajo pastaj takon vëllezërit binjakë Tweedledum dhe Tweedledee, të cilët i njeh nga rima e çerdhes. Pasi recitojnë vjershën e gjatë "Trikeku dhe Maragnozi", ata tërheqin vëmendjen e Lizës ndaj Mbretit të Kuq — me zë të lartë gërhitës nën një pemë aty pranë - dhe e provokojnë me qëllim të keqe atë me banderolat e kota filozofike se ajo ekziston vetëm si një figurë imagjinare në ëndrrat e Mbretit të Kuq. Më në fund, vëllezërit fillojnë të luftojnë, vetëm për t'u trembur nga një turmë e madhe, siç parashikon rima e çerdhes për ta.

Illustration of the Red King sleeping against a tree
Mbreti i Kuq duke fjetur

Kapitulli i pestë - Leshi dhe Uji: Liza pastaj takohet me Mbretëreshën e Bardhë, e cila është shumë mendjemprehtë, por krenohet me (dhe demonstron) aftësinë e saj për të kujtuar ngjarjet e ardhshme para se të ndodhin. Liza dhe Mbretëresha e Bardhë përparojnë në rangun e pestë të tabelës së shahut duke kapërcyer një përrua së bashku, por në momentin e kryqëzimit, Mbretëresha shndërrohet në një dele që flet në një dyqan të vogël. Liza së shpejti e gjen veten duke luftuar për të trajtuar leshrat e një varke të vogël, ku delja e mërzit me (dukej) një bërtimje absurde për "crabs" dhe "feather".

Kapitulli i gjashtë - Humpty Dumpty: Pasi kalon edhe një përrua tjetër në rangun e gjashtë, Liza menjëherë takohet me Humpty Dumpty, i cili përveç se feston jo-ditëlindjen e tij, siguron përkthimin e tij të termave të çuditshëm në "Jabberwocky". Në këtë proces, ai e prezanton Lizën me konceptin e fjalëve të përzier, para rënies së tij të pashmangshme.

Kalorësi i Bardhë

Kapitulli i Shtatë - Luani dhe Njëbrirëshi: "Të gjithë kuajt e mbretit dhe të gjithë njerëzit e mbretit" vijnë në ndihmë të Humpty Dumpty, dhe shoqërohen nga Mbreti i Bardhë, së bashku me Luanin dhe Njëbrirëshin, të cilët përsëri fillojnë të veprojnë duke luftuar me njëri-tjetrin. Në këtë kapitull, Lepuri March dhe Kapelabërësi i librit të parë bëjnë një rishfaqje të shkurtër në maskën e "lajmëtarëve anglo-saksonë" të quajtur "Haigha" dhe "Hatta".

Kapitulli i tetë - "Është shpikja ime": Pas lënies së Luanit dhe Njëbrirëshit në luftën e tyre, Liza arrin në rangun e shtatë duke kaluar një përrua tjetër në territorin e pyllëzuar të Kalorësit të Kuq, i cili synon të kapë "ushtarin e bardhë".—Liza— derisa Kalorësi i Bardhë vjen në shpëtimin e saj. Duke e shoqëruar atë nëpër pyll drejt kryqëzimit përfundimtar, Kalorësi reciton një poezi të gjatë të përbërjes së tij të quajtur Haddocks' Eyes dhe vazhdimisht bie nga kali i tij.

Kapitulli i nëntë - Mbretëresha Liza: Duke bërë lamtumirën e Kalorësit të Bardhë, Liza shkel nëpër përruan e fundit, dhe kurorëzohet automatikisht një mbretëreshë, me kurorë duke u materializuar papritmas në kokën e saj (një referencë për promovimin e ushtarin). Ajo së shpejti e gjen veten në shoqërinë e Mbretëreshave të Bardhë dhe të Kuq, të cilët hidhërojnë pamëshirshëm Lizën duke përdorur lojë fjalësh për të prishur përpjekjet e saj për diskutim logjik. Ata pastaj ftojnë njëri-tjetrin në një parti që do të pritet nga Liza e kurorëzuar rishtas - për të cilën vetë Liza nuk kishte njohuri paraprake.

Kapitulli i dhjetë - Dridhja: Liza arrin dhe ulet vetë në festën e saj, e cila shpejt shndërrohet në kaos. Liza në fund rrëmben Mbretëreshën e Kuqe, duke besuar se ajo është përgjegjëse për tërë marrëzitë e ditës, dhe fillon ta trondit.

Kapitulli i njëmbëdhjetë - Zgjimi: Liza zgjohet në kolltukun e saj për të gjetur veten duke mbajtur kotelen e zezë, të cilën ajo i dedikon se ka qenë Mbretëresha e Kuqe së bashku, me një kotele të bardhë që ka qenë Mbretëresha e Bardhë.

Kapitulli i dymbëdhjetë - cila e ëndërroi atë: Historia përfundon me Lizën duke kujtuar spekulimet e vëllezërve Tweedle, që gjithçka mund të ketë qenë një ëndërr e Mbretit të Kuq, dhe që Liza vetë mund të mos jetë më shumë se një provë e imagjinatës së tij. Libri përfundon me rreshtin "Jeta, çfarë është vetëm një ëndërr?"

  1. ^ Carpenter, Humphrey (1985). Secret Gardens: The Golden Age of Children's Literature (në anglisht). Houghton Mifflin. fq. 68. ISBN 978-0-395-35293-9.