Pedagogjia personaliste
Pedagogjia personaliste ose pedagogjia e personalitetit është një drejtim pedagogjik që e ka origjinën në Gjermani. Ky drejtim u paraqit si shprehje e pakënaqësisë ndaj Pedagogjisë së Herbartit (herbartianizmit), pedagogjisë sociale dhe asaj individuale. Për pedagogjinë personaliste, problem qendror i pedagogjisë, arsimit dhe edukimit është personaliteti i fëmijës, gjë që nuk ndodh në konceptet e përmendura pedagogjike, dhe, sipas tyre, ky duhet të jetë problemi qendror i pedagogjisë, arsimit dhe edukimit si veprimtari praktike.[1]
Përmbledhje[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Përfaqësuesit kryesorë të pedagogjisë personaliste janë pedagogët gjermanë: Hugo Gaudig (1860-1923), Heinrich Scharrelmann (1871-1940), Fritz Gansberg (1871-1950), si dhe disa të tjerë.
Hugo Gaudig është autor i veprës me titull "Shkolla në shërbim të personalitetit në zhvillim." (Die Schule im Dienste der werdenden Persönlichkeit) [2]
Ky drejtim pedagogjik mbështetet nga personalizmi, në kuptimin që vendi qendror në psikologji i takon personalitetit. Një kuptim i tillë përkrahet, për shembull, nga psikologu gjerman V. Stern. Duke u marrë me psikologjinë diferenciale, ai i kushton rëndësi universale personalitetit dhe karakteristikave të tij individuale. Pavarësisht nga shumë komponentë përbërës, personaliteti është gjithmonë një tërësi e vetme.
Personaliteti duhet të jetë qendra e të gjithë arsimit. Tani në shoqëri, një person nuk është i lirë. Ai nuk është e lirë as në arsimin dhe edukimin e tij aktual. Arsimi dhe edukimi aktual (shkolla, mësimdhënia) bazohet në autoritarizëm. Aty nuk ka liri, dhe thelbi i arsimit është në lirinë e plotë të individit. Njeriu, për vete, duhet të jetë masa e të gjitha gjërave dhe atij mund t'i kërkesa nga jashtë. Liria e individit - si në shoqëri ashtu edhe në arsim - është universale dhe me asgjë dhe në emër të asgjëje nuk mund të pengohet. Autonomia e personalitetit është një ideal që duhet të synohet në arsim.
Përmbajtja e arsimit, përmbajtja e punës në shkollë dhe mësimdhënie, duhet të jetë në funksion të arsimit lirë – zhvillimit të personalitetit. Ka vlera të qëndrueshme kulturore dhe shpirtërore. Ato si përmbajtje duhet t'i vihen në dispozicion njeriut dhe njëkohësisht duhet respektuar ajo që i intereson personit bashkë me dëshirat e tij të veçanta. Prandaj, planet dhe programet nuk mund të përshkruhen paraprakisht, përmbajtja e edukimit dhe arsimit (dhe mësimdhënies) nuk mund të përcaktohet pavarësisht nga personi për të cilin ato synohen. E gjitha varet nga zgjedhja e lirë e secilit person.
Personaliteti është një qenie shpirtërore dhe për këtë arsye zhvillimi shpirtëror i personalitetit ka përparësi. Mbi këto baza përfaqësuesit e këtij drejtimi pedagogjik kritikojnë natyralizmin pedagogjik dhe pedagogjinë individuale. Sipas mendimit të tyre, këto drejtime pedagogjike i kushtojnë shumë rëndësi natyrës së fëmijës.
Në këtë konceptim të pedagogjisë dhe arsimit, asimtari ka një rol të rëndësishëm, por vetëm me kusht që të jetë edhe një person i plotë dhe unik. Vetëm në atë rast mësimdhënësi mund të jetë shembull për nxënësit e tij, për personalitetin e tyre.
Ky konceptim i arsimit dhe edukimit, duke idealizuar personalitetin, vetëzhvillimin e tij, lirinë e tij të zhvillimit, është romantiko-utopian në shumë mënyra. Krijuesit e saj besonin se duke arsimuar dhe edukuar individë të lirë, ata mund të çlirojnë individët në shoqëri, se ata mund të zgjidhin marrëdhëniet midis individit dhe komunitetit në mënyrë më të drejtë dhe kështu të arrijnë çlirimin e plotë shoqëror të individit.
Duke injoruar plotësisht komponentin social në zhvillimin e personalitetit, ky koncept pedagogjik është i njëanshëm dhe redukcionist.
Shumica e përpjekjeve praktike për të arritur arsimin e lirë nisën nga idetë themelore të pedagogjisë personaliste.
Megjithatë, njëfarë roli pozitiv luajti edhe pedagogjia personaliste në luftën e saj kundër shkollës së vjetër (kundër shablloneve dhe stereotipeve në punën e saj, kujdesi vetëm për studentin mesatar, përshtatja e gjithçkaje me një nxënës/tudent imagjinar, etj.), kundër nacionalizimit (etatizimit) të shkollave, kundër autoritarizmit të shkollës, kundër krijimit të shkollave masive popullore dhe, veçanërisht, luftimit të elementëve militaristë në arsim (karakteristikë e Gjermanisë së asaj kohe). [1]
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ a b "Personalistička pedagogija". Hrvatska enciklopedija (mrežno izdanje) (në kroatisht). Zagreb (Kroacia): Leksikografski zavod Miroslav Krleža. 2021. 47741. Marrë më 5 shkurt 2022..
- ^ Hugo Gaudig: Die Schule im Dienste der werdenden Persönlichkeit. Band 1 & 2, Quelle & Meyer, Leipzig 1917.