Pleurati III

Pleurati III ( Greqishtja e Lashtë : Πλευρᾶτος; sundoi rreth vitit 205 - 181 pes ) ishte një sundimtar i mbretërisë ilire nën dinastinë Labeatan . ^[1] Ai ishte i biri i Skerdilaidit . Pleurati vazhdoi politikën pro-romake të babait të tij edhe më me vendosmëri, aq sa besnikëria e tij ndaj Romës ishte e njohur, madje edhe për dinastët tjerë. Ai arriti të zgjasë kufijtë e Shtetit Ilir në jug kur u shpërblye me tokën e aneksuar nga Filipi V i Maqedonisë . Ai u bë një nga mbretërit më të shquar ilirë të kohës për shkak të besnikërisë ndaj romakëve. ^[2] Pleurati u pasua nga djali i tij Genti. ^[3]

Biografia

Pleurati është renditur në mesin e palëve në Traktatin e Foenikes në 205 para Krishtit. Ka dëshmi se Pleurati mund të ketë mbretëruar me babanë e tij si bashkë-regjentë para vitit 205 para Krishtit. ^[4] Ai mund të ketë qenë duke u përgatitur për të ardhmen e tij si mbreti i vetëm i Shtetit Ilir. Nga viti 200 para Krishtit Pleurati po sundonte i vetëm kur u shfaq në selinë romake në Dasareti duke ofruar për të ndihmuar ekspeditën kundër Maqedonisë . Konsulli romak P. Sulpicius Galba e refuzoi ofertën por premtoi se do të kërkonte ndihmën e Pleuratit kur ushtria e tij të ishte në Maqedoni. Pleurati ishte aleat me Baton e Dardanisë, dhe ata të dy pushtuan Maqedoninë në 199 para Krishtit. Edhe pse Pleurati pushtoi territoret e Filipit V të paktën një herë, kontributi i tij në fitoren romake në 197 para Krishtit do të dukej të ishte minimal. ^[5] Kryesisht ishte Bato ai që u shkaktoi dëme Maqedonasve dhe u bë një kërcënim më i madh për kufijtë e tyre veriorë.

Sidoqoftë, në vitin 196 para Krishtit Pleurati u shpërblye me posedimin e rajonit strategjik të Lynkestis, i cili kishte qenë në duart e Maqedonisë për gati dy shekuj pas humbjes së Bardhyllis në 358 para Krishtit. Shtetit Ardian iu dha gjithashtu kontrolli mbi Parthinin Ilir, ishaleatë romakë në luginën e Shkumbinit dhe qytetet në Iliri të cilat ishin nënshtruar nga Filipi. ^[6] Më parë ai ndoshta kishte marrë disa rajone të kontrolluara më parë nga Shteti Ardian dhe të aneksuar nga Filipi, megjithëse kjo nuk është e sigurt. ^[7] Kjo u vuri nën kontrollin e Pleuratit, rrugën për të sulmuar Maqedoninë nga perëndimi, por qëllimi romak ishte më shumë të mohonte kontrollin ndaj Maqedonisë sesa të sinjalizonte respektin e tyre për Pleuratin. Bato nga ana tjetër nuk iu dha asnjë fitim territorial, siç ishte Paeonia të cilën Dardanët e kishin dëshiruar prej kohësh.

Nga 189 pes ai u konsiderua si një nga mbretërit klientë më idealë të romakëve. ^[8] në të njëjtin vit mbreti i Pergamit dhe një aleat i vjetër i romakëve, Eumenes, u ankua në Senat se Pleurati nuk kishte merituar aq shumë rritje të fuqisë së tij në Iliri . Euemenes këmbënguli se Pleurati në fakt nuk bëri asgjë për romakët, merita e tij e vetme qëndronte në faktin se ai nuk u shkaktoi atyre ndonjë dëm. ^[9] Sido që të jetë, Pleurati u bë i famshëm për atë që kishte fituar nga besnikëria ndaj romakëve, dhe Polybius raporton se në këmbim të mos bërit asgjë, ai u bë më i madhi nga sundimtarët e Ilirisë. ^[10] Pleurati gjithashtu kishte Dalmatët në Ilirinë veriore nën kontrollin e tij, të cilat më vonë fituan pavarësinë e tyre kur Genti erdhi në fron.

Një pjesë e autoritetit të Pleuratit, ose në të vërtetë pjesa më e madhe e tij, bazohej në një flotë relativisht të fortë me lemba. Pleurati u lejua të plaçkiste dhe shkatërronte bregdetin e Aetloia me gjashtëdhjetë lembi gjatë raundit tjetër të luftës në 189 para Krishtit, por nuk mori asnjë fitim territori në përfundim të armiqësive. ^[11] Kjo pa dyshim është bërë me dijeninë e romakëve apo edhe në emër të tyre. Në 181 para Krishtit Pleuratus vdiq dhe u pasua nga djali i tij, Gentius . Ndryshe nga Pleuratus, Gentius zhvilloi marrëdhënie të këqija me Romën dhe më në fund luftoi kundër tyre në Luftën e Tretë Ilire . ^[12] Pleuratus kishte tre djem, Gentius dhe Plator, ndërsa Caravantius ishte vetëm djali i gruas së tij Eurydice. ^[13]

Shih edhe

Bibliografia

Dzino, Danijel (2010). Illyricum in Roman Politics, 229 BC–AD 68. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-19419-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
Šašel Kos, Marjeta (2007). "The Illyrian King Ballaeus – Some Historical Aspects". përmbledhur nga Berranger, Danièle; Centre de recherches sur les civilisations antiques (red.). Épire, Illyrie, Macédoine: Mélanges offerts au Professeur Pierre Cabanes. Presses Universitaire Blaise Pascal. fq. 135. ISBN 978-2-84516-351-5. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Referime

^ Dzino 2010.
^ Épire, Illyrie, Macédoine: mélanges offerts au professeur Pierre Cabanes By Danièle Berranger, Pierre Cabanes, Danièle Berranger-Auserve
^ Šašel Kos 2007.
^ The Illyrians - John Wilkes pg:170
^ Épire, Illyrie, Macédoine: mélanges offerts au professeur Pierre Cabanes By Danièle Berranger, Pierre Cabanes, Danièle Berranger-Auserve
^ Livy 33.34 10-11
^ Livy 27.30.13
^ Polybius 21.11, 7-8
^ Polybius 21.21 3-4
^ The Illyrians - John Wilkes pg:171
^ Livy 38.7.2
^ The Illyrians to the Albanians - Neritan Ceka, p.142
^ Rome's Mediterranean empire: books forty-one to forty-five and the Periochae By Livy, Jane D. Chaplin, p.147

[FOOTNOTEDzino2010-1] Dzino 2010.

[2] Épire, Illyrie, Macédoine: mélanges offerts au professeur Pierre Cabanes By Danièle Berranger, Pierre Cabanes, Danièle Berranger-Auserve

[FOOTNOTEŠašel_Kos2007-3] Šašel Kos 2007.

[4] The Illyrians - John Wilkes pg:170

[5] Épire, Illyrie, Macédoine: mélanges offerts au professeur Pierre Cabanes By Danièle Berranger, Pierre Cabanes, Danièle Berranger-Auserve

[6] Livy 33.34 10-11

[7] Livy 27.30.13

[8] Polybius 21.11, 7-8

[9] Polybius 21.21 3-4

[10] The Illyrians - John Wilkes pg:171

[11] Livy 38.7.2

[12] The Illyrians to the Albanians - Neritan Ceka, p.142

[13] Rome's Mediterranean empire: books forty-one to forty-five and the Periochae By Livy, Jane D. Chaplin, p.147

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]