Shinzo Abe

Përpunoni lidhje
Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Shinzo Abe
安倍 晋三
Shinzo Abe, 2014
Kryeministri i Japonisë
Në detyrë
26 dhjetor 2012 – 16 shtator 2020
Monarku
ZëvendësTarō Asō
Paraprirë ngaYoshihiko Noda
Pasuar ngaYoshihide Suga
Në detyrë
26 shtator 2006 – 26 shtator 2007
MonarkuAkihito
Paraprirë ngaJunichirō Koizumi
Pasuar ngaYasuo Fukuda
President i Partisë Liberale Demokratike
Në detyrë
26 shtator 2012 – 14 shtator 2020
ZëvendësMasahiko Kōmura
Sekretar i përgjithshëmShigeru Ishiba
Sadakazu Tanigaki
Toshihiro Nikai
Paraprirë ngaSadakazu Tanigaki
Pasuar ngaYoshihide Suga
Në detyrë
20 shtator 2006 – 26 shtator 2007
Sekretar i përgjithshëmTsutomu Takebe
Hidenao Nakagawa
Tarō Asō
Paraprirë ngaJunichiro Koizumi
Pasuar ngaYasuo Fukuda
Kreu i opozitës
Në detyrë
26 shtator 2012 – 26 dhjetor 2012
MonarkuAkihito
KryeministriYoshihiko Noda
Paraprirë ngaSadakazu Tanigaki
Pasuar ngaBanri Kaieda
Kryesekretari i kabinetit
Në detyrë
31 tetor 2005 – 26 shtator 2006
KryeministriJunichiro Koizumi
Paraprirë ngaHiroyuki Hosoda
Pasuar ngaYasuhisa Shiozaki
Të dhëna vetjake
U lind më
安倍晋三 (Abe Shinzō?)

21 shtator 1954
Tokio, Japoni
Vdiq më8 korrik 2022
Nara, Japoni
Partia politike party Liberale Demokratike
Bashkëshortja/etAkie Abe (m.1987)
Prindërs
Shkollimi

Shinzo Abe, (Japonisht: 安倍 晋三, Abe Shinzō; lindi më 21 shtator 1954 - vdiq më 8 korrik 2022) është një politikan japonez që shërbeu si Kryeministër i Japonisë dhe President i Partisë Liberal Demokratike (PLD) nga viti 2006 deri më 2007 dhe përsëri nga viti 2012 deri më 2020. Abe shërbeu gjithashtu si Kryesekretar i Kabinetit nga viti 2005 deri më 2006 dhe ishte shkurtimisht Kreu i opozitës në vitin 2012.

Ai u konfirmua si kryeministër nga një sesion i veçantë i Dietës Kombëtare, duke u bërë, në moshën 52 vjeç, kryeministri më i ri i Japonisë pas luftës, dhe i pari që kishte lindur pas Luftës së Dytë Botërore. Abe dha dorëheqjen si kryeministër pas një viti në detyrë, duke përmendur komplikime mjekësore nga koliti ulceroz, menjëherë pasi partia e tij humbi zgjedhjet e Dhomës së Këshilltarëve të atij viti. Ai u zëvendësua nga Yasuo Fukuda, i cili u bë i pari në një seri prej pesë kryeministrash të cilët secili nuk arriti të mbante detyrën për më shumë se gjashtëmbëdhjetë muaj.

Pasi u shërua nga sëmundja e tij, Abe bëri një rikthim të papritur politik, duke mundur ish Ministrin e Mbrojtjes Shigeru Ishiba në një votim për t'u bërë President i PLD-së për herë të dytë në shtator 2012.

Në gusht të vitit 2020, duke përmendur një ringjallje të rëndësishme të kolitit të tij ulçeroz, Abe njoftoi se do të tërhiqej nga politika. Ai dha tenderin e tij më 16 shtator, pasi Dieta zgjodhi Sekretarin e Shefit të Kabinetit Yoshihide Suga si pasardhësin e tij.[1]

Më 8 korrik 2022, Abe u vra nga një ish-marinar i Forcave Vetëmbrojtëse Detare të Japonisë ndërsa mbante një fjalim fushate në Nara përpara zgjedhjeve të 10 korrikut.[2][3] Sipas hetimeve të policisë, Abe ishte në shënjestër të të dyshuarit për shkak të lidhjeve të tij të perceptuara me Kishën e Unifikimit, një lëvizje e re fetare e themeluar në Korenë e Jugut.[4]

Jeta e hershme dhe edukimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Familja Abe në vitin 1956: nëna e tij Yōko Abe, Shinzo Abe në moshën dy vjeçare (majtas), babai i tij Shintarō Abe dhe vëllai i tij i madh Hironobu

Shinzo Abe lindi në Tokio në një familje të shquar politike me ndikim të rëndësishëm ekonomik gjatë gjithë Japonisë së para luftës, kohës së luftës dhe pasluftës. Familja e tij është me origjinë nga Prefektura Yamaguchi, dhe vendbanimi i regjistruar i Abe (honseki chi) është Nagato, Yamaguchi.

Gjyshi i tij nga nëna Nobusuke Kishi ishte de facto "mbreti ekonomik" i Kinës së pushtuar, Korenë dhe Manchukuo, një shtet kukull japonez në Kinën Veriore, gjatë Luftës së Dytë Botërore. Në fund të luftës, Kishi do të gjykohej si një kriminel lufte, por politika e Komandantit Suprem për Fuqitë Aleate që kontrolluan Japoninë pas luftës ndryshoi përfundimisht dhe u bë më antikomuniste, dhe Kishi u lirua nga Burgu Sugamo. Në librin e tij Utsukushii Kuni e (Drejt një vendi të bukur), Abe shkruajti: "Disa njerëz e tregonin gjyshin tim si 'i dyshuar për kriminel lufte të Klasit A', dhe unë ndjeva një zmbrapsje të fortë. Për shkak të kësaj përvoje, mund të jem bërë të lidhur emocionalisht me 'konservatorizmin', përkundrazi".[5] Kishi vazhdoi të themelojë Partinë Demokratike, një pararendëse të Partisë Liberale Demokratike të sotme dhe shërbeu si Kryeministër i Japonisë nga viti 1957 deri më 1960.

Gjyshi i tij nga babai Kan Abe ishte një pronar toke Yamaguchi i cili shërbeu në Shtëpinë e Përfaqësuesve gjatë Luftës së Dytë Botërore, ndërsa babai i tij Shintaro Abe shërbeu në Dhomën e Përfaqësuesve nga viti 1958 deri më 1991, me postet si Kryesekretar i Kabinetit, Ministri i Tregtisë Ndërkombëtare dhe Industrisë, dhe Ministri i Punëve të Jashtme. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Shintaro doli vullnetarisht të ishte një pilot kamikaze por lufta përfundoi para se ai të përfundonte trajnimin.[6]

Abe ndoqi Shkollën Fillore Seikei, Shkollën e Mesme të Mesme Seikei dhe Shkollën e Mesme të Lartë Seikei. Ai studioi administratën publike dhe u diplomua me një diplomë bachelor në shkenca politike në Universitetin Seikei në vitin 1977. Ai më vonë u transferua në Shtetet e Bashkuara dhe studioi politikën publike në University of Southern California për tre semestra. Në prill 1979, Abe filloi të punojë për Kobe Steel. Ai u largua nga kompania në vitin 1982 dhe ndoqi një numër pozicionesh qeveritare duke përfshirë ndihmësin ekzekutiv të Ministrit për Punët e Jashtme, sekretarin privat të kryetarit të Këshillit të Përgjithshëm të PLD-së dhe sekretarin privat të sekretarit të përgjithshëm të PLD-së.

Karriera[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ai ishte përgjegjës për Abenomics, një paketë e stimujve të taksave dhe Monetar nisur për të hequr ekonominë japoneze nga stanjacioni dhe të rënduar nga një borxh të madh publik. Ndër qëllimet e tij politike për të ndryshuar kushtetutën për të lejuar forcat japoneze për të ndërmarrë veprime ushtarake edhe pa praninë e një kërcënimi të drejtpërdrejtë në kufijtë e saj kombëtare në mbrojtje të aleatëve nën sulm. Në listën e Forbes e njerëzve më të fuqishëm në botë zë pozitën e 41-të. E 'ishte udhëheqësi i parë i huaj që do të marrë nga presidenti i ri i Shteteve të Bashkuara Donald Trump menjëherë pas zgjedhjes së tij më 9 nëntor. gusht 21, 2016 mori pjesë në ceremoninë e mbylljes së Lojërave Olimpike në Rio, maskuar si Super Mario, protagonist i lojës Nintendo për të promovuar Lojërat Olimpike Tokyo 2020.

Jeta personale[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Abe dhe gruaja e tij Akie me Donald Trump dhe gruan e tij Melania Trump

Vëllai i madh i Abe, Hironobu Abe, u bë president dhe drejtues ekzekutiv i Mitsubishi Shōji Packaging Corporation, ndërsa vëllai i tij i vogël, Nobuo Kishi, u bë Zëvendës-Ministër i Lartë për Punët e Jashtme.

Abe u martua me Akie Matsuzaki, një shoqëruese dhe ish-radio disc jockey, në vitin 1987. Ajo është vajza e presidentit të Morinaga, një prodhues çokollate. Ajo është e njohur gjerësisht si "partia e brendshme e opozitës" për shkak të pikëpamjeve të saj të hapura, të cilat shpesh bien në kundërshtim me ato të burrit të saj. Pas veprimit të parë të burrit të saj si kryeministër, ajo hapi një Izakaya organike në rrethin Kanda të Tokios, por nuk është aktive në menaxhim për shkak të nxitjes së vjehrrës së saj.[7] Çifti nuk ka fëmijë, pasi i janë nënshtruar trajtimeve të pasuksesshme të pjellorisë në martesën e tyre.

Përveç gjuhës së tij amtare japonisht, Abe flet anglisht.[8][9][10]

Vrasja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Artikulli kryesor: Vrasja e Shinzo Abe

Më 8 korrik 2022, Abe u qëllua teksa mbante një fjalim fushate në Nara.[11][12][13] Ai po mbështeste kolegun e partisë LDP-së Kei Satō për zgjedhjet e Dhomës së Këshilltarëve.[2]

Vrasësi përdori një armë zjarri të bërë vetë, e cila qëlloi dy të shtëna, e para duke e goditur Abe në qafë dhe e dyta duke e goditur atë për vdekje në zemër.[14] Një burrë 41-vjeçar i quajtur Tetsuya Yamagami, një ish-marinar i Forcave Vetëmbrojtëse Detare të Japonisë i cili shërbeu për tre vjet nga 2002 deri në 2005, u arrestua pas të shtënave dhe më vonë rrëfeu në policinë lokale. Yamagami deklaroi se ai kishte inat kundër Kishës së Unifikimit dhe qëlloi Abe sepse ai besonte se "grupi fetar dhe Abe ishin të lidhur." fakti që nënës së tij iu la truri nga grupi fetar dhe falimentoi. Ai gjithashtu deklaroi se e vrau Abe sepse besonte se ish-kryeministri ishte ai që përhapi fenë në Japoni. Yamagami tha se ai "nuk kishte mëri kundër bindjeve politike të Abe".

Abe u dërgua me urgjencë në Spitalin Universitar Mjekësor Nara në Kashihara, ku u shpall i vdekur në orën 17:03 JST.[2][15] Para mbërritjes së tij në spital, Abe nuk kishte shfaqur asnjë shenjë vitale. Pavarësisht nga një transfuzion prej 100 njësive gjaku, humbja e gjakut ishte shumë e madhe dhe përpjekjet për të ringjallur Abe dështuan.[16][17] Ai ishte 67 vjeç në momentin e vdekjes.[13]

Në përgjigje të të shtënave dhe vdekjes së tij të mëvonshme, shumë udhëheqës të pranishëm dhe ish-botërorë shprehën simpatitë dhe mbështetjen e tyre për Abe.[18] Trupi i tij u kthye në Tokio një ditë pas vrasjes së tij dhe varrimi i tij ishte caktuar për 12 korrik 2022.[19]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ "Suga announces candidacy for race to succeed PM Abe". The Mainichi Shimbun (në anglisht). 2 shtator 2020. Arkivuar nga origjinali më 2 shtator 2020. Marrë më 2 shtator 2020.
  2. ^ a b c Takahara, Kanako; Otake, Tomoko; Martin, Alex K. T. (8 korrik 2022). "Former Prime Minister Shinzo Abe dies after being shot in Nara". The Japan Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2022. Marrë më 11 korrik 2022.
  3. ^ "Shinzo Abe: World leaders express shock over assassination". BBC News (në anglisht). 2022-07-08. Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2022. Marrë më 11 korrik 2022.
  4. ^ "Assassin may have killed Abe as revenge against religious group that bankrupted his mother", Washington Post (në anglisht), 9 korrik 2022, marrë më 11 korrik 2022
  5. ^ "Formed in childhood, roots of Abe's conservatism go deep", The Japan Times, 26 December 2012
  6. ^ "Shintaro Abe, Japanese Politician And Ex-Cabinet Aide, Dies at 67", James Sterngold, The New York Times, 16 maj 1991
  7. ^ "Akie Abe not afraid to speak her mind". Japan Today (në anglisht). 4 janar 2014. Marrë më 15 janar 2014.
  8. ^ "Shinzo Abe Addresses Australian Parliament (July 8, 2014)". YouTube (në anglisht). Malcolm Farnsworth. Marrë më 15 dhjetor 2018.
  9. ^ "Prime Minister Shinzo Abe of Japan's Address to a Joint Meeting of Congress". YouTube (në anglisht). John Boehner. Marrë më 15 dhjetor 2018.
  10. ^ "Davos 2014 – The Reshaping of the World Vision from Japan". YouTube (në anglisht). World Economic Forum. Marrë më 15 dhjetor 2018.
  11. ^ McNurry, Justin (8 korrik 2022). "Shinzo Abe death: shock in Japan at killing of former PM during election campaign". The Guardian (në anglisht). Marrë më 10 korrik 2022.
  12. ^ "安倍晋三元首相死亡 奈良県で演説中に銃で撃たれる". NHK (në japonisht). Tokyo, Japan. 8 korrik 2022. Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2022. Marrë më 8 korrik 2022.
  13. ^ a b "Shinzo Abe, Japan's Longest-Serving Prime Minister, Dies at 67". The New York Times (në anglisht). 8 korrik 2022. Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2022. Marrë më 8 korrik 2022.
  14. ^ McDougall, Jake Adelstein,AJ (8 korrik 2022). "Japan's Shinzo Abe Fatally Shot in the Heart With 'Homemade Gun'". The Daily Beast (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2022. Marrë më 11 korrik 2022.
  15. ^ Dutton, Jack; Giella, Lauren; Roos, Meghan (8 korrik 2022). "Shinzo Abe Assassination Live Updates: Rio Olympics appearance remembered". Newsweek (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2022. Marrë më 11 korrik 2022.
  16. ^ "Shinzo Abe: Gunman admits shooting dead former Japanese prime minister, police say" (në anglisht). Sky News. Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2022. Marrë më 11 korrik 2022.
  17. ^ "Shinzo Abe Dies After Being Shot: Latest Updates". Time (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2022. Marrë më 11 korrik 2022.
  18. ^ Watsom, Kathryn (8 korrik 2022). "World leaders mourn assassination of "friend" Shinzo Abe" (në anglisht). CBS News. Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2022. Marrë më 11 korrik 2022.
  19. ^ "Shinzo Abe death live updates: Shinzo Abe's body arrives in Tokyo, funeral on Tuesday". The Times of India (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 9 korrik 2022. Marrë më 11 korrik 2022.
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Shinzo_Abe&oldid=2466642"