Slobodna Dalmacija
Slobodna Dalmacija ( lit. Dalmacia e lirë) është një gazetë e përditshme kroate e botuar në Split .
Historiku
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Numri i parë i gazetës me titull, Slobodna Dalmacija, u botua më 17 qershor 1943 nga partizanët e Titos në një hambar të braktisur prej guri [1] në Mosor, një mal afër Splitit, ndërsa qyteti ishte i pushtuar nga ushtria italiane. Gazeta u botua më vonë në vende të ndryshme derisa Spliti u çlirua më 26 tetor 1944. Nga dita e nesërme, Slobodna Dalmacija, është botuar në Split.
Edhe pse fillimisht u pa si një gazetë rajonale strikt dalmat, gjatë dekadave në vijim, Slobodna Dalmacija, u shndërrua në një nga gazetat ditore më të mëdha dhe më të lexuara të Jugosllavisë, ku tirazhi i saj arriti kulmin në fund të viteve 1980. Slobodna Dalmacija ia detyronte shumë këtë sukses seksionit të tij të humorit . Shumë nga humoristët më të njohur kroatë, si Miljenko Smoje, Đermano Ćićo Senjanović dhe treshja që më vonë themeloi Feral Tribune, filluan karrierën e tyre atje.
Një arsye tjetër për këtë sukses ishte politika editoriale e Joshko Kulushiqit, i cili përdori rënien e komunizmit për të lejuar gazetën të shndërrohej në një forum për ide të reja politike. Në fillim të viteve 1990, Slobodna Dalmacija, krijoi një reputacion si një gazetë me një grup kolumnistësh të larmishëm politikisht, si me prirje të majtë ashtu edhe nga ata që mbështesnin qeverinë. [2] [3] Megjithatë, Bashkimi Demokratik Kroat i krahut të djathtë në pushtet u përpoq ta diskreditonte atë, duke i quajtur gazetarët shumë "liberalë", "komunistë" ose "jugosllavë". Në atë kohë ai kishte një tirazh prej 90.000 deri në 100.000 kopje. [2]
Në vitin 1992, qeveria nisi procedimet kundër gazetës, e cila përfundimisht do të rezultonte në një nga skandalet më famëkeqe në historinë e fundit kroate. Slobodna Dalmacija, u privatizua, gjë që rezultoi në Miroslav Kutle, një biznesmen nga Zagrebi, që u bë pronari i ri. Pas një përpjekjeje të shkurtër për të parandaluar dorëzimin me grevë, gazeta u mor zyrtarisht në mars 1993. [2] [3]
Pas përfundimit të luftës në vitin 1995, Slobodna Dalmacija u përball me probleme të rënda financiare. Në fund të viteve 1990 gazeta u mor sërish nga qeveria. Megjithatë, ajo ruajti qëndrimin e saj të dallueshëm nacionalist të vijës së ashpër, edhe gjatë vitit të parë të qeverisë së qendrës së majtë të kryeministrit Ivica Raçan . [3]
Në vitin 2005, Slobodna Dalmacija, u riprivatizua sërish. Kësaj radhe ai iu shit Europapress Holding, duke u bërë një gazetë motër e Jutarnji listit. [4]
Në vitin 2014 ajo u ble nga Marijan Hanžeković së bashku me EPH dhe u bë më shumë një gazetë e krahut të djathtë. Ka pasur situata ku gazetarëve të orientuar nga e majta i është ndaluar të shkruajnë çfarë të duan (si p.sh. Damir Pilić në 2015). EPH shkarkoi gazetarë nga spektri liberal si Boris Dežulović ), ndërsa disa gazetarë të ekstremit të djathtë u punësuan. [5]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Znate li kako sada izgleda objekt u kojem je na Mosoru tiskan prvi broj Slobodne Dalmacije?". dalmacijadanas.hr (në kroatisht). 20 janar 2019. Marrë më 6 shkurt 2020.
- ^ a b c "Civil and Political Rights in Croatia". hrw.org. Human Rights Watch. 1 tetor 1995.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c Saric, Ljiljana; Gammelgaard, Karen; Ra Hauge, Kjetil, red. (2012). Transforming National Holidays: Identity discourse in the West and South Slavic countries, 1985-2010. John Benjamins Publishing. fq. 129. ISBN 9789027272973.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Giulio Sicurella, Frederico (2020). Speaking for the Nation: Intellectuals and nation-building in the post-Yugoslav space. John Benjamins Publishing Company. fq. 75. ISBN 9789027261076.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Dorić, Petar (2016). "Croatia" (PDF). freedomhouse.org. Freedom House. fq. 6.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)