Akira Toriyama: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
Shtova daten e vdekjes.
No edit summary
Rreshti 1: Rreshti 1:
{{Infobox person
[[Skeda:Akira21.jpg|parapamje|Akira Toriyama]]
| native_name = 鳥山明
'''Akira Toriyama''' lindi më datë [[5 prill]] [[1955]] në Kjusju të [[Japonia|Japonis]]ë dhe vdiq më 1 Mars 2024. Artist [[manga]]sh. Veprimtaria e tij është shumë e gjërë. Përveç se shkrimit të mangave ai ka marrë pjesë në hartimin e shumë lojrave për [[konzola|konzolën]] [[Nintendo Entertainment System|NES]], [[Super Nintendo|SNES]], [[PlayStation]], [[PlayStation 2]], [[X-Box]] etj. Gjithashtu ai ka shkruar edhe libra për fëmijë si Toccio the Angel (ëngjëlli Tocio).
| native_name_lang = ja
| image = Akira21.jpg
| caption =
| birth_date = 5 prill 1955
| birth_place = [[Kiyosu (qytezë)|Kiyosu]], [[Prefektura Aichi|Aichi]], Japoni
| death_date = 1 mars 2024 (68 vjet)
| death_place = Japoni
| occupation = {{hlist|[[Mangaka]]|dizajner i personazhit|dizajner modeli}}
| years_active = 1978–2024
| employer = [[Shueisha]]
| known_for = {{hlist|''[[Dragon Ball]]''|[[Lista e veprave nga Akira Toriyama|vepra të tjera]]}}
| spouse = {{Marriage|Yoshimi Katō|1982}}
| children = 2
| awards = {{plainlist|
*[[Shogakukan Manga Award]] (1981)
*[[Ordre des Arts et des Lettres]] (2019)
}}
| signature = Signature of Akira Toriyama.svg
}}
'''Akira Toriyama''' ([[Gjuha japoneze|Japonisht]]: 鳥山明, [[Romanizimi Hepburn|Hepburn]]: ''Toriyama Akira'', 5 prill 1955 - 1 mars 2024) ishte një [[Mangaka|artist manga]] dhe stilist i personazheve japonez. Ai së pari arriti njohjen kryesore për krijimin e serialit popullor manga ''[[Dr. Slump]]'', përpara se të vazhdonte të krijonte ''[[Dragon Ball]]'' (vepra e tij më e famshme) dhe të vepronte si dizajnues i personazheve për disa video lojëra të njohura si seritë ''[[Dragon Quest]]'', ''[[Chrono Trigger]]'', dhe ''[[Blue Dragon (video lojë)|Blue Dragon]]''. Toriyama u konsiderua si një nga autorët më të rëndësishëm në historinë e mangës me veprat e tij shumë me ndikim dhe popullor, veçanërisht ''Dragon Ball'', të cilin shumë artistë manga e citojnë si burim frymëzimi.


Ai fitoi [[Shogakukan Manga Award]] 1981 për mangën më të mirë ''[[shōnen]]'' me ''Dr. Slump'', dhe vazhdoi të shiti mbi 35 milionë kopje në Japoni. Ai u përshtat në një seri anime të suksesshme, me një anime të dytë të krijuar në 1997, 13 vjet pas përfundimit të mangës.
⚫
== Veprat letrare ==

* [[Dragon Ball]]
Seriali i tij i ardhshëm, ''Dragon Ball'', do të bëhej një nga mangët më të njohura dhe më të suksesshme në botë. Pasi ka shitur 260 milionë kopje në mbarë botën,<ref>{{cite web |date=15 qershor 2022 |title=Dragon Ball Super: Super Hero Global Theatrical Release Dates |url=https://corp.toei-anim.co.jp/en/press/press-220615.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221212074137/https://corp.toei-anim.co.jp/en/press/press-220615.html |archive-date=12 dhjetor 2022 |access-date=13 korrik 2023 |work=[[Toei Animation]] |language=en}}</ref> është një nga [[Lista e mangave më të shitura|seritë më të shitura të mangave]] të të gjitha kohërave dhe konsiderohet të jetë një nga arsyet kryesore për periudhën kur qarkullimi i mangave ishte në nivelin më të lartë në mesi i viteve 1980 dhe mesi i viteve 1990. Jashtë shtetit, përshtatjet e anime të ''Dragon Ball'' kanë qenë më të suksesshme se manga dhe vlerësohen me rritjen e popullaritetit të anime në botën perëndimore. Në vitin 2019, Toriyama u dekorua si ''Chevalier'' i [[Ordre des Arts et des Lettres]] Franceze për kontributin e tij në art.
* [[Dragon Ball Z]]

* [[Dragon Ball GT]]
⚫
== Veprat ==
{{Kryesor|Lista e veprave nga Akira Toriyama}}
Përveç''[[Dr. Slump]]'' (1980–1984) dhe ''[[Dragon Ball (manga)|Dragon Ball]]'', Toriyama kryesisht vizatoi manga me një fotografi dhe pjesë të shkurtra (100–200 faqe), duke përfshirë ''[[Pink (manga)|Pink]]'' (1982), ''[[Go! Go! Ackman]]'' (1993–1994), ''[[Cowa!]]'' (1997–1998), ''[[Kajika]]'' (1998), dhe ''[[Sand Land]]'' (2000). Shumë nga fotot e tij të vetme u mblodhën në serinë e tij antologjike me tre vëllime, ''[[Akira Toriyama's Manga Theater]]'' (1983–1997). Ai gjithashtu bashkëpunoi me artistë të tjerë manga, si Katsura dhe Oda,<ref>{{cite web |date=February 5, 2008 |title=DB's Toriyama, I's Katsura to Team Up on 1-Shot Manga |url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2008-02-05/dbs-toriyama-is-katsura-to-team-up-on-1-shot-manga |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110125352/http://www.animenewsnetwork.com/news/2008-02-05/dbs-toriyama-is-katsura-to-team-up-on-1-shot-manga |archive-date=10 nëntor 2012 |access-date=17 nëntor 2012 |work=[[Anime News Network]] |language=en}}</ref><ref>{{cite web |date=3 mars 2008 |title=Bokurano's Kitoh to Draw One-Shot Manga in Jump Square |url=http://www.animenewsnetwork.com/news/2008-03-03/bokurano-kitoh-to-draw-one-shot-manga-in-jump-square |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20121110125020/http://www.animenewsnetwork.com/news/2008-03-03/bokurano-kitoh-to-draw-one-shot-manga-in-jump-square |archive-date=10 nëntor 2012 |access-date=17 nëntor 2012 |work=[[Anime News Network]] |language=en}}</ref> për të prodhuar one-shot me një fotografi dhe crossover.

Toriyama gjithashtu krijoi shumë dizajne të personazheve për video lojëra të ndryshme si seritë ''[[Dragon Quest]]'' series (1986–2023), ''[[Chrono Trigger]]'' (1995), ''[[Blue Dragon (video lojë)|Blue Dragon]]'' (2006), dhe disa [[Lista e video lojërave të Dragon Ball|video lojëra ''Dragon Ball'']]. Ai gjithashtu projektoi disa karaktere dhe maskota për Shueisha, punëdhënësi i tij gjatë karrierës dhe kompania më e madhe botuese japoneze, revista të ndryshme manga..<ref>{{Cite web |date=May 23, 2018 |title=[鳥山明ほぼ全仕事] 平日更新24時間限定公開！ |url=https://dragonball.news/news/20180523_wx.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180523211123/https://dragonball.news/news/20180523_wx.html |archive-date=May 23, 2018 |work=Dragon Ball Official Site |publisher=[[Shueisha]] |language=ja}}</ref><ref>{{Cite web |date=November 12, 2018 |title=[鳥山明ほぼ全仕事] 平日更新24時間限定公開！ 2018/11/12 |url=https://dragonball.news/news/20181112_wx.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20181112005650/https://dragonball.news/news/20181112_wx.html |archive-date=November 12, 2018 |work=Dragon Ball Official Site |publisher=[[Shueisha]] |language=ja}}</ref><ref>{{cite web |date=January 9, 2015 |title=広島県にジャンプショップ誕生--鳥山明作"ジャンタ"は広島名物のアレに乗る |url=http://www.excite.co.jp/News/column_g/20150129/Cobs_120937.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304113218/http://www.excite.co.jp/News/column_g/20150129/Cobs_120937.html |archive-date=March 4, 2016 |access-date=June 24, 2015 |work=Excite.co.jp |language=ja }}</ref>

Përveç veprave të lidhura me manga, Toriyama krijoi gjithashtu ilustrime të ndryshme, kopertina albumesh dhe librash, maskota dhe logo.<ref>{{Cite web |date=March 12, 2019 |title=[鳥山明ほぼ全仕事] 平日更新24時間限定公開！ 2019/03/12 |url=https://dragonball.news/news/20190312_wx.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190312022340/https://dragonball.news/news/20190312_wx.html |archive-date=March 12, 2019 |access-date=March 12, 2019 |work=Dragon Ball Official Site |publisher=[[Shueisha]] |language=ja }}</ref><ref>{{Cite web |date=April 19, 2018 |title=[鳥山明ほぼ全仕事] 平日更新24時間限定公開！ |url=https://dragonball.news/news/20180419_wx.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20180419093016/https://dragonball.news/news/20180419_wx.html |archive-date=April 19, 2018 |work=Dragon Ball Official Site |publisher=[[Shueisha]] |language=ja}}</ref><ref>{{cite web |title=てんしのトッチオ |url=http://books.shueisha.co.jp/CGI/search/syousai_put.cgi?isbn_cd=4-08-780347-3&mode=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120524224219/http://books.shueisha.co.jp/CGI/search/syousai_put.cgi?isbn_cd=4-08-780347-3&mode=1 |archive-date=May 24, 2012 |access-date=June 24, 2015 |publisher=[[Shueisha]] |language=ja}}</ref> Për shembull, ai skicoi disa versione të logos Dragon Ball Z, të cilat Toei Animation më pas e rafinoi në një dizajn përfundimtar.<ref>{{Cite web |url=https://comicbook.com/anime/news/dragon-ball-z-original-logo-anime-akira-toriyama/ |title='Dragon Ball Z' Reveals Original Logos By Akira Toriyama |date=May 3, 2018 |access-date=March 8, 2024 |website=[[ComicBook.com]] |last=Peters |first=Megan |archive-date=March 8, 2024 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20240308171723/https://comicbook.com/anime/news/dragon-ball-z-original-logo-anime-akira-toriyama/ |url-status=live }}</ref>

== Referime ==
{{reflist}}


⚫
[[Kategoria:Shkrimtarë japonezë]]
⚫
[[Kategoria:Mangaka]]
[[Kategoria:Lindje 1955]]
[[Kategoria:Lindje 1955]]
[[Kategoria:Vdekje 2024]]
⚫
[[Kategoria:Mangaka]]
⚫
[[Kategoria:Shkrimtarë japonezë]]

Versioni i datës 18 mars 2024 02:08

Akira Toriyama
鳥山明
U lind në5 prill 1955
Kiyosu, Aichi, Japoni
Vdiq1 mars 2024 (68 vjet)
Japoni
Profesioni
  • Mangaka
  • dizajner i personazhit
  • dizajner modeli
Vite aktiviteti1978–2024
PunonjësShueisha
Njohur për
Bashkëshorti/ja
Yoshimi Katō
​
(m. 1982)​
Fëmijë2
Çmimet
Nënshkrimi

Akira Toriyama (Japonisht: 鳥山明, Hepburn: Toriyama Akira, 5 prill 1955 - 1 mars 2024) ishte një artist manga dhe stilist i personazheve japonez. Ai së pari arriti njohjen kryesore për krijimin e serialit popullor manga Dr. Slump, përpara se të vazhdonte të krijonte Dragon Ball (vepra e tij më e famshme) dhe të vepronte si dizajnues i personazheve për disa video lojëra të njohura si seritë Dragon Quest, Chrono Trigger, dhe Blue Dragon. Toriyama u konsiderua si një nga autorët më të rëndësishëm në historinë e mangës me veprat e tij shumë me ndikim dhe popullor, veçanërisht Dragon Ball, të cilin shumë artistë manga e citojnë si burim frymëzimi.

Ai fitoi Shogakukan Manga Award 1981 për mangën më të mirë shōnen me Dr. Slump, dhe vazhdoi të shiti mbi 35 milionë kopje në Japoni. Ai u përshtat në një seri anime të suksesshme, me një anime të dytë të krijuar në 1997, 13 vjet pas përfundimit të mangës.

Seriali i tij i ardhshëm, Dragon Ball, do të bëhej një nga mangët më të njohura dhe më të suksesshme në botë. Pasi ka shitur 260 milionë kopje në mbarë botën,[1] është një nga seritë më të shitura të mangave të të gjitha kohërave dhe konsiderohet të jetë një nga arsyet kryesore për periudhën kur qarkullimi i mangave ishte në nivelin më të lartë në mesi i viteve 1980 dhe mesi i viteve 1990. Jashtë shtetit, përshtatjet e anime të Dragon Ball kanë qenë më të suksesshme se manga dhe vlerësohen me rritjen e popullaritetit të anime në botën perëndimore. Në vitin 2019, Toriyama u dekorua si Chevalier i Ordre des Arts et des Lettres Franceze për kontributin e tij në art.

Veprat

Artikulli kryesor: Lista e veprave nga Akira Toriyama

PërveçDr. Slump (1980–1984) dhe Dragon Ball, Toriyama kryesisht vizatoi manga me një fotografi dhe pjesë të shkurtra (100–200 faqe), duke përfshirë Pink (1982), Go! Go! Ackman (1993–1994), Cowa! (1997–1998), Kajika (1998), dhe Sand Land (2000). Shumë nga fotot e tij të vetme u mblodhën në serinë e tij antologjike me tre vëllime, Akira Toriyama's Manga Theater (1983–1997). Ai gjithashtu bashkëpunoi me artistë të tjerë manga, si Katsura dhe Oda,[2][3] për të prodhuar one-shot me një fotografi dhe crossover.

Toriyama gjithashtu krijoi shumë dizajne të personazheve për video lojëra të ndryshme si seritë Dragon Quest series (1986–2023), Chrono Trigger (1995), Blue Dragon (2006), dhe disa video lojëra Dragon Ball. Ai gjithashtu projektoi disa karaktere dhe maskota për Shueisha, punëdhënësi i tij gjatë karrierës dhe kompania më e madhe botuese japoneze, revista të ndryshme manga..[4][5][6]

Përveç veprave të lidhura me manga, Toriyama krijoi gjithashtu ilustrime të ndryshme, kopertina albumesh dhe librash, maskota dhe logo.[7][8][9] Për shembull, ai skicoi disa versione të logos Dragon Ball Z, të cilat Toei Animation më pas e rafinoi në një dizajn përfundimtar.[10]

Referime

  1. ^ "Dragon Ball Super: Super Hero Global Theatrical Release Dates". Toei Animation (në anglisht). 15 qershor 2022. Arkivuar nga origjinali më 12 dhjetor 2022. Marrë më 13 korrik 2023.
  2. ^ "DB's Toriyama, I's Katsura to Team Up on 1-Shot Manga". Anime News Network (në anglisht). shkurt 5, 2008. Arkivuar nga origjinali më 10 nëntor 2012. Marrë më 17 nëntor 2012.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  3. ^ "Bokurano's Kitoh to Draw One-Shot Manga in Jump Square". Anime News Network (në anglisht). 3 mars 2008. Arkivuar nga origjinali më 10 nëntor 2012. Marrë më 17 nëntor 2012.
  4. ^ "[鳥山明ほぼ全仕事] 平日更新24時間限定公開！". Dragon Ball Official Site (në japonisht). Shueisha. maj 23, 2018. Arkivuar nga origjinali më maj 23, 2018.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  5. ^ "[鳥山明ほぼ全仕事] 平日更新24時間限定公開！ 2018/11/12". Dragon Ball Official Site (në japonisht). Shueisha. nëntor 12, 2018. Arkivuar nga origjinali më nëntor 12, 2018.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  6. ^ "広島県にジャンプショップ誕生--鳥山明作"ジャンタ"は広島名物のアレに乗る". Excite.co.jp (në japonisht). janar 9, 2015. Arkivuar nga origjinali më mars 4, 2016. Marrë më qershor 24, 2015.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  7. ^ "[鳥山明ほぼ全仕事] 平日更新24時間限定公開！ 2019/03/12". Dragon Ball Official Site (në japonisht). Shueisha. mars 12, 2019. Arkivuar nga origjinali më mars 12, 2019. Marrë më mars 12, 2019.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  8. ^ "[鳥山明ほぼ全仕事] 平日更新24時間限定公開！". Dragon Ball Official Site (në japonisht). Shueisha. prill 19, 2018. Arkivuar nga origjinali më prill 19, 2018.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  9. ^ "てんしのトッチオ" (në japonisht). Shueisha. Arkivuar nga origjinali më maj 24, 2012. Marrë më qershor 24, 2015.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  10. ^ Peters, Megan (maj 3, 2018). "'Dragon Ball Z' Reveals Original Logos By Akira Toriyama". ComicBook.com (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më mars 8, 2024. Marrë më mars 8, 2024.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Akira_Toriyama&oldid=2649531"