Venda
Republika e Vendës Riphabuliki ya Venḓa (Venda) Republiek van Venda (Afrikaans) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1979–1994 | |||||||||
.svg) Flamuri
 Stema
| |||||||||
| Parimi: Shumela Vend (Venda) "Gjithmonë aspiro për Vendën" | |||||||||
| Himni: Pfano na vhuthihi (Venda) Paqe dhe bashkëjetesë}} | |||||||||
 Vendndodhja e Vendës (e kuqe) brenda Afrikës së Jugut (e verdhë). | |||||||||
| Gjendja | Bantustan | ||||||||
| Kryeqyteti | Thohoyandou | ||||||||
| Qeveria | |||||||||
| President | |||||||||
| Historia | |||||||||
• Pavarësi emërore | 13 Shtator 1979 | ||||||||
• Shpërbërja | 27 Prill 1994 | ||||||||
| Sipërfaqja | |||||||||
| 1980[1] | 7,410 km2 (2,860 sq mi) | ||||||||
| Popullsia | |||||||||
• 1980[1] | 315,545 | ||||||||
• 1991[2] | 558,797 | ||||||||
| Ekonomia | |||||||||
| Monedha | Randi jugafrikan | ||||||||
| Të dhëna të tjera | |||||||||
| |||||||||
Venda ose Tswetla ishte një Bantustan në veri të Afrikës së Jugut, i cili ndodhej mjaft afër kufirit të Afrikës së Jugut me Zimbabven në veri, ndërsa në jug dhe lindje, ndante një kufi të gjatë me një tjetër atdhe të zi, Gazankulun . Tani është pjesë e provincës Limpopo . Venda u themelua si një atdhe nga qeveria e Afrikës së Jugut për popullin Venda, folës të gjuhës Venda . [3] Kombet e Bashkuara dhe komuniteti ndërkombëtar refuzuan ta njohin Vendën (ose ndonjë Bantustan tjetër) si një shtet të pavarur.
Venda u shpall vetëqeverisëse më 1 shkurt 1973, [4] me zgjedhjet u mbajtën më vonë gjatë vitit. [5] Zgjedhjet e tjera u mbajtën në korrik 1978. [5] Territori u shpall i pavarur nga qeveria e Afrikës së Jugut më 13 shtator 1979 dhe banorët e tij humbën shtetësinë e tyre afrikano-jugore. [6] [7] Ashtu si Bantustanët e tjerë, pavarësia e saj nuk u njoh nga komuniteti ndërkombëtar.
Venda ishte fillimisht një sërë territoresh jo të afërta në Transvaal, me një pjesë kryesore dhe një enklavë kryesore. Kryeqyteti i saj, më parë në Sibasa, u zhvendos në Thohoyandou kur Venda u shpall e pavarur në vitin 1979. Para pavarësisë u zgjerua për të formuar një territor të vazhduar, me një sipërfaqe totale prej 6,807 km². [3] Në zgjedhjet e vitit 1984, Partia Kombëtare Venda në pushtet ruajti pozicionin e saj si parti në pushtet, duke mposhtur opozitën e përhershme , Partinë e Pavarur Popullore Venda (PPPV). [5]
Në vitin 1979, popullsia e Vendës ishte rreth 200,000 banorë. Shteti ishte i shkëputur nga Zimbabveja fqinje nga korridori Madimbo, i patrulluar nga trupa të Afrikës së Jugut, në veri dhe nga Mozambiku aty pranë prej Parkut Kombëtar Kruger . [3]
Institucionet e arsimit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në vitin 1982, Universiteti i Vendës i njohur si Univen u krijua si një institucion i arsimit të lartë për popullin Vhavenda.
Forcat e sigurimit[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Sally Frankental; Owen Sichone (1 janar 2005). South Africa's Diverse Peoples: A Reference Sourcebook. ABC-CLIO. fq. 187. ISBN 978-1-57607-674-3. Marrë më 18 shtator 2013.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gabim referencash: Etiketë
<ref>e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturaBSTNdist - ^ a b c Lahiff, p. 55.
- ^ Worldstatesman.com has a chronology of Venda's transition to nominal independence and reintegration into South Africa.
- ^ a b c Elections in South Africa's Apartheid-Era Homelands "Bantustans" African Elections Database
- ^ The Birth of a New Non-State (subscription required), in Time Magazine, 24 September 1979
- ^ "S. Africa Launches 'Independent Black State' of Venda," in The Washington Post, 13 September 1979.