Viktor Emanueli II
| Victor Emmanuel II | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Victor Emmanuel rr. 1861, nga Disdéri | |||||
| Mbreti i Italisë | |||||
| Mbretërimi | 17 mars 1861 – 9 janar 1878 | ||||
| Paraardhës | Napoleon (1814) | ||||
| Pasardhës | Umberto | ||||
| Kryeministra | |||||
| Mbreti i Sardenjës[a] dhe Duka i Savojës | |||||
| Mbretërimi | 23 mars 1849 – 17 mars 1861 | ||||
| Paraardhës | Charles Albert | ||||
| Kryeministra | |||||
| Bashkëshort |
| ||||
| Fëmijë | |||||
| |||||
| Shtëpia | Savoy-Carignano | ||||
| I ati | Charles Albert | ||||
| E ëma | Maria Theresa e Austrisë | ||||
| U lind | 14 mars 1820 Palazzo Carignano, Torino, Mbretëria e Sardenjës | ||||
| Vdiq | 9 janar 1878 (57 vjet) Quirinal Palace, Romë, Mbretëria e Italisë | ||||
| Varrimi | Panteoni, Romë | ||||
| Besimi | Katolicizmi Romak | ||||
| Nënshkrimi |  | ||||
Victor Emmanuel II (italisht: Vittorio Emanuele II; emri i plotë: Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso di Savoia; 14 mars 1820 - 9 janar 1878) ishte Mbreti i Sardenjës (i njohur gjithashtu si Piedmont-Sardinia) from 1849 until 17 March 1861,[a] kur mori titullin Mbret i Italisë dhe u bë mbreti i parë i një Italie të pavarur, të bashkuar që nga shekulli i 6-të, titull që ai e mbajti deri në vdekjen e tij më 1878. Huazim nga titulli i vjetër latin Pater Patriae i perandorëve romakë , italianët i dhanë epitetin e Atit të Atdheut (italisht: Padre della Patria).
I lindur në Torino si djali i madh i Charles Albert, Princi i Carignano dhe Maria Theresa të Austrisë, ai luftoi në Luftën e Parë për Pavarësi Italiane (1848–1849) përpara se të bëhej Mbret i Sardenjës pas abdikimit të babait të tij. Ai emëroi Camillo Benso, Kontin e Cavour, si Kryeministër të tij dhe ai konsolidoi pozicionin e tij duke shtypur të majtën republikane. Në vitin 1855, ai dërgoi një trupë ekspeditash për t'u anuar me forcat franceze dhe britanike gjatë Luftës së Krimesë; çrregullimi i trupave italiane në Krime dhe trimëria e treguar prej tyre në Betejën e Çernajës (16 gusht 1855) dhe në rrethimin e Sevastopolit bëri që Mbretëria e Sardenjës të ishte ndër pjesëmarrësit në konferencën e paqes në fund të luftës, ku mund të adresonte çështjen e bashkimit italian me fuqitë e tjera evropiane.[1] Kjo i lejoi Victor Emmanuelit të bashkohej me Napoleonin III, Perandorin e Francës. Franca e kishte mbështetur Sardenjen në Luftën e Dytë për Pavarësi Italiane, duke rezultuar në çlirimin e Lombardisë nga sundimi austriak.
Victor Emmanuel mbështeti Ekspeditën e Mijërave (1860–1861) të udhëhequr nga Giuseppe Garibaldi, e cila rezultoi në rënien e shpejtë të Mbretërisë së Dy Siçilive në Italinë jugore. Megjithatë, Victor Emmanuel ndaloi Garibaldin kur ai u shfaq gati për të sulmuar Romën, ende nën Shtetet Papale, pasi ishte nën mbrojtjen franceze. Në vitin 1860, Toskana, Modena, Parma dhe Romagna vendosën të anonin me Sardenjën, dhe Victor Emmanuel më pas marshoi fitimtar në Marche dhe Umbria pas betejës fitimtare të Castelfidardo mbi forcat Papale. Kjo çoi në shkishërimin e tij nga Kisha Katolike deri më 1878, pak para vdekjes së tij në të njëjtin vit. Ai më pas u takua me Garibaldin në Teano, duke marrë prej tij kontrollin e Italisë jugore dhe duke u bërë Mbreti i parë i Italisë më 17 mars 1861.
Në vitin 1866, Lufta e Tretë për Pavarësi Italiane i lejoi Italisë të aneksonte Veneton. Në vitin 1870, Victor Emmanuel gjithashtu përfitoi nga fitorja prusiane ndaj Francës në Luftën Franko-Prusiane për të pushtuar Shtetet Papale pasi francezët u tërhoqën. Ai hyri në Romë më 20 shtator 1870 dhe ngriti kryeqytetin e ri atje më 2 korrik 1871. Vdiq në Romë më 1878 dhe u varros në Panteon.
Monumenti kombëtar italian Victor Emmanuel II në Romë, që përmban Altare della Patria, u ndërtua për nder të tij.
Shënime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ a b Victor Emmanuel dhe pasardhësit e tij ruajtën titullin "Mbret i Sardenjës" pasi Mbretëria e Sardenjës u bë Mbretëria e Italisë në vitin 1861.
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ Arnold, Guy (2002). Historical Dictionary of the Crimean War (në anglisht). Scarecrow Press. ISBN 9780810866133.