Jump to content

Wikipedia:Faqja kryesore/Artikulli i javës/2020/29

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Sulioti në Korfuz, nga Louis Dupré

Suliotët ose Sulotët, (greqisht: Σουλιώτες/Souliótes, të njohur në gjuhën angleze etj; edhe si: Souliots ose Suliots), ka qenë një komunitet shqipfolës ortodoks nga krahina e Sulit, sot në Epir, Greqi, i cili ishte dhe mbetet shumë i njohur dhe që hyri në një konflikt edhe me osmanet në rastin konkret me Pashallëkun e Janinës që drejtohej në atë kohë nga Ali Pasha. Pas humbjes së tyre në vitin 1803, suliotët ishin të detyruar të shpërnguleshin në drejtim të Greqisë, dhe shumë prej tyrë luajtën një rol të dorës së parë në Luftën greke të Pavarësisë duke filluar që nga 1821, ku u dalluan me udhëheqës të shquar si Marko Boçari dhe Kiço Xhavella.

Suliotët në fillim flisnin një nëndialekt të dialektit çam dhe me kohë u bënë përdorues të dy gjuhëve greke dhe shqipe. Pas asimilimit të tyre, një ndryshim i gjuhës në drejtim të greqishtes ndodhi, ndërsa dialekti çam i Sulit u zhduk.

Origjina e fjalës Suli është e pasigurt dhe një shumëllojshmëri e mendimeve të dijetarëve dhe të tjerëve ekzistojnë për etimologjinë e fjalës. Në tekstin më të hershme historike për Sulin, shkruar nga Kristofor Perevos në 1803, një traditë gojore të lokaleve është incizuar. Sipas kësaj, kolonët e parë të Sulit ishin barinj të cilët kishin ardhur nga një fshat i quajtur Kardhiq (i Paramithisë) duke u përpjekur për të shmangur shtypjen osmane. Një musliman i caktuar ("turk" në tekstin) me emrin Suli, u përpoq ti dëbojë Suliotët të parë nga atje, por ato rezistuan me armë. Në betejën Suliotët e vranë Sulin dhe që atëherë rajoni u quajt Suli.






Parapamje në vitrinë

[Redakto nëpërmjet kodit]