XOR

XOR
XOR
Tabela e vërtetësisë
Porta logjike
Format normale
Disjunktive
Konjuktive
Polinomi Zhegalkin

Ose ekskluzive ose disjuksioni ekskluziv, i njohur gjithashtu si jo-njëvlershmëria që është mohimi i njëvlershmërisë, është një veprim logjik që është i vërtetë atëherë dhe vetëm atëherë kur argumentet e tij ndryshojnë (njëri është i vërtetë, tjetri është i gabuar). ^[1]

Ai simbolizohet nga veprimi prefiks $J$ ^[2] : 16 dhe nga operatorët infiks XOR, EOR, EXOR, ${\dot {\vee }}$ , ${\overline {\vee }}$ , ${\underline {\vee }}$ , ⩛, $\oplus$ , $\nleftrightarrow$ dhe $\not \equiv$ .

Ajo merr emrin "ekskluzive ose" sepse kuptimi i "ose" është i paqartë kur të dy operandët janë të vërtetë; veprimi "ekskluziv ose" e përjashton atë rast. Kjo nganjëherë mendohet si thëniet "njëri ose tjetri, por jo të dyja" ose "njëra ose tjetra". Kjo mund të shkruhet si "A ose B, por jo, A dhe B".

XOR është i njëvlershëm me pabarazinë logjike (NEQ) pasi është e vërtetë vetëm kur hyrjet janë të ndryshme (një është e vërtetë dhe një është e gabuar). Mohimi i XOR është bikushtëzimi logjik, i cili rezulton i vërtetë nëse dhe vetëm nëse dy hyrjet janë të njëjta, që është e njëvlershme me barazinë logjike (EQ).

Përkufizimi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Tabela e së vërtetës së $A\oplus B$ tregon se del e vërtetë sa herë që hyrjet ndryshojnë:


A	B	$A\oplus B$
E gabuar	E vërtetë	E gabuar
E gabuar	E vërtetë	E vërtetë
E vërtetë	E gabuar	E vërtetë
E vërtetë	E gabuar	E gabuar

Njëvlershmëritë, eliminimi dhe paraqitja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Disjuksioni ekskluziv në thelb do të thotë 'ose një, por jo të dyja, as asnjë'. Me fjalë të tjera, pohimi është i vërtetë atëherë dhe vetëm atëherë kur njëri është i vërtetë dhe tjetri është i rremë. Për shembull, nëse dy kuaj janë në garë, atëherë njëri nga të dy do të fitojë garën, por jo të dy. Ndarja ekskluzive $p\nleftrightarrow q$ , e shënuar edhe me $p\operatorname {?} q$ ose $Jpq$ , mund të shprehet në terma të lidhjes logjike ("logjik dhe", $\wedge$ ), disjuksioni ("logjik ose", $\lor$ ), dhe mohimi ( $\lnot$ ) si në vazhdim:

{\begin{matrix}p\nleftrightarrow q&=&(p\lor q)\land \lnot (p\land q)\end{matrix}}

Disjuksioni ekskluziv $p\nleftrightarrow q$ mund të shprehet edhe në mënyrën e mëposhtme:

{\begin{matrix}p\nleftrightarrow q&=&(p\land \lnot q)\lor (\lnot p\land q)\end{matrix}}

Ndonjëherë është e dobishme të shkruash $p\nleftrightarrow q$ në mënyrën e mëposhtme:

{\begin{matrix}p\nleftrightarrow q&=&\lnot ((p\land q)\lor (\lnot p\land \lnot q))\end{matrix}}

ose:

{\begin{matrix}p\nleftrightarrow q&=&(p\lor q)\land (\lnot p\lor \lnot q)\end{matrix}}

Kjo ekuivalencë mund të përcaktohet duke zbatuar ligjet e De Morganit dy herë në rreshtin e katërt të provës së mësipërme.

^ Germundsson, Roger; Weisstein, Eric. "XOR". MathWorld. Wolfram Research. Marrë më 17 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Bocheński, J. M. (1949). Précis de logique mathématique (PDF) (në frëngjisht). The Netherlands: F. G. Kroonder, Bussum, Pays-Bas. Translated as Bocheński, J. M. (1959). A Precis of Mathematical Logic. Përkthyer nga Bird, O. Dordrecht, Holland: D. Reidel Publishing Company. doi:10.1007/978-94-017-0592-9. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[wolfram-1] Germundsson, Roger; Weisstein, Eric. "XOR". MathWorld. Wolfram Research. Marrë më 17 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Bochenski1949-2] Bocheński, J. M. (1949). Précis de logique mathématique (PDF) (në frëngjisht). The Netherlands: F. G. Kroonder, Bussum, Pays-Bas. Translated as Bocheński, J. M. (1959). A Precis of Mathematical Logic. Përkthyer nga Bird, O. Dordrecht, Holland: D. Reidel Publishing Company. doi:10.1007/978-94-017-0592-9. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]