Jump to content

Çlirimi i Bullgarisë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Një hartë që tregon territoret e shtetit vasal bullgar që u çliruan në vitin 1878 dhe ndarjen e tyre po atë vit pas Traktatit të Berlinit.

Çlirimi i Bullgarisë është proces historik si rezultat i Rilindjes Bullgare. Në historiografinë bullgare, çlirimi i Bullgarisë i referohet atyre ngjarjeve të Luftës së Dhjetë Ruso-Turke (1877–1878) që çuan në rivendosjen e shtetit bullgar sipas Traktatit të Shën Stefanit të 3 marsit 1878.

Traktati e detyroi Perandorinë Osmane t'i kthente Bullgarisë pjesën më të madhe të territorit të saj të pushtuar në shekullin e 14-të. Në Kongresin e Berlinit të po këtij viti, u miratua Traktati i Berlinit, sipas të cilit territoret e shtetit bullgar të përcaktuara në Traktatin e Shën Stefanit ndaheshin në tri pjesë: pjesa e parë ishte Principata e Bullgarisë, e cila. funksiononte në mënyrë të pavarur, por nominalisht ishte një vasal i Perandorisë Osmane dhe ishte i kufizuar në Moesia dhe zonat ngjitur me kryeqytetin Sofje; pjesa e dytë u përfshi në një krahinë të re autonome të Perandorisë Osmane, Rumelia Lindore; ndërsa i treti dhe më i madhi nga të tre, që përfshinte Maqedoninë dhe Lozengradin, iu kthye osmanëve. Territoret që u morën nga Bullgaria pas Kongresit të Berlinit, duke përfshirë pjesën më të madhe të Maqedonisë, Trakisë e të tjera, kishin një popullsi shumicë etnike bullgare.

Më 6 shtator 1885, Rumelia Lindore u bë pjesë e Principatës së Bullgarisë pas një bashkimi pa gjak, megjithëse principata ishte një komb de facto i pavarur, por de jure komb vasal i Perandorisë Osmane deri në vitin 1908, kur Bullgaria shpalli deklaratën e saj të pavarësisë.

Termi, megjithatë, është pjesërisht i pasaktë, pasi i referohet çlirimit të Bullgarisë nga Perandoria Osmane, çlirimit të dytë të Bullgarisë. Pas pushtimit të Perandorisë së Parë Bullgare në vitin 1018, çlirimi i parë i Bullgarisë çoi në krijimin e Perandorisë së Dytë Bullgare në vitin 1185 si pasojë e Rebelimit të Asenit dhe Pjetrit kundër Perandorisë Bizantine.