Jump to content

Asterix

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Asteriksi)
Fshatarët e fshatit, Asterix dhe aleatët e tyre, duke hyrë në një kamp romak (Asterix në Korsikë)

Asterix ose Aventurat e Asterix (Frëngjisht: Astérix ose Astérix le Gaulois [asteʁiks lə ɡolwa]) është film i vizatimuar franceze ku flet për disa luftëtar Gaulish që luftojnë kundër Perandorisë Romake gjatë kohës së Jul Çezarit. Seriali u shfaq për herë të parë në revistën komike franko-belge Pilote më 29 tetor 1959. është shkruar nga René Goscinny dhe ilustruar nga Albert Uderzo deri në vdekjen e Goscinny në vitin 1977. Uderzo pastaj mori përsipër shkrimin deri më 2009, kur ai shiti të drejtat te ndërmarrja botuese Hachette. Në vitin 2013, mori një ekip të ri të përbërë nga Jean-Yves Ferri (skenar) dhe Didier Conrad (artist komik). Që nga viti 2019, janë publikuar 38 vëllime, me të botuarat më të fundit në tetor 2019.

Asterix u përkthye në më shumë se 100 gjuhë dhe dialekte.[1] Përveç Asterix dhe Obelix, emrat e personazheve tjerë ndryshohen nga ajo e frëngjishtes origjinale, p.sh emri i duridit të fshatit Panomarix në anglisht është Getafix ose emri i qenit të Obelix në frëngjisht është Idéfix, por në anglisht është Dogmatix.

Seria pason aventurat e një fshati Gauls ndërsa rezistojnë kundër okupimit romak në vitin 50 p.e.s. Ata e bëjnë këtë me anë të një ilaçi magjik, të përgatitur nga druidi i tyre Panomarix, i cili përkohësisht i jep marrësit forcë mbinjerëzore. Protagonistët, personazhi i titullit Asterix dhe miku i tij Obelix, kanë aventura të ndryshme. Përfundimi "-ix" i të dy emrave (si dhe i gjithë emrave të tjerë pseudo-gaulish "-ix" në seri) aludon në prapashtesën "-rix" (që do të thotë "mbret") e pranishme në emrat e shumë të vërtetë Gaulish kapituj të tillë si Versingetoriks, Orgetoriks dhe Dumnoriks.

Në shumë nga tregimet, ata udhëtojnë në vendet e huaja, megjithëse tregime të tjera janë vendosur brenda dhe rreth fshatit të tyre. Për pjesën më të madhe të historisë së serialit (Vëllimet 4 deri 29), cilësimet në Gaul dhe jashtë tij janë të alternuara, me vëllime të një numri të caktuar jashtë vendit dhe vëllime me numra të çuditshëm të vendosur në Gaul, kryesisht në fshat.

Seriali është një nga komikat më të njohura franko-belge në botë, me seri të përkthyera në 111 gjuhë dhe dialekte që nga viti 2009.[2]

Suksesi i serialit ka çuar në adaptimin e librave të tij në 13 filma: nëntë të animuar, dhe katër live-action (njëra prej të cilave, Asterix & Obelix: Misioni Kleopatra, ishte një sukses i madh në Francë). Ka pasur gjithashtu një numër lojrash bazuar në personazhe, dhe një park tematik pranë Parisit, Parc Astérix. Sateliti i parë francez, Astérix, i lansuar më 1965, u emërua gjithashtu pas personazhit komik. Që nga viti 2017, 370 milion kopje të librave Asterix janë shitur në të gjithë botën,[3] me bashkë-krijuesit René Goscinny dhe Albert Uderzo duke qenë autorët më të shitur të Francës jashtë vendit.[4][5]

Protagonisti dhe heroi kryesor i fshatit është Asterix, i cili, për shkak të mendjemadhësisë së tij, zakonisht i është besuar punët më të rëndësishme të fshatit. Ai është ndihmuar në aventurat e tij nga miku i tij mjaft korpulent dhe më i ngadaltë, Obelix, i cili, sepse ra në kazanin e pijes së ilaçit si foshnjë, ka një forcë të përhershme mbinjerëzore (për shkak të kësaj, Panomarix vazhdimisht refuzon të lejojë Obelix të pijë ilaçin, pasi duke vepruar kështu do të kishte një rezultat të rrezikshëm dhe të paparashikueshëm). Obelix zakonisht shoqërohet nga Idéfix, qeni i tij i vogël.

Asterix dhe Obelix (dhe ndonjëherë edhe anëtarët e tjerë të fshatit) shkojnë në aventura të ndryshme si brenda fshatit ashtu edhe në tokat larg. Vendet e vizituara në seri përfshijnë pjesë të Gaul (Lutetia, Korsika etj), kombet fqinje (Belgjikë, Spanjë, Britani, Gjermani etj), dhe vendet e largëta (Amerika Veriore, Lindja e Mesme, India etj).

Seriali përdor elemente fantastiko-shkencore dhe fantazi në librat më të fundit; për shembull, përdorimi i jashtëtokësorëve në Qielli bie mbi kokën e tij dhe qytetin e AtlantidaObelix në anije.

  1. ^ "Asterix around the World" (në anglisht). asterix-obelix-nl.com. Arkivuar nga origjinali më 23 janar 2010. Marrë më 12 dhjetor 2019.
  2. ^ Cendrowicz, Leo (19 nëntor 2009). "Asterix at 50: The Comic Hero Conquers the World". Time (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 8 shtator 2014. Marrë më 7 shtator 2014.
  3. ^ Ye, Sonia (19 tetor 2017). "With the crazy 'Italics', Asterix returns for 37th adventure" (në anglisht). Reuters. Arkivuar nga origjinali më 6 shtator 2018. Marrë më 6 shtator 2018.
  4. ^ volumes-sold (8 tetor 2009). "Asterix the Gaul rises sky high". Reuters (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 10 tetor 2009. Marrë më 9 tetor 2009.
  5. ^ Sonal Panse. "Goscinny and Uderzo" (në anglisht). Buzzle.com. Arkivuar nga origjinali më 1 nëntor 2009. Marrë më 11 mars 2010.