Dhaskarina Pinoçi

Dhaskarina Pinoçi
Lindi	11 maj 1771 Kostandinopojë, Perandoria Osmane
Vdiq	22 maj 1825 Peca, Perandoria Osmane
Kombësia	greke
Profesioni	ushtarake

Dhaskarina Pinoçi (Greqisht: Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα/Laskarina Bubulina) e bija e Stavros Pinoçit nga ishulli Nidhra, pranë Peloponezit, lindi në vitin 1771 dhe vdiq tragjikisht në vitin 1825. Bubulina ishte komandante e anijes luftarake "Agamemnom" me të cilën i dha ndihmë të madhe Ali Pashë Tepelenës, kur Janinën e rrethuan turqit. Pas vdekjes së burrit, Dhimitër Bubulit në vitin 1811, ajo iu kushtua çështjes së çlirimit të kombit grek (1821), duke dhënë përveç ndihmës së saj heroike, edhe pasurinë e madhe që e trashëgoi nga bashkëshorti. Arbërorët e Moresë, përveç heroizmave të saj, me të madhe lavdëronin bukurinë e saj fizike.

Jeta e hershme

Bubulina u lind në një burg në Konstandinopojë më 11 maj 1771. Ajo ishte me origjinë nga komuniteti Arbëror i ishullit Nidhra. Ajo ishte bija e Stavër Pinoçit, një kapiten nga ishulli Nidhra, dhe gruas së tij Skevo. Osmanët e kishin burgosur Pinoçin për pjesmarrjen e tij në revolucionin e dështuar të Orlovit 1769-1770 kundër sundimit osman, të nxitur nga konti rus Aleksej Orlov. Ajo lindi kur e ëma kishte shkuar për të parë të atin në burg. Babai i saj vdiq shpejt pas kësaj dhe nëna dhe fëmija u kthyen në Nidhra. Ata u zhvendosën në ishullin Peca katër vjet më vonë, kur nëna e saj u martua me Dimitrios Lazarou-Orlov. Bubulina kishte tetë gjysmë-vëllezër e motra. Ajo u martua dy herë, në fillim me Dhimitër Januzin dhe më vonë me pronarin e pasur anijesh, kapitenin Dhimitër Bubulin, duke marrë mbiemrin e tij. Bubuli u vra në betejën kundër piratëve algjerianë në vitin 1811. Në moshën 40 vjeç, Bubulina mori mbi pasurinë dhe biznesin e tij tregëtar dhe ndërtoi vetë katër anije më shumë, duke përfshirë dhe luftanijen e madhe Agamemnon.

Në vitin 1816, osmanët u përpoqën të konfiskonin pronat e Bubulinës sepse burri i saj i dytë kishte luftuar për rusët kundër turqve në luftrat ruso-turke. Ajo lundroi për në Konstandinopojë për të takuar Ambasadorin rus Kontin Pavel Strogonov dhe kërkoi mbrojtjen e tij. Në mirënjohje të shërbimit të Bubulinës ndaj rusëve, Strogonov e dërgoi atë për siguri në Krime. Ajo u takua gjithashtu me nënën e Mahmudit II, e cila më pas thuhet se e bindi djalin e saj për të mos prekur pasuritë e Bubulinës. Pas tre muajsh mërgimi në Krime, Bubulina kthye në Peca.

Mbështetja e luftës greke të pavarësisë

Thuhet se Bubulina bashkua me Filiqi Eteria, një organizatë e fshehtë që përgatiste Greqinë për revolucionin kundër sundimit osman. Ajo do të kishte qenë një nga gratë e pakta, por emri i saj nuk u vu në listat e anëtarëve historikë. Bubulina bleu armë dhe municione me shpenzimet e saj dhe i çoi fshehurazi në Peca në anijet e saj. "Ndërtimi i anijes Agamemnonit u përfundua në vitin 1820. Ajo korruptoi zyrtarët turq që të injoronin madhësinë e anijes dhe më vonë anija Agamemnon ishte një nga luftanijet më të mëdha në duart e rebelëve grekë. Bubulina gjithashtu organizoi trupat e saj të armatosur, të përbërë nga burra nga Peca. Ajo përdori shumicën e pasurisë së saj për të siguruar ushqime dhe municionie, për detarët dhe ushtarët nën komandën e saj.

Më 13 mars 1821 Bubulina ngriti mbi direkun e Agamemnonit flamurin e saj, bazuar në flamurin e dinastisë Komneni të perandorëve bizantinë. Populli i Pecës u ngrit në revoltë më 3 prill dhe më vonë bashkoi forcat me anije nga ishujt e tjera grekë. Bubulina lundroi me tetë anije në Nafplion dhe filloi një bllokadë detare. Më vonë ajo mori pjesë në bllokadën detare dhe kapjen e Monemvasias dhe Pylos. I biri i saj Jani Januzi vdiq në maj 1821, në betejën në Argos ndaj trupave osmane superiorë në numër.

Ajo mbërriti në Tripolica në kohë për të dëshmuar rënien e tij më 11 shtator 1821 dhe për të takuar gjeneral Teodor Kollokotroni. Fëmijët e tyre Eleni Bubulina dhe Pano Kolokotroni u martuan më vonë. Gjatë disfatës që pasoi garnizoni osman, Bubulina shpëtoi shumicën e anëtarëve femra të familjes së sulltanit.

Pas pavarësisë

Kur fraksionet kundërshtare shpërthyen në luftë civile në vitin 1824, qeveria greke e arrestoi Bubulinën për lidhjen e saj familjare me Kolokotronin tashmë i burgosur. Qeveria gjithashtu vrau të shoqin e së bijës. Përfundimisht ajo u internua në Peca. Ajo e kishte shpenzuar pasurinë e saj për luftën e pavarësisë.

Vdekja për gjakmarrje

Dhaskarina Bubulina u vra në 1825 si rezultat i një armiqësie familjare në Peca. Bija e familjes Koçi e dashuruar me djalin e Bubulinës, Gjergj Januzi u largua nga familja pa pëlqimin e saj. Duke kërkuar të bijën, i ati Kristodulo Kotçi shkoi në shtëpinë e Bubulinës me pjesëtarë të armatosur të familjes së tij. E zemëruar, Bubulina i kundërshtoi ata nga ballkoni. Pas grindjes së saj me Kristodulo Koçin, dikush shtiu me armë kundër saj. Ajo u godit në ballë dhe u vra në çast. Vrasësi nuk u identifikua.

Trashëgimia

Në vitin 1923 perandori Aleksandër I i Rusisë i dha Bubulinës gradën e nderit të admirales së marinës ruse dhe i dha asaj Mongolian me shpatë [9] Pasardhësit e saj ia shitën anijen Agamemnon shtetit grek, i cili ja ndërroi emrin në Spetsai. Ajo u dogj nga Andrea Miauli së bashku me fregatën Hellas dhe anija e luftës Nidhra në bazën detare të Poros, gjatë luftës së ardhshme civile greke në vitin 1831.

Në ishullin Peca "Muzeu Bubulina" është vendosur në rezidencën 300 vjeçare të Bouboulit, burrit të dytë, ku ende jetojnë pasardhësit e saj. Statuja e saj qëndron në port në Pecës. Rrugë të ndryshme në të gjithë Greqinë dhe Qipron janë emëruar për nder të saj, sidomos Rruga Bubulina pranë Universiteti Teknik Kombëtar të Athinës (Polytechnion) dhe Muzeut Kombëtar Arkeologjik të Athinës, në qendër të Athinës, dhe gjithashtu në Pire dhe në Nikosia.