Eure-et-Loir

Eure-et-Loir
Departament
Hôtel de Ligneris (1795), ndërtesa e prefekturës e departamentit Ërë-dhe-Luarë në Shartër
Flamuri Stema
Vendndodhja e Ërë-dhe-Luarës në Francë
Shteti	Francë
Rajoni	Qëndër-Lugina e Luarës
Prefektura	Shartri
Nënprefekturat	Châteaudun Dreux Nogent-le-Rotrou
Sipërfaqja
• Gjithsej	5.880 km2 (2,270 sq mi)
Popullsia  (Janar 2020)
• Gjithsej	431 443
Zona kohore	UTC+1 (CET)
• Verës (DST)	UTC+2 (CEST)
Numri i departamentit	28

Eure-et-Loir ( shqiptimi frëngjisht: [œʁ‿e lwaʁ], dialekti vendor:[øʁ‿e lwaʁ] ) është një departament francez, i emërtuar pas lumenjve Ërë dhe Luarë . Ndodhet në rajonin e Centre-Val de Loire . Në vitin 2019, departamenti kishte një popullsi prej 431,575.

Historia

Eure-et-Loir është një nga 83 departamentet origjinale të krijuara gjatë Revolucionit Francez më 4 Mars 1790 në përputhje me Aktin e 22 Dhjetorit 1789. Ajo u krijua kryesisht nga pjesë të provincave të mëparshme të Orléanais (Beauce) dhe Maine ( Perche ), por edhe pjesë të Île-de-France (Drouais, Thymerais, Lugina e Avre, Hurepoix).

Gjeografia

Eure-et-Loir përfshin pjesën kryesore të rajonit të Beauce, politikisht i përket rajonit tanimë të Centre-Val de Loire dhe është i rrethuar nga departamentet e Loir-et-Cher, Loiret, Essonne, Yvelines, Eure, Orne ., dhe Sarthe .

Qytetet kryesore

Komuna më e populluar është Chartres, prefektura. Që nga viti 2019, ka 6 komuna me më shumë se 10,000 banorë:

Komuna	Emri shqip	Popullsia (2019)
Chartres	Shartri	38,534
Dreux	Dreja	30646
Lucé	Lusa	15,403
Châteaudun	Kështjellëduna	13,096
Vernouillet	Vernuja	12,472
Mainvilliers	Mevjera	11,127

Demografia

Banorët e departamentit quhen Euréliens .

Popullsia në vite Viti Pop. ±% 1791 256.636 —     1801 257.793 +0.5% 1821 264.448 +2.6% 1831 278.820 +5.4% 1841 286.368 +2.7% 1851 294.892 +3.0% 1861 290.455 −1.5% 1872 282.622 −2.7% 1881 280.097 −0.9% 1891 284.683 +1.6% 1901 275.433 −3.2% 1911 272.255 −1.2% 1921 251.255 −7.7% 1931 254.790 +1.4% 1936 252.690 −0.8% 1946 258.110 +2.1% 1954 261.035 +1.1% 1962 277.546 +6.3% 1968 302.251 +8.9% 1975 335.151 +10.9% 1982 362.813 +8.3% 1990 396.073 +9.2% 1999 407.665 +2.9% 2006 421.114 +3.3% 2011 430.416 +2.2% 2016 433.929 +0.8%

Ekonomia

Eure-et-Loir është një departament i traditës bujqësore (Beauce), por edhe në ballë të tre sektorëve ekonomikë :

Bujqësia

Departamenti është një lojtar kryesor ekonomik në prodhimin e drithërave dhe farave vajore në Francë. Ekonomia e tij bujqësore është ende shumë e varur nga mjedisi ekonomik dhe rregullator i tregjeve për të korrat. Rajoni Eure-et-Loir renditet i pari ndër prodhuesit e grurit në Francë. Është gjithashtu lideri kombëtar në prodhimin e farave të rapit dhe bizeleve. Prodhimi i grurit është deri tani më dominuesi në zonë. Gati 40% e të gjithë tokës bujqësore i kushtohet kultivimit të grurit, i cili ka gjeneruar mesatarisht 29% të prodhimit bujqësor për tregti të departamentit gjatë 5 viteve të fundit.

Industritë

• Grumbulli Lugina kozmetike, rreth Chartres, që është qendra më e rëndësishme e industrisë franceze të bukurisë dhe mirëqenies (parfume/kozmetikë), me emra të mëdhenj si Guerlain, Paco Rabanne, Lolita Lempicka, Jean-Charles de Castelbajac dhe Jean- Paul Gaultier . Lugina kozmetike vendos 2.5 miliardë euro qarkullim, përfshin 200 kompani, bashkëpunon me Universitetet e Orleanit dhe Parisit dhe punëson më shumë se 30,000 njerëz.
• Industria farmaceutike, rreth Dreux dhe grupit Polepharma . Krijuar në vitin 2002 nën udhëheqjen e CODEL Polepharma është një grup i prodhimit farmaceutik francez i cili përfshin kompani si Ipsen, Novo Nordisk, Laboratoires Expanscience, LEO Pharma, Ethypharm Famar, Norgine, Nypro, Synerlab / Sophartex dhe Serate. Grupi përfaqëson 50% të prodhimit të medikamenteve në Francë dhe 30,000 vende pune. Grumbulli farmaceutik është gjithashtu një nga krijuesit e aleancës ndërrajonale "Pharma Valley" që ka rrjete partnere: Polepharma, CBS dhe Grepic. Kjo aleancë përfaqëson 60% të zonave të prodhimit brenda Francës dhe 2.5 miliardë euro xhiro vjetore.
• industria agro-ushqimore, e promovuar nga Agrodynamic (qendra rurale e ekselencës), me dy kompani të mëdha në këtë sektor: Ebly në Chateaudun dhe një Andros në Auneau.
• industria e drurit dhe e mobiljeve rreth shoqatës Perchebois .
• industria e gomës dhe e plastikës, përmes grupit Elastopol .
• prodhuesi i ashensorëve Octé ka selinë e tij në Châteauneuf-en-Thymerais

Energjia

Departamenti është një ndër liderët edhe në energjinë e ripërtërishme. E renditur tashmë në vendin e dytë në nivel kombëtar për sa i përket prodhimit të energjisë përmes fermave të saj me erë të vendosura veçanërisht në rajonin Beauce.

Turizmi

• Atraksioni më i rëndësishëm turistik është katedralja e Shartrit, me dritaret e saj të mrekullueshme me xham të njollosur .
• Kisha: Saint-Pierre of Dreux, Saint-Denis (Toury)
• Chapelle Royale e Dreux
• Beffroi i Dresë
• Abbey Bonneval
• Kalaja e Anet, e Chateaudun, e Maillebois, e Maintenon, e Montigny (Cloyes-sur-Loir), e Montigny-sur-Avre, e Charbonnières (Authon-du-Perche), Kalaja Saint-John (Nogent-le-Rotrou ), Kalaja e Villepion (Orgères-en-Beauce), Kalaja e Reverseaux (Voves)
• Parku rajonal i Perches
• 
  Chartres
• 
  Katedralja e Shartrit
• 
  Nogent-le-Rotrou
• 
  Châteaudun
• 
  Abacia Bonneval
• 
  Akuadukti i Kështjellës së Maintenonit