Gjuha sinhale

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Sinhala
Shqiptimi/ˈsiŋɦələ/
FolësitFolësit amtarë: 16.000.000 milionë (2019)e25
L2: 2 million (1997)[1]
Familje gjuhësore
Indo-European
Format e hershme
Dialektet
  • Vedda
Statusi zyrtar
Gjuhë zyrtare në
 Sri Lanka
Kodet gjuhësore
ISO 639-1si
ISO 639-2sin
ISO 639-3sin
Glottologsinh1246
Linguasphere59-ABB-a

Sinhalisht ( Sinhalisht: සිංහල, siṁhala, [ ˈsiŋɦələ ]), [2] ndonjëherë e quajtur sinhaleze, është një gjuhë indo-ariane e folur kryesisht nga populli sinhalez i Sri Lankës, të cilët bëjnë deri në grupin etnik më të madh në ishull, që numëron rreth 16 milionë folës. [3] Sinhalishtja flitet gjithashtu si gjuha e parë nga grupet e tjera etnike në Sri Lanka, deri 2 milionë njerëz që nga viti 2001. [4] Është shkruar duke përdorur shkrimin sinhala, i cili është një shkrim brahmik i lidhur ngushtë me shkrimin Grantha të Indisë Jugore. [5]

Sinhalishtja është një nga gjuhët zyrtare dhe kombëtare të Sri Lankës. Së bashku me Palin, ajo luajti një rol të madh në zhvillimin e letërsisë budiste Theravada .

Forma e hershme e gjuhës sinhale dëshmohet qysh në shekullin III para Krishtit. [6] Gjuha e këtyre mbishkrimeve me zanore të gjata dhe bashkëtingëllore të aspiruara është një Prakrite e ngjashme me Magadhin, një bashkëpunëtor rajonal i Prakriteve të Indisë së Mesme që është përdorur gjatë kohës së Budës . [7] Të afërmit më të afërt janë gjuha Vedda (një kreole e rrezikuar, indigjene e folur ende nga një pakicë e Sri Lankasve, duke përzier sinhalishten me një gjuhë të izoluar nga e cila Sinhalishtja e Vjetër huazoi aspekte të ndryshme në substratin e saj kryesor indo-arian) dhe Maldivia. gjuha . Ajo ka dy lloje kryesore, të shkruar dhe të folur, dhe është një shembull i dukshëm i fenomenit gjuhësor të njohur si dygjuhësi . [8] [9]

Shkronjat e shkrimit sinhala .

Stampa:Interlinear

  1. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura e25
  2. ^ Laurie Bauer, 2007, The Linguistics Student's Handbook
  3. ^ "Census of Population and Housing 2011". www.statistics.gov.lk. Arkivuar nga origjinali më 28 prill 2017. Marrë më 2017-04-06. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ "Census of Population and Housing 2001" (PDF). Statistics.gov.lk. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 12 korrik 2022. Marrë më 16 nëntor 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Jayarajan, Paul M. (1976-01-01). History of the Evolution of the Sinhala Alphabet (në anglisht). Colombo Apothecaries' Company, Limited.
  6. ^ Prof. Senarat Paranavithana (1970), Inscriptions of Ceylon Volume I – Early Brāhmī Inscriptions
  7. ^ Dias, Malini (2020). The language of the Early Brahmi inscriptions of Sri Lanka# Epigraphical Notes Nos.22-23. Department of Archaeology. fq. 12-19. ISBN 978-955-7457-30-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ Paolillo, John C. (1997). "Sinhala Diglossia: Discrete or Continuous Variation?". Language in Society. 26 (2): 269–296. doi:10.1017/S0047404500020935. ISSN 0047-4045. JSTOR 4168764. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  9. ^ Gair, James W. (1968). "Sinhalese Diglossia". Anthropological Linguistics. 10 (8): 1–15. ISSN 0003-5483. JSTOR 30029181. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)