Jolanda Kodra
Jolanda Kodra | |
|---|---|
| U lind më | 1910 Romë, Itali |
| Vdiq më | 1963 |
Jolanda Kodra (1910 - 1963) ishte shkrimtare dhe përkthyese shqiptare, një nga gratë e para shkrimtare të gjuhës shqipe, si dhe një përkthyese në gjuhën italiane të veprave të shkrimtarëve shqiptarë, të tillë si Ndre Mjeda, Migjeni, Petro Marko, dhe Sterjo Spasse.[1]
Jeta
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Jolanda ishte një italiane, e lindur me emrin Iolanda Guazzoni, në vitin 1910, në Romë, Itali, dhe është mbesa e Enrico Guazzoni, një skenarist dhe regjisor filmi Italian. Ajo po ndiqte studimet në një lice klasik, kur u takua me Malo Kodrën, me origjinë nga Gjirokastra, i cili ishte student në Romë. Ai ishte një mësues i palestrës, e solli atë në Shqipëri në vitin 1931. Ajo së shpejti mësoi gjuhën shqipe dhe filloi jo vetëm të komunikonte mirë, por edhe të publikonte poezi në shqip, si dhe artikuj kritikë letrar në revistat e njohura si Hylli i Dritës, Përpjekja shqiptare, Fryma, Njeriu dhe Tomori për shkrimtarët si Naim Frashëri, Gjergj Fishta, Migjeni, Ndre Mjeda.[2] Kodra ka punuar veçanërisht për Migjeni dhe Mjedën, të cilën më vonë e përkthente në italisht. Ajo ishte një nga gratë e para që publikoi në Shqipëri, në shoqëri të Selfixhe Ciu dhe Musine Kokalari.
Pas Luftës së dytë Botërore punoi si përkthyese nga dhe në italisht, si dhe rusisht, e ndër të tjera, shkrimtarë të tillë si Petro Marko dhe Sterjo Spasse. Ajo nuk u lejua as të japë mësim në regjimin komunist, as të kthehet në vendin e saj deri në vitin 1962, një vit para vdekjes.
Puna si përkthyese
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kodra përktheu në italisht pothuajse veprën e plotë të Migjenit. Ajo punoi me poezinë e tij në versionin e vitit 1957, të botuar nga Skënder Luarasi, dhe përfundoi ato në vitin 1962, me titull Poesie e prose. Kënga e vetme që mungon është Kanga e fundit. Gjithashtu ajo i hoqi shënimet e Migjenit, si dhe disa titra të disa poezive të tilla si ajo e Dityramb Nietzsche-an, Melodisë kombëtare (Melodisë kombëtare) dhe devotshmërisë. Përkthimet e saj të viteve '60 janë shumë të çmuara, sepse në ditët e sotme vështirë se mund të gjesh. Kodra është shumë e saktë në përkthime me tekstin origjinal, i cili ishte një domosdoshmëri në ato vite për një përkthyes. Për këtë arsye ka një ndryshim emocional në përkthimet e Kodrës.[3]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ Jorgaqi, Nasho (8 mars 2015). "Nasho Jorgaqi: Zërat e parë femërorë të letërsisë shqipe". Shqiptarja. Arkivuar nga origjinali më 17 nëntor 2015. Marrë më 14 nëntor 2015.
- ^ Shekulli interview (19 maj 2010). "Jolanda Guazzoni në shkrime dhe kujtime". Ylli Press, taken from Shekulli. Marrë më 14 nëntor 2015.
- ^ "MIGJENI ITALISHT NGA JOLANDA KODRA". Gazeta shqip. 20 maj 2010. Arkivuar nga origjinali më 15 janar 2021. Marrë më 14 nëntor 2015.