Katedralja Bagrati

Katedralja Bagrati
Katedralja Bagrati
Emri amëtar ; gjeorgjisht: ბაგრატის ტაძარი
	Katedralja Bagrati në vitin 2014
Vendndodhja	Kutaisi, Imereti, Gjeorgjia
Koordinatat	42°16′38.28″N 42°42′15.48″E / 42.2773000°N 42.7043000°E
Ndërtuar	Shekulli XI
Vend i Trashëgimisë Botërore UNESCO
	Emri zyrtar: Katedralja Bagrati dhe Manastiri i Gelatit
Lloji	Kulturor
Kriteret	iv
Përcaktuar	1994 (mbledhja e 18-të)
Nr. i referencës	710
Rajoni UNESCO	Evropë dhe Amerikë Veriore
E rrezikuar	2010–prezent
	Katedralja Bagrati (Earth)

Katedralja e Fjetjes, ose Katedralja e Kutaisit, më e njohur si Katedralja Bagrati (gjeorgjisht: ბაგრატი; ბაგრატის ტაძარი, ose Bagratis tadzari), është një katedrale e shekullit XI-të në qytetin Kutaisi, në rajonin Imereti të Gjeorgjisë. Një kryevepër e arkitekturës mesjetare gjeorgjiane, katedralja pësoi dëme të rënda përgjatë shekujve dhe u rindërtua në gjendjen e saj të tanishme përmes një procesi gradual duke filluar në vitet 1950, me përfundimin e punimeve të mëdha të ruajtjes në vitin 2012. Një pikë referimi e dallueshme në peizazhin e Kutaisisë qendrore Katedrale qëndron në Kodrën e Ukimerionit.

Historia

Katedralja Bagrati u ndërtua në vitet e hershme të shekullit të 11-të, gjatë sundimit të mbretit Bagrat III, për shkak të të cilit u quajt "Bagrati", domethënë, katedralja e Bagratit. Një mbishkrim në muret veriore zbulon se dyshemeja ishte hedhur në "kronon 223", dmth. 1003. Në 1692, ajo u shkatërrua në një shpërthim nga trupat osmane që kishin pushtuar Mbretërinë e Imeretit. Incidenti shkaktoi shembjen e kupolës dhe tavanit.

Punimet e konservimit dhe restaurimit, si dhe studimet arkeologjike në Katedralen filluan në vitet 1950 nën udhëheqjen e një arkitekti gjeorgjian Vakhtang Tsintsadze. Punimet e restaurimit të kryesuara nga Tsintsadze u ndanë në gjashtë faza dhe vazhduan për disa dekada deri në vitin 1994.^[1] Në të njëjtin vit në vitin 1994, Katedralja Bagrati, së bashku me Manastirin e Gelatit, u përfshi në listën e UNESCO-s si Vendi i Trashëgimisë Botërore si një entitet i vetëm. Në vitin 2001, pronësia e katedrales u transferua nga shteti gjeorgjian në Kishën Ortodokse të Gjeorgjisë. Ajo është aktualisht e përdorimit të kufizuar për shërbimet fetare, por tërheq shumë pelegrinë dhe turistë. Gjithashtu përdoret shpesh si simbol i qytetit të Kutaisit, duke qenë një nga atraksionet kryesore turistike.

Gjendja aktuale dhe problemet e ruajtjes

Në vitin 2010, nën udhëheqjen e një arkitekti italian Andrea Bruno, Gjeorgjia filloi punimet e rindërtimit për kthimin e Katedrales Bagrati në gjendjen e saj origjinale si një hapësirë fetare.^[2] Në korrik të vitit 2010 UNESCO shtoi katedralen Bagratli në listën e saj të vendeve të rrezikuara të trashëgimisë botërore pjesërisht për shkak të rindërtimit të vazhdueshëm, nga i cili frikohej se do të ndikonte në integritetin strukturor dhe origjinalitetin e vendit.^[3] Edhe para punimeve të rindërtimit, në vitin 2008, ICOMOS ishte e shqetësuar për gjendjen e përkeqësuar të Bagratit, por rekomandoi që çdo përpjekje nga Qeveria për ruajtjen e monumentit nuk duhet të përfshijë një lloj rindërtimi që do të ndikonte në vlerën historike të vendit.^[4] Në vitin 2011, UNESCO u kërkoi autoriteteve qeveritare të Gjeorgjisë të zhvillojnë një strategji rehabilitimi që do të rikthejë disa nga ndryshimet e bëra në vend gjatë viteve të fundit, por pranoi se këto ndryshime mund të jenë "pothuajse të pakthyeshme".^[5] Në vitin 2013, arkitektit Andrea Bruno iu dha një medalje ari gjeorgjiane për rolin e tij në rindërtimin e katedrales Bagrati dhe më pas u njoh për këtë projekt me "Çmimin Ndërkombëtar Domus për Restaurimin dhe Ruajtjen" nga Universiteti Ferrara.^[6]^[7]